အပင်များတွင် အဓိက ကျရောက်ရောက်သော ရောဂါများ (Common plant disease) အပိုင်း(၄)

၁၄။ Leaf Blisters and Curls : အရွက်ကွေးရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။
ရောဂါလက္ခဏာ - ကြမ်းတမ်း၍အပေါ်သို့ကွေးနေသော အရွက်များကို ရောဂါကျအပင်များ တွင်တွေ့ရသည်။ မက်မွန်သီးအရွက်ကွေး ရောဂါကျရောက်ပါက အသီးနှင့် အဆံ(peaches & almonds) ကိုပါ ထိခိုက်စေသည်။ ဝက်သစ်ချအရွက်ကွေးရောဂါ သည် အရွက်များကြွေကျကာ အပင် (pine tree) ကိုသေဆုံးစေနိုင်သည်။ အရွက်ကွေးရောဂါ သည်အရွက်အပေါ်မျက်နှာပြင်တွင် အဝါရောင် ရှိပြီး အောက်မျက်နှာပြင်တွင် မီးခိုးရောင်ရှိ သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- အဖူးမဝင်ခင် သင့်တော်သောမှိုသတ်ဆေးအား ဖြန်းနိုင်သည်။

၁၅။ Damping off : ခါးရိရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။
ရောဂါကျအပင်များ - မြေကြီးမှပေါက်ခါစ အပင်များ၊ ပျိုးပင်ငယ်များတွင် အများဆုံးတွေ့ရသည်။
ရောဂါကျလက္ခဏာ - အပင်များ ရုတ်တရက်သေဆုံးသည်ကိုတွေ့ရသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- မျိုးစေ့အပင်ဖောက်ရန်နှင့် ကိုင်းဖြတ်များပျိုးရန် မြေကြီးမပါသောပျိုးပင်အတွက် အရော ( soil-less seedling mix) ကို အသုံးပြုပါ။ ရေမများစေရန် သတိပြုပါ။
- ပျိုးပင်၏အခြေပတ်ဝန်းကျင် မှိုရောဂါဖြစ်နိုင်သောနေရာတွင် ရေမဝပ်စေရန်ဂရုပြုပါ။

၁၆။Viral Disease : ဗိုင်းရပ်စ်
ရောဂါဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာ - ပျ ကျရောက်ပြီးနောက် ဗိုင်းရပ်ရောဂါဖြစ်စေသည်။
ရောဂါကျရောက်အပင်များ - ရာသီသီးနှံ နှင့် နှစ်တိုသီးနှံများ ဖြစ်သော ငှက်ပျော နှင့် သင်္ဘောပင်များတွင် များသောအားဖြင့်ကျရောက်သည်။
ရောဂါပုံစံများ - ငှက်ပျောထိပ်စည်းရောဂါ , ခရမ်းချဉ်၊ ငရုတ်၊ သင်္ဘော ရွက်တွန့်ရောဂါ

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ပျ များသည် အဓိကရောဂါဖြစ်စေသောဖျက်ပိုး ဖြစ်သည့်အတွက် ပျများ မကျရောက် အောင်နှိမ်နင်းခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်ရောဂါကို ကာကွယ်ခြင်းတစ်မျိုးပင်ဖြစ်သည်။

၁၇။ Downy Mildew : ဒေါင်းနီးမှို
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။
ရောဂါလက္ခဏာ - အဓိကလက္ခဏာ အရောင်ဖျော့နေသည်ကို အရွက်၏ အပေါ်ဘက်မျက်နှာပြင်တွင် တွေ့ရပြီး ကြီးထွားမှုကျဆင်းခြင်းကို အရွက်အောက်မျက်နှာပြင်တွင် တွေ့ရသည်။ ပင်စည်များတွင်လည်းတွေ့ရပြီး အချိန် ကြာလာသည်နှင့် အမဲရောင်သို့ပြောင်းသွားသည်။
ရောဂါကျရောက်အပင်များ - သစ်သီးပင်များ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်အပင်များ၊ ပန်းပင်များ၊ မြက်ပင်များတွင် တွေ့ရ သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်နည်း
- အရည်အသွေးပြည်မှီသော ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်သည့် မျိုးစေ့နှင့် အပင်များကိုရွေးပါ။
- သီးလှည့်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် ရောဂါကို ကာကွယ်ပါ။
- ရောဂါကျ ကိုင်း/ပင်စည်/သစ်ပင်များကို ဖျက်ဆီးပါ။
- ဓါတုဆေးများ သုံးစွဲ၍ ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

၁၈။ Crown Gall or Galls : ကျီးပေါင်းတက်ခြင်း
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းတရား - မှို (သို့) ဘက်တီးရီးယား (သို့) အင်းဆက်များကြောင့် အပင်၏တစ်ရှုး များ ဖောင်းလာခြင်းဖြစ်သည်။
ရောဂါလက္ခဏာများ - လုံးဝန်းကြမ်းတမ်းသော မျက်နှာပြင်အဖုများ(တစ်ရှုးမျက်နှာပြင်ဖောင်းခြင်း) ကို မြေကြီး (သို့) မြေကြီးနှင့်နီးသောနေရာ၊ ကိုင်းကူးနိုင်သောနေရာ (သို့) အဖူးနှင်ရောလျက် (သို့) အမြစ်ပေါ် နှင့် အပင်၏အောက်ပိုင်းရှိ ပင်စည်များတွင်တွေ့ရသည်။ အဖုများသည် ပထမ နို့နှစ်ရောင်ရှိပြီး နောက်ပိုင်း အညို (သို့) အမဲရောင်သို့ ပြောင်းလာသည်။ ရောဂါကျရောက် အပင်သည် သန်မာမှုများလျော့နည်းလာ၍ နောက်ဆုံး သေဆုံးသွားသည်။
ရောဂါကျရောက်အပင်များ - စပျစ် ၊ နှင်းဆီမျိုးနွယ်ဝင်အပင်များ ၊ အရိပ်ရပင်နှင့် အခွံမာပင်များ၊ နှစ်ရှည် ဥယျာဉ်ခြံ အပင်များ။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ရောဂါကင်းသော မျိုးစေ့နှင့်အပင်များကို ရွေးချယ်ပါ။
- စိုက်ပျိုးရေးသုံးကိရိယာများဖြင့် အပင်ထိပ်ပိုင်းကို ထိခိုက်မှုမရှိအောင်သတိပြုပါ။
- အပင်ဒဏ်ရာမရအောင် ဂရုစိုက်ပါ။
- ရောဂါကျရောက်သောအခင်းတွင် နောက်တစ်နှစ်ဆက်၍မစိုက်ပါနှင့်။
- ရောဂါကျ အပင်နှင့် ပင်စည်များကို ဖျက်ဆီးပါ။
- ရောဂါကျအပင်အား ကိုင်းဖြတ်ပြီးပါက သုံးစွဲခဲ့သည်ကိရိယာအား ပိုးသန့်ပြီးမှ အခြားအပင်တွင်ဆက်၍ အသုံး ပြုပါ။
- အပင်သက်တမ်းတစ်လျှောက် ပေါင်းမြက်ကင်းစင်ရန် ဆောင်ရွက်ပါ။

Aye Thanda Soe

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...