ငါးမွေးမြူရေးနှင့် ရေအရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှု အပိုင်း(၁)

*ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် ရေအရည်အသွေးသည် အရေးအကြီးဆုံအပိုင်းဖြစ်သည်။

အစာ၏အကျိုးသက်ရောက်မှု ကြီးထွားနှုန်း၊ ရှင်သန်နှုန်း၊ငါး၏ကျန်းမားရေးတို့အပေါ် တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ရေအရည်အသွေးပြောင်းလဲမှုများသည် ငါးကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို ပြောင်းလဲစေသည့်အတွက် လိုအပ်သော စံချိန်စံညွန်းအတိုင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးရသည်။

* ကန်ရေ၏အရည်အသွေးသည် သွင်းယူသည့် ရေအရည်အသွေးကြောင့်လည်းကောင်း၊ ကန်မြေကြီး၏ အရည်အသွေးနှင့် ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲသော ပတ်၀န်းကျင် အခြေအနေကြောင့်လည်းကောင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုနည်းပညာကြောင့်လည်းကောင်း ပြောင်းလဲမှုရှိသည်။

ငါးမွေးမြူရေးနှင့်ဆက်နွှယ်သော ကန်ရေ၏ အရည်အသွေးတိုင်းတာချက်များ

- ရေအပူချိန်(Temperature)

- ပျော်၀င်အောက်စီဂျင်(Dissolved Oxygen)

- ရေကြည်နှုန်း(Transparency)

- ရေအရောင်(Water Colour)

- ချဉ်ဖန်နှုန်း(pH)

- ထုံးဓာတ်ပါ၀င်နှုန်း(Alkalinity)

- ရေစေးခြင်း(Hardness)

- အမိုးနီးယား(Ammonia NH3)

- နိုက်ထရိတ် နှင့် နိုက်ထရိုက်(Nitrate and Nitrite)

ရေအပူချိန်(Temperature)

- ကန်ရေ၏အပူချိန်သည် ငါးများကျန်းမာရေး၊ အစာစားနှုန်း၊ ကြီးထွားမှု၊ မျိုးပွားမှုတို့အပေါ်သက်ရောက်မှုရှိသည်။

- 25° C - 31°C အပူချိန်သည် ငါးများအတွက်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

- ရေအပူချိန်သည် အောက်စီဂျင်၊ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နှင့် နိုက်ထရိုဂျင်တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ပျော်၀င်အောက်စီဂျင်(D.O)

- သတ္တဝါအားလုံးအတွက်အောက်စီဂျင်သည်မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။

- ကန်ထဲတွင်ရှိသော အပင်မျှော၊ ရေမှော်များ အစာချက်လုပ်ခြင်းမှ အောက်စီဂျင်ကို အများဆုံးရရှိသည်။

- အောက်စီဂျင်နိမ့်လာပါက ငါးများအစာစားမှုကို လျော့နည်းလာစေပြီး ငါးများသေဆုံးနိုင်သည်။

- ငါးများအတွက် 5ppm-10ppm သည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ရေကြည်နှုန်း(Transparency)

- ကန်ရေ၏ ရေကြည်နှုန်းသည် ကန်ထဲတွင်ရှိသော အပင်မျှော၊ သတ္တမျှော၊ ရွှံ့နွံများသိပ်သည်းမှုကြောင့်ဖြစ်သည်။

- ရေကြည်နှုန်းကို sacchi disc ဖြင့်တိုင်းတာရမည်။

- ရေကြည်နှုန်းတိုင်းတာမှုကို နေ့ခင်းပိုင်းတွင်ပြုလုပ်ရမည်။

- ရေကြည်နှုန်းတိုင်းတာမှသာ အပင်မျှောလှေး သိပ်သည်းဆကို သိနိုင်မည်။

- 30cm-40cmကြားသည် ရေကြည်နှုန်းအကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ရေအရောင်(Water Colour)

- ကန်ထဲရှိရေ‌အရောင် ကွဲပြားမှုသည် အပင်မျှောလှေး သတ္တမျှောလှေး ပေါကြွယ်၀မှုအပေါ်တွင်မူတည်သည်။

- အပင်မျှောလှေး သတ္တမျှောလှေးနည်းလွန်းလျှင် ရေအရောင်မှာကြည်နေမည်ဖြစ်၍ အပင်မျှောလှေး သတ္တမျှောလှေးများလွန်းလျှင် ရေအရောင်မှာ အရောင်ရင့်နေမည်ဖြစ်သည်။

- ကန်ရေ‌အရောင်သည် စိမ်းဝါရောင် (သို့) အုန်းစိမ်းရောင်ဖြစ်နေပါက အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ချဉ်ဖန်နှုန်း (pH)

