သဘာဝ၀န်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးရေး

သဘာဝဝန်းကျင်ကို မူလအနေအထားမပျက်အောင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သော စိုက်ပျိုးရေး

ကမ္ဘာ့မြေဆီလွှာ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်သည် မြေတွင်းအော်ဂဲနစ်ဓာတ်များ လျှော့နည်းနေပြီး အရည်အသွေးနိမ့်ကျနေပါသည်။ သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးသည် အရည် အသွေးနိမ့်ကျနေသောမြေကို မြေဆီသြဇာဓာတ် ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးပြီး စိုက်ပျိုးနိုင် သော မြေယာဆုံးရှုံးမှုကို ကာကွယ်ပေးသော လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနည်းစနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါ သည်။ သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးသည် အမြဲတည်ရှိနေသော မြေအပေါ်ယံလွှာ ကို ထိန်းသိမ်းပေးခြင်း၊ မြေဆီလွှာ ထွန်ယက်မှုအနည်းဆုံးဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် အပင်မျိုး စိတ်အစုံအလင် စိုက်ပျိုးခြင်းတို့ကို အားပေးသည်။ ၎င်းသည် မြေမျက်နှာပြင်အပေါ်နှင့် အောက်တို့တွင် ဇီဝသက်ရှိမျိုးစုံ ပေါများလာစေခြင်းနှင့် သဘာဝဇီဝဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို တိုးမြှင့်ပေးပါသည်။ ၎င်းသည် ရေနှင့် အာဟာရဓာတ်အသုံးဝင်မှုစွမ်းရည် (အပင်စုပ်ယူနိုင်မှုစွမ်းရည်)ကို တိုးစေကာ သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ရေရှည်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မှုကို ဖြစ်စေပါသည်။

ကျွန်တော်တို့လုပ်ဆောင်သည့်အရာ

သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးသည် ရေရှည်တည်တံ့သော မြေယာစီမံခန့်ခွဲမှု၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုကာကွယ်ခြင်း၊ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ခြင်းနှင့် သက်သာစေခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေပါသည်။ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့သည် သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးနည်းလမ်းများ လက်ခံကျင့်သုံးမှုကို အားပေးနေသည်။ ၎င်းတို့မှာ မြေဆီလွှာထွန်ယက်မှုကို အနည်းဆုံးဆောင်ရွက်ခြင်း၊ မြေဆီလွှာကို (အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများဖြင့်) အမြဲဖုံးအုပ်ထားခြင်းနှင့် သီးနှံစုံ အလှည့်ကျစိုက်ပျိုးခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ ဤနည်းလမ်းများကို စိုက်ပျိုးမြေဧရိယာအားလုံးနှင့် သီးနှံစိုက်စနစ်အားလုံးတို့တွင် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

ကင်ညာနိုင်ငံ၏ သဘာဝ၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးတွင် ပြောင်းဖူးနှင့် ခြောက်သွေ့ဒဏ် ခံနိုင်ရည်ရှိသော ပဲကြီးနှင့် ကြားညှပ်စိုက်ပျိုးခြင်း

ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသို့ ထောက်ပံ့ပေးမှုများမှာ -

၁။ တောင်သူလယ်သမားများအတွက် ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွင် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံစေရန်နှင့် သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်းများကို လက်ခံကျင့်သုံး နိုင်စေရန် အားပေးမှုများကိုဖြစ်စေသော အမျိုးသားမဟာဗျူဟာနှင့် ပေါ်လစီများကို ပုံစံထုတ်ခြင်း၊ ဖန်တီးခြင်းနှင့် အစီအစဉ်ရေးဆွဲခြင်း။

 ဤသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် တောင်သူလယ်သမားများ အထူးသဖြင့် လယ်သမားငယ်များကို အကျိုးမဖြစ်ထွန်းသော စိုက်ပျိုးရေးစီမံခန့်ခွဲမှုနည်းလမ်းများနှင့် ကာယ လုပ်သားများကို လက်လွှတ်စေပြီး အကျိုးအမြတ်များများရရှိစေနိုင်မည့် သင့်တော်သော စက်ကိရိယာအသုံးပြုခြင်းအဆင့်သို့ ရောက်ရန် အားပေးပါသည်။

