ထုတ်ကုန်ကို ဘယ်လိုထုတ်လို့ ရနိုင်သလဲ။ ဘယ်လိုပြောင်းလဲ မလဲ။
ကိုယ်က စပါးစိုက်ရင် ထုတ်ကုန်က စပါးပေါ့။ တစ်ဆင့်တက်ရင် ဆန်ပေါ့။ အဲ့လိုက ရိုးရှင်းနေပြီဆိုတော့ နောက်ထပ် ထုတ်ကုန်ကို လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘယ်လိုထုတ်လုပ်မလဲဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးမှာ တွေ့ရပါမယ်နော်။
ထုတ်ကုန်
ထုတ်ကုန်လို့ ဆိုလိုက်ရင် တစ်ခုတည်းမဟုတ်ပါဘူး။ သူ့မှာပေါင်းစပ်ထားတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ၊ ထပ်ပေါင်းထားတဲ့ တန်ဖိုးတွေပါပြီးတော့ နောက်ဆုံး စားသုံးသူလက်ထဲမှာ စားသုံးလိုက်ပြီးတော့မှ အဆုံးသတ်သွားတာမျိုးပါ။
အနှစ်သာရထုတ်ကုန် (Core Product)
အဓိက ထုတ်ကုန်ပါ။ ခုဏက ဥပမာနဲ့ပြောရရင် ကိုယ့်ထုတ်တဲ့ အဓိက ထုတ်ကုန်အဖြစ် ဆန် က်ု ရောင်းမှာလား၊ စပါးကိုရောင်းမှာလားဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါ။ အဲ့အထဲက တကယ်ရောင်းတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းက အနှစ်သာရထုတ်ကုန်ပါ။
စုစုပေါင်းထုတ်ကုန် (Total Product)
သူက အနှစ်သာရ ထုတ်ကုန်ဖြစ်တဲ့ ဆန် ကို တစ်တင်း တစ်တင်းခွဲ အထုပ်နဲ့ ထုတ်ရောင်းလိုက်တဲ့အခါမျိုးမှာ အနှစ်သာရထုတ်ကုန် နဲ့ အတူ ထုပ်ပိုးခ၊ အလုပ်သမားခ ကိုပါ ရောပေးလိုက်ရပါတယ်။ အသီးအနှံတွေဆိုလည်း အရွယ်အစားခွဲထားတာ၊ အရင့်အမှည့်ခွဲထားတာ၊ အရည်အသွေး ခွဲထားတာမျိုးကနေ မူလ အနှစ်အရသာထုတ်ကုန်ကို ထူးကဲလိုက်တာကြောင့်မို့ ကုန်ပစ္စည်းက ပိုပြီး တန်ဖိုး တက်သွားတာ ကိုဆိုလိုပါတယ်။ နားလည်အောင်ပြောရရင် စပါးက ကုန်ကြမ်း ဆန်က ကုန်ချော သဘောမျိုးဖြစ်ပါတယ်။
အားကြီး ထုတ်ကုန် (Augmented Product)
သူက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲဆိုတော့ ထုတ်လုပ်သူဖက်ကနေ ပေးနိုင်တဲ့ အာမခံမှုအပေါ်မှာ ထုတ်ကုန်က တန်ဖိုးကွာတာကို ပြောတာပါ။ ရပ်ကွက်ထဲက လျှပ်စစ်ပစ္စည်းဆိုင်မှာ မီးလုံးဝယ်ရသလိုပါပဲ။ အာမခံပါတာ ယူမလား မပါတာ ယူမလားလို့ မေးပါလိမ့်မယ်။ ဈေးက ၂၀၀၀ လောက်ကွာ ပါတယ်။ ဘယ်လို လိုချင်သလဲ ရစေရမယ်။ ဖြစ်သွားရင် လာခဲ့လိုက် ပြန်အမ်းမယ် ဆိုတာလေးတွေနဲ့ လုပ်စားရတာပေါ့။
ထုတ်ကုန် တစ်ခုတည်းမှာ ကိုယ်က core အဆင့်နဲ့ပဲ ငြိမ်နေမလား။ Agument အထိရောက်အောင် သွားမလာဆိုတာက လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေ အပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။
ကုန်ပစ္စည်းရဲ့ ထူးခြားတဲ့စရိုက်လက္ခဏာတွေ
လုပ်ငန်းတစ်ခုလုပ်ပြီဆိုရင်် ကိုယ့်ကုန်ပစ္စည်းရဲ့ စရိုက်လက္ခဏာက သူများတွေထက် ထူးခြားနေအောင် အမြဲကြိုးစားနေရပါတယ်။ ဥပမာဆို ဖုန်းတွေပဲကြည့် ဓာတ်ပုံရိုက်တဲ့ ဖုန်းကင်မရာက တစ်လုံးကနေ နစ်လုံး သုံးလုံး ထပ်ထုတ်နေကြတာ အခုဆို ကင်မရာ ၄ လုံးထိ တပ်ကြပြီ။ ထူးခြားဆန်းသစ်အောင် အမြဲလုပ်နေကြရပါတယ်။ ထူးခြားတယ်ဆိုတာကလည်း ကိုယ့်ဆီက ဝယ်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ပြည့်စုံအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးတာပါပဲ။ အရည်အသွေးပိုင်းကသော်လည်းကောင်း အရေအတွက်ပိုင်းကသော်လည်းကောင်းပေါ့။
စိုက်ပျိုးထုတ်ကုန်တွေရဲ့ စရိုက်လက္ခဏာများ
စိုက်ရေး ပျိုးရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေက ထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ စိုက်ပျိုးထုတ်ကုန်တွေမှာ ထုတ်လုပ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ဈေးကွက် ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စားသုံးမှုပိုင်းဆိုင်ရာ စတဲ့ အပိုင်းကြီး (၃) ပိုင်းကို အခြေခံပြီးတော့ ထုတ်ကုန်တွေကို ခွဲခြားလို့ရပါတယ်။
ထုတ်လုပ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်တွေမှာ
ရာသီအလိုက် ထွက်ရှိတဲ့ ရာသီထုတ်ကုန်နဲ့
ပျောက်ကြား ကွက်ကြား ထုတ်လုပ်တဲ့ ထုတ်ကုန်ဆိုပြီး ခွဲခြားလို့ရပါတယ်။
နောက်တစ်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ ဈေးကွက်ပိုင်းဆိုင်ရာ မှာဆိုရင် ဈေးကွက်ထဲမှာ
(က) အလွယ်တကူ ပုပ်သိုး နိုင်တဲ့ ထုတ်ကုန်
(ခ) အများအပြားထုတ်လုပ်တဲ့ ထုတ်ကုန်ကြီးများ
(ဂ) အရည်အသွေး (သို့) အရေအတွက်ကို ဦးစားပေးပြီး ထုတ်လုပ်တဲ့ ထုတ်ကုန် ဆိုပြီး ဈေးကွက်ထဲမှာ တွေ့ရမှာပါ။
နောက် စားသုံးသူတွေဖက်ကနေ ကြည့်တဲ့ အပိုင်းမှာ
(က) အမြဲတမ်းစားနေတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ
(ခ) ပုံသေနှုန်းနဲ့ မလှုပ်မရှား ရောင်းနေရတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ
(ဂ) အတက်အကျ အရမ်းများတဲ့ ထုတ်ကုန် တွေ ဆိုပြီး လေ့လာတွေ့ရှိရမှာပါ။
ကိုယ်ထုတ်နေတဲ့ ထုတ်ကုန်က ဘယ်နေရာမှာပါတာလဲ။ ဘယ်အခြေအနေကိုပြောင်းချင်တာလဲ ဆိုတာ ကြည့်ပြီး ပြောင်းလဲလို့ရပါတယ်။ ဘယ်အခြေအနေထိကို ရည်ရွယ်ထားတာလဲဆိုတာထိ ဆက်လျှောက်နိုင်ပါတယ်။
ထွန်းဝင်းကျော်
Reference
www.smartfarmerproject.eu/SmartFarmerPlatform/files/untis_files/SmartFarmer_Training%20Material_Module2_Unit4_Final.pdf
ဆောင်းပါးများ/ သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။