- ကန်ရေများထဲ၌ pH ပမာဏသည် 1-14 အထိရှိသည်။

- pH 1-6 သည် အက်စစ်အခြေအနေဖြစ်၍ 7.5-14 သည် ဘေ့စ် အခြေအနေဖြစ်စည်။

- pH 7သည် သောက်သုံးနိုင်သော ရေသန့်ဖြစ်သည်။

- ငါးမွေးမြူရေးအတွက်pH 7.5-8.5 သည် အကောင်းဆုံးအခြေအနေဖြစ်သည်။

- မိုးများစွာ ရွာသွန်းသောရက်တွင် pHနိမ့်ကျတတ်သည်။ pH ကို အနိမ့်ဆုံးဖြစ်သည့် မနက် ၆ နာရီနှင့် အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည့် မွန်းလွဲ ၃ နာရီအတွင်း တိုင်းတာသင့်ပါသည့်။

- မနက်ပိုင်းနှင့် ညနေပိုင်း pH ကွာခြားချက်မှာ 0.5ထက် မပိုစေရပါ။

- ကန်ရေ၏ pH ကို နေ့စဉ် တိုင်းတာစစ်ဆေးသင့်ပါသည်။

- pH တန်ဖိုး 5 အောက်လျော့ကျ (သို့ ) pHတန်ဖိုး 11‌ကျော်ပါက ငါးများသေဆုံးနိုင်သည်။

ထုံးဓာတ်ပါ၀င်နှုန်း(Alkalinity)

- ငါးများရှင်သန်ကြီးထွားမှုအတွက် အရေးပါပြီး pH ပြောင်းလဲမှုကို ထိန်းညှိပေးသည်။

- ငါးမွေးကန်ရေတွင် Alkalinity 90ppmအထက်သည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

- Alkalinity နိမ့်နေလျှင် CaCo3 (ထုံး) ထည့်သွင်းပေးရသည်။

ရေစေးခြင်း(Hardness)

- ကန်ရေထဲ၌ Hardness လျော့နည်းလျှင် ငါးများအား စိတ်ဖိစီးမှု ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

- Hardness 70-150ppm သည် ငါးများအတွက်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

- Hardness တအားမြင့်လွန်းလျှင်လည်း pH မြင့်တက်မှုကြောင့် ငါးများသေဆုံးနိုင်သည်။

- Hardness ကို လျော့ကျစေရန် ကျောက်ချဉ်သုံးပေးရသည်။

- Hardnessကို မြင့်တက်စေရန် ဒိုလိုမိုက်ကို သုံးပေးရသည်။

အမိုးနီးယား(Ammonia NH3)

- ငါးများစွန့်ထုတ်သောအညစ်အကြေးများထဲတွင် အမိုးနီးယား နှင့်ယူရီးယားတို့ ပါ၀င်သည်။

- အမိုးနီးယားသည် ငါးများအတွက် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေနိုင်သည်။

- အစာအကြွင်းအကျန်များမှလည်း အမိုးနီးယားကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

- အမိုးနီးယားပါ၀င်နှုန်းမှာ အနည်းဆုံး 0.02ppmထက် လျော့နည်းရမည်။

- ငါးကန်ထဲတွင် အပင်မျှောလှေးများ အစုလိုက်သေဆုံးမှုဖြစ်သောအခါ အမိုနီးယားအဆိပ်အတောက်ဖြစ်မှုကိုပိုမိုတွေ့ရှိရသည်။

- အမိုးနီးယားအဆိပ်အတောက်ဖြစ်မှုသည် ကန်ရေ၏အပူချိန်၊ pH၊ ပျော်၀င်အောက်စီဂျင်၊ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ပြောင်းလဲမှုပမာဏနှင့် သက်ဆိုင်နေသည်။

နိုက်ထရိတ် နှင့် နိုက်ထရိုက် (Nitrate and Nitrite )

- နိုက်ထရိတ်ပါ၀င်မှုသည် ငါးမွေးကန်အတွင်း 0-40mg/L အတွင်း ရှိသင့်သည်။

- နိုက်ထရိတ်သည် ရေညှိတက်ခြင်းကိုအားပေးသဖြင့် ထိန်းသိမ်းရမည်။

- ငါးမွေးကန်အတွင်း နိုက်ထရိုက်ပါ၀င်မှုပမာဏသည် 0.0-0.5mg/L အတွင်းရှိရမည်။

- နိုက်ထရိုက်သည် ငါးများ၏ သွေးတွင်း အောက်စီဂျင်ကိုလျော့နည်းစေသည်။

- နိုက်ထရိုက်ပမာဏမြင့်ပါက ငါးများကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။

- နိုက်ထရိုက်ပမာဏမြင့်တက်လာပါက ဆားကြမ်းအသုံးပြု၍ လျှော့ချရမည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...