၂။ သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်းများနှင့် ရေရှည်တည်တံ့သောစိုက်ပျိုးရေးစနစ်တို့ကို ဆောင်ရွက်နေသာ တောင်သူလယ်သမားများ၊ ဝန်ဆောင်မှုပေးသူများနှင့် တိုးချဲ့ပညာပေးဝန်ထမ်းများကို သင်တန်းပေးခြင်း။ နားလည်သဘောပေါက်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်စေရန်နှင့် အစိုးရစီမံချက်များနှင့် စိုက်ပျိုးရေး တက္ကသိုလ် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများတွင် ပေါင်းစပ်နိုင်စေရန်အတွက် သင်ထောက်ကူပစ္စည်းများနှင့် လမ်းညွှန်ချက်များကို ဖန်တီးပြုလုပ်ဖြန့်ဝေခြင်း။

၃။ နေရာဒေသအထူးပြု နည်းလမ်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ခြင်း၏ သက်ရောက်မှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေသော ထုတ်လုပ်မှု စနစ်များကို တိုးမြှင့်စေနိုင်သည့် သင့်တော်သောသီးနှံများကို ရွေးထုတ်ခြင်းနှင့် သွင်းအားစုများနှင့်/သို့မဟုတ် ထုတ်ကုန်များအတွက် လက်ရှိဈေးကွက် သို့မဟုတ် အလားအလာရှိသော ဈေးကွက်များကို ဖော်ထုတ်ခြင်း။

၄။ အစားအစာနှင့် အာဟာရဓာတ် လုံခြုံစိတ်ချရမှုနှင့် ဆက်နွှယ်နေသော အမျိုးသားအဆင့် ဦးစားပေးမှုများကို ကူညီပေးပြီး သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းအားဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးထုတ်လုပ်မှုများကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်း။

အကြောင်းအရာကို နားလည်ခြင်း

နိုင်ငံများစွာတွင် သီးနှံများကို အစွမ်းကုန် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းကြောင့် အနာဂတ် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအတွက် ထိခိုက်စေနိုင်လောက်အောင် မြေဆီလွှာကို အဆီအနှစ်များ လျော့နည်းစေပါသည်။ မြေဆီသြဇာဓာတ်ပြည့်ဝသော ကျန်းမာသည့်မြေသည် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ခြင်း၏ သက်ရောက်မှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေသော ရေရှည်တည်တံ့သည့် သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုစနစ်များအတွက် အဓိကကျပါသည်။ ၎င်းမြေဆီလွှာတွင် အပင် ရောဂါ၊ အင်းဆက်များနှင့် ပေါင်းများကို ကာကွယ်နှိမ်နှင်းပေးရန်၊ မြေဆီလွှာအာဟာရဓာတ်များကို ပြန်လည်အသုံးပြုရန်နှင့် ရေထိန်းသိမ်းမှုစွမ်းရည်၊ အာဟာရဓာတ်စွဲမြဲခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့မှု၊ အော်ဂဲနစ် ကာဗွန်အဆင့်အတန်းတို့အပေါ် ကောင်းမွန်သော အကျိုးသက် ရောက်မှုရှိသည့် မြေသားဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးရန် ကူညီပေးနိုင်သည့် သက်ရှိမျိုးစုံ ပါဝင်ပါသည်၊

ဥပမာ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတွင် ပြောင်းနှင့် သီးလှည့်စိုက်ပျိုးသည့် ပဲမျိုးစုံသည် ပြောင်းအထွက်နှုန်းကို ၂၅ % အထိ မြှင့်တင်ပေးနိုင်သော အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများနှင့် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်တို့ကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ ထွန်ရေးမဲ့စိုက်ပျိုးခြင်းသည် ဂျုံအထွက်နှုန်းကို ၆-၁၀% အထိ တိုးမြှင့်စေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထွန်ရေးမဲ့စိုက်ပျိုးခြင်းသည် အချိန်အခါမီ စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းကို ဖြစ်စေပြီး သီးနှံပင်ရှင်သန်မှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။ ထို့အပြင် ထွန်စက်မကောင်းရသည့်အတွက် အချိန်နှင့်လောင်စာဆီကို များစွာချွေတာနိုင်ပါသည်။ အင်ဒို-ဂန်ဂျတစ်မြေပြန့်အနောက်ပိုင်းမှာ ဂျုံစိုက်ပျိုးရာတွင် ထွန်ရေးမဲ့စိုက်ပျိုးခြင်းကို အသုံး ပြုသည့်အတွက် လယ်သမားများ၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို တစ်ဟက်တာလျှင် ၂၀%အထိ လျှော့ချပေးပြီး အသားတင်ဝင်ငွေကို ၂၈ % အထိ တိုးတက်စေခဲ့ပါသည်။ (၂၀၁၆ ၊ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့)

သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးသည် အလုပ်သမားအသုံးပြုမှု ၂၀-၅၀% လျော့နည်းသည်။ ထို့အတူ စွမ်းအင်အသုံးပြုမှု လျှော့ချခြင်းနှင့်အ ာဟာရဓာတ်အသုံးပြုမှုစွမ်းရည် ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းတို့မှတဆင့် အစိမ်းရောင်ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကိုလည်း လျှော့ချပေးပါသည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်း မြေဆီလွှာကို တည်ငြိမ်စေပြီး မြေဆီလွှာပြိုကွဲ ခြင်းနှင့် ကာဗွန်ဓာတ်ငွေ့ လေထုထဲသို့ထုတ်လွှတ်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ်ပေးသည်။

သဘာ၀၀န်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေးသည် ဒေသဆိုင်ရာအခြေအနေများ၊ လိုအပ်ချက်များနှင့်ကိုက်ညီသော အဓိကအခြေခံလုပ်ငန်း (၃) ခုပေါ်တွင် အခြေခံပါသည်။

၁။ မြေကြီးကို မတူးဆွမိအောင် ထားရှိပေးခြင်း (ထွန်ရေးမဲ့ခြင်း)

မျိုးစေ့၊ မြေသြဇာများကို တိုက်ရိုက်ချခြင်းဖြင့် မြေကြီးကို မတူးဆွမိအောင် ထားပေးပါ။ ၎င်းသည် မြေဆီလွှာတိုက်စားခြင်းကို လျှော့ချပေးပြီး မြေဆီလွှာ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများ (မြေတွင်းဓာတ္ထုပစ္စည်းများ)ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည်။ 

၂။ မြေကြီးကို အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများဖြင့် အမြဲမပြတ်ဖုံးအုပ်ထားပေးခြင်း 

သီးနှံပင်အကြွင်းကျန်များ သို့မဟုတ် မြေဖုံးပင်များဖြင့် (အနည်းဆုံး ၃၀%) ဖုံးအုပ်ပေးထားပါ။ မြေဆီလွှာမျက်နှာပြင်ကို အကိုင်းအခက်များဖြင့် ကာကွယ်ပေးထားခြင်း သည် ပေါင်းများကို ဖိနှိမ်ပေးသည်။ အလွန်ပြင်းထန်သော ရာသီဥတုဒဏ်မှ မြေဆီလွှာကို ကာကွယ်ပေးသည်။ မြေဆီလွှာအစိုဓာတ်ကို ထိန်းပေးသည်။ မြေဆီလွှာသိပ်သည်းမှုမဖြစ်ပေါ်အောင် တားဆီးပေးသည်။ 

၃။ သီးနှံအစုံ ရောညှပ်၊ အလှည့်ကျစိုက်ပျိုးပေးခြင်း

မတူညီသောသီးနှံ အနည်းဆုံး ၃ မျိုးကို ရောညှပ်၍ဖြစ်စေ၊ အလှည့်ကျဖြစ်စေ စိုက်ပျိုးရမည်။  ကောင်းစွာစီမံထားသော သီးလှည့်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် ကောင်းသော မြေသားဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုကို အားပေးသည်။ အာဟာရဓာတ်လည်ပတ်ခြင်းနှင့် အပင်အာဟာရဓာတ်တိုးတက်ခြင်းတို့အတွက် ထောက်ပံ့ပေးသော အပင်များနှင့် တိရိစ္ဆာန်များ အမျိုးအစားမျိုးစုံကို မွေးမြူပေးသည်။ ပိုးမွှားနှင့်ရောဂါများကို ကြိုတင်ကာကွယ်ရာတွင် ကူညီပေးသည်။ 

ကိုးကား

www.fao.org/ag/ca

FAO, 2017

17480EN/1/06.17 – Revised version

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်