ကန္တာရနှံကောင်နှင့်ပတ်သက်၍ မကြာခဏမေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ (၁)

ကန္တာရနှံကောင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေးများနေတဲ့ မေးခွန်းနဲ့ အဖြေတွေကို အပိုင်းနှစ်ပိုင်းခွဲပြီး ဖော်ပြပေးသွားမှာပါ။ တောင်သူကြီးများလည်း စိတ်ဝင်စားမယ့် သိချင်နေကြမယ့် မေးခွန်းတွေဖြစ်မှာပါ။ ဆက်ဖတ်ကြည့်ပေးပါဦးနော်။

မေး ၁ − ကန္တာရနှံကောင်နဲ့ တွေ့နေကျနှံကောင်တို့က ဘာတွေကွာခြားကြတာလဲ။

ဖြေ ၁ − ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ ခုန်ဖို့အတွက် ကြီးမားတဲ့နောက်ခြေထောက်တွေရှိတဲ့ နှံကောင်လို့ အများအားဖြင့်ခေါ်တဲ့ ကြီးမားတဲ့အုပ်စုထဲက အင်းဆက်တစ်ကောင်ဖြစ်ပါတယ်။ ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ အခရီဒီဒေး (Acrididae) လို့ခေါ်တဲ့မျိုးရင်းမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ကန္တာရနှံကောင်နဲ့ တွေ့နေကျနှံကောင်တွေရဲ့ ကွာခြားချက်ကတော့ ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ ၄င်းတို့ရဲ့ အပြုအမူနဲ့ အမူအကျင့်တွေကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိကြပြီး ခရီးအဝေးကြီးအထိ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်နိုင်ကြပါတယ်။

မေး ၂ − ကန္တာရနှံကောင်ဆိုတာဘာလဲ။

ဖြေ ၂ − ကန္တာရနှံကောင်ဟာ ၄င်းတို့ရဲ့ အပြုအမူကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိပြီး အရွယ်ရောက်ကောင်တွေနဲ့ တောင်ပံမဲ့အကောင်ငယ်တို့ အုပ်စုလိုက်ပျံသန်းနိုင်တဲ့ ဦးမင်တိုနှံကောင် မျိုးစိတ် တစ်ဒါဇင်ခန့်ထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ကောင်တွေ အုပ်စုလိုက် ပျံသန်းတဲ့ပုံစံဟာ သိပ်သည်းထူထပ်ပြီး ရွေ့လျားမှုမြန်ဆန်ပါတယ်။ ကန္တာရနှံကောင်ရဲ့ သိပ္ပံနံမည်ကတော့ Schistocerca gregaria (Forskal) ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ၃ − ကန္တာရနှံကောင်ကြောင့် ထိခိုက်ခံရတဲ့ နိုင်ငံတွေက ဘယ်နိုင်ငံတွေလဲ။?

ဖြေ ၃ − ကန္တာရနှံကောင်တက်ကြွမှု ငြိမ်သက်တဲ့ကာလအတွင်းက ကန္တာရနှံကောင်တွေကို အာဖရိကတိုက်ရဲ့ သမခြောက်သွေ့ပိုင်းနဲ့ ကန္တာရ၊ အရှေ့ဖျားဒေသနဲ့ နှစ်စဉ် မိုးရေချိန် (၂၀၀) မီလီမီတာရရှိတဲ့ အနောက်တောင်အာရှတွေမှာပဲ အများအားဖြင့် တွေ့ရပါတယ်။ ဒီဧရိယာဟာ နိုင်ငံပေါင်း (၃၀) ခန့်ပါဝင်ပြီး စတုရန်းကီလိုမီတာ (၁၆) သန်းခန့် ရှိပါတယ်။

ကပ်ဆိုက်တဲ့ကာလအတွင်းမှာ ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ နိုင်ငံပေါင်း (၆၀) အထိ တိုးသွားပြီး စတုရန်းမီတာ (၂၉) သန်းရှိတဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ ဧရိယာအထိ ပျံ့နှံသွားပါတယ်။ ဒါဟာ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်ရဲ့ ၂၀% ထက်ပိုပါတယ်။ ကပ်ဆိုက်တဲ့ကာလအတွင်း ကန္တာရနှံကောင်ဟာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ဆယ်ပုံတစ်ပုံရဲ့ စားဝတ်နေရေးကို ထိခိုက်ဖို့ အလားအလာရှိပါတယ်။

မေး ၄ − ကန္တာရနှံကောင်တွေကို ကာလအပိုင်းအခြားပုံမှန်နဲ့ တွေ့ရတာလား။

ဖြေ ၄ − ကန္တာရနှံကောင်ကပ်ကာလကို သီးသန့်သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဘယ်နှနှစ်မှာ တွေ့ရတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားမရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကန္တာရနှံကောင်ကပ်ကာလဟာ ပြတ်တောင်းပြတ်တောင်းနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးလာကြပါတယ်။ နှံကောင်ကပ်ကာလဟာ ရှေးအီဂျစ် ဖာရိုဘုရင်ခေတ်ကတည်းကရှိတယ်လို့ အစီရင်ခံစာတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီရာစုနှစ်အတွင်းမှာ ကန္တာရနှံကောင်ကပ်ကာလတွေကို ၁၉၂၆ နဲ့ ၁၉၃၄ ခုနှစ်အတွင်း၊ ၁၉၄၀ ခုနှစ်နဲ့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်အတွင်း၊ ၁၉၄၉ ခုနှစ်နဲ့ ၁၉၆၃ ခုနှစ်အတွင်း၊ ၁၉၆၇ ခုနှစ်နဲ့ ၁၉၆၉ ခုနှစ်အတွင်း၊ ၁၉၈၆ ခုနှစ်နဲ့ ၁၉၈၉ ခုနှစ်အတွင်းတို့မှာ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။

မေး ၅ − ကန္တာရနှံကောင်ဟာ သက်တမ်းဘယ်လောက်ရှိလဲ။

ဖြေ ၅ − ကန္တာရနှံကောင်ရဲ့ သက်တမ်းဟာ အလွန်ကွားခြားနိုင်ပြီး ရာသီဥတုနဲ့ ဂေဟဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေအပေါ်မူတည်ပေမဲ့ ၄င်းရဲ့သက်တမ်းဟာ စုစုပေါင်း (၃) လ ကနေ (၅) လ အထိ ရှိပါတယ်။ ၄င်းရဲ့ ဘဝစက်ဝန်းမှာ ဥဘဝ၊ အကောင်ငယ်ဘဝနဲ့ အကောင်ကြီးဘဝဆိုပြီး အဆင့် (၃) ဆင့်ရှိပါတယ်။ ဥကနေ သီတင်းပတ် (၂) ပတ်ခန့် (၁၀ − ၆၅ ရက်) မှာ အကောင်ပေါက်ပါတယ်။ အကောင်ငယ်ဘဝမှာ ရက် ၃၀ − ၄၀ လောက်ရှိပြီး အဆင့် (၅) ဆင့် ကနေ (၆) ဆင့်အထိရှိပြီး အကောင်ကြီးဘဝမှာ ၃ ပတ်ကနေ (၉) လရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အများအားဖြင့်တော့ အကောင်ကြီး ဘဝဟာ (၂) လက နေ (၄) လရှိပါတယ်။

မေး ၆ − ကန္တာနှံကောင်အမဟာ ဥဘယ်နှဥ အုသလဲ။

ဖြေ ၆ − ကန္တာရနှံကောင်အမတွေဟာ အဓိကအားဖြင့် မြေမျက်နှာပြင် ၁၀ − ၁၅ စင်တီမီတာ အနက်ရှိ သဲဆန်တဲ့မြေမှာ ဥအိမ်နဲ့အုပါတယ်။ အထီးတည်းနေတဲ့ နှံကောင်အမကတော့ ဥအိမ်ထဲမှာ ၉၅ − ၁၅၈ ဥအုပြီး အုပ်စုလိုက်နေတဲ့ နှံကောင်မျိုးကတော့ ဥ (၈၀) အောက်သာ အုပါတယ်။ အမတွေဟာ ၆ − ၁၁ ရက်ခြားဖြင့် ၄င်းတို့ရဲ့ သက်တမ်းတစ်လျှောက် အနည်းဆုံး (၃) ကြိမ်ဥအုပါတယ်။ တစ်စတုရန်းမီတာမှာ ဥအိမ် (၁,၀၀၀) အထိ တွေ့ရပါတယ်။

