- Morbilli ဟု ခေါ်သော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပြီး သိုးနှင့် ဆိတ်များတွင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများပြီး သေနှုန်းမြင့်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။
- ဤရောဂါပိုးသည် သိုးနှင့်ဆိတ်များတွင် အဓိကဖြစ်ပွားပြီး သွားဖုံးများရောင်ခြင်း၊ ပါးစပ်တွင် အနာများဖြစ်ခြင်း၊ နှာခေါင်းနှင့် ပါးစပ်များမှ ပြည်ကဲ့သို့ အကျိအချွဲများ ထွက်နေခြင်းနှင့် ဝမ်းလျောခြင်းများ စသည့်လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်သေဆုံးနိုင်ပါသည်။
ရောဂါကူးဆက်ပြန့်ပွားပုံ
- သိုး/ဆိတ်မွေးမြူရေးတွင် စီးပွားရေးထိခိုက်မှုအများဆုံး ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။
- ရောဂါပိုးသည် ရောဂါဖြစ်နေသော တိရစ္ဆာန်နှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်း၊ လေထဲမှတစ်ဆင့် ကူးစက် ပြန့်ပွားနိုင်သည်။
- သိုး/ဆိတ်တွင် အဓိကဖြစ်ပြီး အခြားသောတိရစ္ဆာန်များဖြစ်သည့် ကုလားအုတ်နှင့် ကျွဲများတွင်လည်း ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
- ရောဂါပိုးသည် နှာခေါင်းနှင့် ပါးစပ်မှကျသော အကျိအချွဲများ၊ မျက်ရည်နှင့် ရောဂါဖြစ်နေသော သိုး/ဆိတ်မှ အဓိကကူးစက်နိုင်သည်။
- ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်းနှင့် သေနှုန်းသည် ၈၀ – ၁၀၀ အထိ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
- အာဖရိက၊ အာရှနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် အများဆုံးဖြစ်ပွားသည်။
- ရောဂါကင်းရှင်းသည့်နိုင်ငံများတွင်တောင် ပြန်လည်ကူးစက်နိုင်သည်။
- ရောဂါပိုးပျိုးချိန်သည် ၂ – ၁၀ ရက်ခန့်ကြာပြီး ၃ – ၆ ရက်အတွင်း ရောဂါလက္ခဏာပြနိုင်သည်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
- ရောဂါပြင်းထန်လျှင် အဖျားတက်လာပြီး ရုတ်တရက်သေဆုံးနိုင်ပါသည်။
- အဖျားတက်ခြင်း၊ သိသိသာသာထိုင်းမှိုင်းလာခြင်း အစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ နှာခေါင်းနှင့်ပါးစပ်များတွင် အကျိအချွဲများကျခြင်း၊ သွားရည်များပို၍ ကျလာခြင်း။
- မျက်လုံးများတစ်ဝိုက်တွင် မျက်ဝတ်များ (အချပ်အခဲ) ဖြင့် ပိတ်/ ပြည့်နေခြင်း။
- အကျိအချွဲများဖြင့် နှာခေါင်းများပိတ်နေခြင်း၊ အသက်ရှုကြပ်ခြင်း၊ နှုတ်ခမ်းနှင့် သွားဖုံးများတွင် အနာများဖြစ်လာခြင်း၊
- ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် အဆုတ်ရောင်ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဆိတ်မများတွင် သားလျောခြင်း
- နောက်ဆက်တွဲရောဂါဖြစ်သည့် Pasteurella Bacteria ရောဂါပိုးကြောင့် သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။
စီးပွားရေးဆုံးရှုံးမှု
- ကူးစက်မြန် ဖြစ်ပွားနှုန်းများ သေနှုန်းမြင့်သောကြောင့်ထုတ်လုပ်မှုများစွာ ကျဆင်းစေနိုင်သည်။
- ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျခြင်း၊ မျိုးအောင်နှုန်းကျခြင်း၊ နို့ထွက်နှုန်းကျခြင်းများကြောင့် သိုး/ဆိတ်မွေးမြူရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။
- သိုး/ဆိတ် မွေးမြူခြင်းသည် (ဆင်းရဲသား) ကျေးလက်ပြည်သူများ၏ အဓိကဝင်ငွေဖြစ်သောကြောင့် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။
ကုသခြင်း
- ထိရောက်သော ကုသဆေးမရှိပါ။ အထောက်အကူပြုဆေးများ (ပဋိဇီဝဆေး၊ အဖျားကျဆေး၊ ရောဂါလက္ခဏာ သက်သာစေသောဆေးများ) ပေးနိုင်ပါသည်။
ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး
- လူသို့ ကူးစက်တတ်သောရောဂါမဟုတ်ပါ။
ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်း
- ရောဂါဖြစ်နေသော သိုး/ဆိတ်များအား သီးခြားထားရှိပါ။
- ခြံများကို မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းသုံးပိုးသတ်ဆေး ဖျန်းပေးပါ။
- မွေးမြူရေးခြံများ၏ ဇီဝလုံခြုံမှုကို မြှင့်တင်ပါ။
- ရောဂါဖြင့်သေဆုံးသော တိရစ္ဆာန်နှင့် အညစ်အကြေးများ စားကြွင်းစားကျန်များ၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများကို မြေမြှုပ် မီးရှို့၍ ဖျက်ဆီးပါ။ ပြန်လည်အသုံးပြု၍ရသော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများကို ပိုးသတ်သန့်စင်ပြီးမှသာ ထပ်မံအသုံးပြုပါ။
- ခြံအလုပ်သမားအနေဖြင့် ခြံထဲဝင်တိုင်း တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး ဆောင်ရွက်ပါ။
- တိရစ္ဆာန်၊ လူ၊ ယာဉ် ဖြတ်သန်းသွားလာမှုကို ထိန်းချုပ်ပါ။
မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန