ကယ်စီယမ်အာဟာရဓာတ်ဟာ ဆဲလ်နံရံနဲ့ ဆဲအမြှေးပါးဖြစ်ပေါ်ဖို့ အပင်၏ ရေဓာတ်ထိန်းနိုင်မှုကြောင့် အပင်တိုင်းအတွက် ပမာဏအများအပြားလိုအပ်ပါတယ်။ နှမ်းသီးနှံ ကြီးထွားမှုအဆင့်အတိုင်းတွင် ကယ်စီယမ်ဓာတ် လိုအပ်လျှက်ရှိပါတယ်။ ပန်းပွင့်ချိန်နဲ့ အစေ့အဆန်တည်ချိန်မှာ ပိုလိုအပ်ပါတယ်။ ကယ်စီယမ်ဓာတ်လုံလုံလောက်လောက်ကို အပင်က ရရှိပါက ရေငတ်ဒဏ်ကို အတော်အသင့်ခံနိုင်ရည်လဲ ရှိပြီးသားပဲဖြစ်ပါတယ်။
ကယ်စီယမ်ဓာတ်ဟာ မြေဆီလွှာ နဲ့ အပင်တစ်ရှူးတွေထဲမှာ မရွေးလျားနိုင်ပါဘူး။ သူဟာ အပင် ရေကြော (xylem) ထဲမှသာ အပင်အစိတ်အပိုင်းတွေကို ရွေးလျားနိုင်ပေမဲ့ အသစ်ဖြစ်တဲ့ ဆဲလ်လေးတွေ နဲ့ အပင်ထိပ်ပိုင်းကို ရွေ့ဖို့ခက်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလို ရွေ့လျားမှုနှေးကွေးခြင်းကြောင့် မြေထဲမှာ ကယ်စီယမ်ဓာတ် မြင့်မားသော်လည်း ချို့တဲ့မှု လက္ခဏာများဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူကို့လုံလောက်စွာ အသုံးပြုပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
ကယ်စီယမ် ချို့တဲ့ပါက
သူ၏ ရွေ့လျားမှုနှေးသောကြောင့် အပင်ထိပ်ပိုင်း အရွက်နု၊ အညွှန့် နဲ့ အသီးသန္ဓေတည်မှုတို့မှာ အများဆုံးတွေ့ရပါတယ်။ နောက်ပီး ပန်းပွင့် သန္ဓေမအောင်ခြင်းများ၊ အဖူး အရွက်ထိပ်များ ညိုးခြောက်ခြင်း တွန့်လိမ်ခြင်းများအပြင်တစ်ချို့ သီးနှံတွေမှာဆို blossom end rot ရောဂါတွေပါ ဖြစ်ပွားတတ်ပါတယ်။
ဘာကြောင့် ချို့တဲ့တာလဲ?
- ဆိုဒီယမ်ဆားပေါက်မြေများ (sodic soil)
(အကယ်၍ ကယ်စီယမ် နဲ့ ရေလုံလုံလောက်လောက်ရနေမယ်ဆိုပါက ဆိုဒီယမ်နေရာမှာ ကယ်ဆီယမ်အစားထိုးခြင်းဖြင့် အလွယ်တကူပြုပြင်နိင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အပူပိုင်းဒေသဖြစ်လို့ ကျောက်မှုန့်ကို ထည့်သွင်းအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ မြေတစ်ဧကလျှင် ၂၂-၂၅ကီလို ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။)
- မြေချဥ်ငန်ဓာတ်လျော့နည်းခြင်း (နှမ်းစိုက်ဒေသတွေမှာ မတွေ့ရတာများပါတယ်)
- လွန်စွာရေငတ်ခြင်း (သူက အပင်ရေကြောထဲက သွားရသောကြောင့် ရေငတ်ပါက သူအတွက် ခက်ခဲတာပဲဖြစ်ပါတယ်။)
- သီးနှံမှာ နိုက်ထရိုဂျင် သို့မဟုတ် ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်များနေခြင်း (နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်များပါက မြေချဥ်တဲ့ဘက်ကို ရောက်တဲ့အခါ ကယ်စီယမ်ဓာတ်အတွက် အဟန့်အတားဖြစ်စေပါတယ်။
ပိုတတ်ဆီယမ်များနေပါက ကယ်စီယမ်နေရာမှာ ဖလှယ်အစားထိုးခြင်းကို ဖြစ်စေသောကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ အဓိက ကတော့ ညီတူမျှတူဖြစ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
- မြေဆီလွှာရဲ့ မြေဆွေးဓာတ် (organic matter) နည်းနေပါကလဲ ကယ်စီယမ်သာမက မည်သည့် အာဟာရဓာတ်အတွက် အဟန့်အတားများဖြစ်စေပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နှမ်းသီးနှံ အများစုစိုက်ပျိုးတဲ့ အပူပိုင်းဒေသ မြေချဥ်ငန်ဓာတ်မြင့်တဲ့နေရာတွေမှာ ကယ်စီယမ်ဓာတ်များ မြေအတွင်းပေါများစွာရှိနေသော် တစ်ခါတစ်ရံ သတိမထားမိပဲ ဆိုဒီယမ်ဆားပေါက်မြေများဖြစ်နေတတ်တာမို့ မြေချဥ်ငံဓာတ်ပြင်ပြီးသားလဲဖြစ်အောင် မြေခံမှာကျောက်မှုန့်ထည့်ပေးခြင်းဖြင့် ကယ်စီယမ်အာဟာရဓာတ်ကို ပိုမိုအသုံးချနိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ကျမ်းကိုး
https://www.yara.co.uk/crop-nutrition/oilseed-rape/
https://www.mdpi.com/2073-4395/9/12/819/htm
https://www.croplife.com/crop-inputs/the-importance-of-calcium-in-plant-nutrition/%3famp
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။