မေး ၇ − ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ ဘယ်လောက်ဝေးဝေးနဲ့ ဘယ်လောက်မြန်မြန် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်နိုင်သလဲ။

ဖြေ ၇ − ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ လေအပေါ်မူတည်ပြီး လေနဲ့အတူ တစ်နာရီကို ၁၆ ကီလိုမီတာကနေ (၁၉) ကီလိုမီတာနှုန်းအထိနဲ့ ပျံသန်းလေ့ရှိပါတယ်။ အုပ်စုလိုက်ပျံသန်းတဲ့ အကောင်ကြီးတွေဟာ တစ်ရက်ကို (၅) ကီလိုမီတာကနေ (၁၃၀) ကီလိုမီတာခန့်အထိ ပျံသန်းနိုင်ကြပါတယ်။ ဒီနှံကောင်တွေဟာ လေထဲမှာ အချိန်အကြာကြီး နေနိုင်ကြပါတယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ ဒီနှံကောင်တွေဟာ အကွာအဝေး (၃၀၀) ကီလိုမီတာရှိတဲ့ ပင်လယ်နီကို ပုံမှန် ဖြတ်သန်းကြပါတယ်။ ဟိုးအရင်ကတော့ ဒီနှံကောင်ကြီးတွေ အုပ်စုလိုက် ခရီးအဝေးကြီး ပျံသန်းနေတာကို မျက်စိပသာဒဖြစ်ဖွယ်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ ၁၉၅၄ ခုနှစ်က အနောက်မြောက် အာဖရိကကနေ ဗြိတိသျှကျွန်းငယ်များအထိနဲ့ ၁၉၈၈ ခုနှစ်က အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ (၅,၀၀၀) ရှိတဲ့ အနောက်အာဖရိကကနေ ကာရစ်ဘီယန်အထိ (၁၀) ရက်တည်းနဲ့ အုပ်စုလိုက် ပျံသန်းကြပါတယ်။ အထီးတည်းနေတဲ့ ကန္တာရနှံကောင်တွေဟာ အများအားဖြင့် ညဖက်မှာ ပျံသန်းကြပြီး အုပ်စုလိုက်နေတဲ့ နှံကောင်တွေကတော့ နေ့ခင်းဖက်မှာ ပျံသန်း ကြပါတယ်။

မေး ၈ − အုပ်စုလိုက်ပျံသန်းနေတဲ့ နှံကောင်အုပ်ဟာ ဘယ်လောက်ကြီးပြီး အုပ်စုတစ်ခုမှာ ကန္တာရနှံကောင် ဘယ်နှကောင်ပါသလဲ။

ဖြေ ၈ − အုပ်စုလိုက်ပျံတဲ့ ကန္တာရနှံကောင်ကြီးတွေရဲ့ အရွယ်အစားဟာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာကနေ ကီလိုမီတာပေါင်း ရာချီပြီးရှိပါတယ်။ အုပ်စုလိုက်ပျံတဲ့ နှံကောင်ကြီးအရေအတွက်ဟာ တစ်စတုရန်းမီတာမှာ အနည်းဆုံး အကောင်ရေ သန်း (၄၀) ရှိနိုင်ပါတယ်။

မေး ၉ − ကန္တာရနှံကောင်အပြင်ဖက်အရေခွံမှာ အမျှင်ဘယ်နှရာခိုင်နှုန်းပါသလဲ။

ဖြေ ၉ − အမျှင်ဟာ ကန္တာရနှံကောင်အရေခွံရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး ပါဝင်ပစ္စည်းဖြစ်ပါတယ်။ အမျှင်ထုတ်လုပ်ခြင်းဟာ ဆက်တိုက်ဖြစ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ကာ ကန္တာရနှံကောင်သက်တမ်းတစ်လျှောက် အကောင်ငယ်အဆင့်မှာ ၁.၇% ကနေ ၂.၂%၊ (၂) လသားအရွယ် အရွယ်ရောက်နှံကောင်မှာ ၄% ပါဝင် ပါတယ်။

မေး ၁၀ − ကန္တာရနှံကောင်ဟာ အစာဘယ်လောက်များများစားနိုင်လဲ။

ဖြေ ၁၀ − ကန္တာရနှံကောင်တစ်ကောင်ဟာ အကြမ်းအားဖြင့် တစ်ရက်ကို သူ့ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ လတ်ဆတ်တဲ့ အလေးချိန်ရှိတဲ့ (၂) ဂရမ်လောက် စားနိုင်ပါတယ်။ အုပ်စုလိုက်ပျံသန်းတဲ့ နှံကောင်အုပ် တစ်စတုရန်းမီတာမှာ နှံကောင်သန်း (၄၀) လောက်ပါပြီး ၄င်းတို့ဟာ လူဦးရေ (၃၅,၀၀၀) ခန့် စားနိုင်တဲ့ အစာပမာဏကို စားကြပါတယ်။ ဒါဟာ အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနရဲ့ အဆိုအရ လူတစ်ယောက် တစ်ရက်ကိုစားတဲ့ ပျမ်းမျှအစာအလေးချိန်အပေါ်အခြေခံပါတယ်။

ပဲရစ်မြို့လောက်ရှိတဲ့ နှံကောင်အုပ်ဟာ ပြင်သစ်လူဦးရေတစ်ဝက်လောက်ရဲ့ တစ်ရက်စာ အစာပမာဏကို စားနိုင်ပါတယ်။

မေး ၁၁ − ကန္တာရနှံကောင်နဲ့ ဂေဟဗေဒအကြား ဆက်နွယ်မှုက ဘာလဲ။

ဖြေ ၁၁ − မျိုးပွားဖို့အတွက် အခြေအနေပေးပါက ကန္တာရနှံကောင်ဦးရေဟာ တိုးလာပြီး အခြေအနေမပေးပါက သဘာဝအားဖြင့် သေတာနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းအားဖြင့် အကောင်ဦးရေ လျော့နည်းသွားပါတယ်။ ကန္တာရနှံကောင်အတွက် သားပေါက်ဖို့ အခြေအနေပေးတဲ့ အခြေအနေတွေ ကတော့ (၁) မြေမျက်နှာပြင်အောက် ၁၀ − ၁၅ စင်တီမီတာရှိတဲ့ စိုစွတ်တဲ့ သဲဆန်မြေ သို့မဟုတ် မြေစေး၊ (၂) ဥအုဖို့အတွက် ဧရိယာအလွတ်များနဲ့ (၃) နှံကောင်ငယ်ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားဖို့အတွက် အစိမ်းရောင်အပင်များတို့ ဖြစ်ကြပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ သဲကန္တာရထဲမှာ အခြေအနေပေးတဲ့ အခြေအနေတွေရှိပေမဲ့ ကန္တာရနှံကောင်တွေ ရှိမနေကြပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် စိုစွတ်တဲ့ မြေကြီးနဲ့ အစိမ်းရောင် အပင်တွေရှိတာဟာ အဲဒီဝန်းကျင်မှာ အလိုအလျောက် ကန္တာရနှံကောင်တွေ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုလိုတာမဟုတ်ပါဘူး။

ကိုးကားချက်။ http://www.fao.org/ag/locusts/en/info/info/faq/index.html

ဒေါက်တာကိုကို (စိုက်ပျိုးရေး)

ဒေါက်တာကိုကို၏စိုက်ပျိုးရေးဆောင်းပါးများလေ့လာရန်

(ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်)

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...