စပျစ်ခင်းထဲက ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါ

ဦးကြီးတို့ မင်္ဂလာပါဗျ။ စပျစ်စိုက်ပျိုးသော တောင်သူဦးကြီးတို့ရေ ဦးကြီးတို့ရဲ့စပျစ်ခင်းထဲမှာ ဒေါင်းနီးမှို ရောဂါကျရောက်လျှင် စပျစ်အထွက်နှုန်းကို သိသာစွာကျဆင်းစေပြီး အရည်အသွေးညံ့သော စပျစ်သီးများကို သီးစေပါသည်။

ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါ၏ လက္ခဏာများ

စပျစ်ခင်းများတွင် ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါ ကျရောက်လျှင် လက္ခဏာများကို စပျစ်အရွက်များ၊ အညွှန့်လောင်းများ၊ စပျစ်အသီးနုများတွင် တွေ့ရပါသည်။ အရွက်များတွင် အဝါရောင်ဖျော့သွားပြီး အရွက်များအပေါ်တွင် ပုံသဏ္ဍာန်မမှန်သော အကွက်များတွေ့ရပါသည်။ ထို့အပြင် အရွက်များ၏အောက်မျက်နှာပြင်တွင် အဖြူရောင်မှိုများ တွေ့ရပါသည်။ စပျစ်သီး များတွင်လည်း အဖြူရောင်မှိုများ တွေ့ရပါသည်။ ထိုမှိုများကို အရွက်များ အဝါရောင် ပြောင်းမသွားခင်ကတည်းက တွေ့ရတတ်ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အရွက်တစ်သျှူးများ တဖြည်းဖြည်းသေသွားပြီး ဆဲလ်သေကွက်များ ဖြစ်လာပါသည်။ ထို ဆဲလ်သေကွက်များသည် အညိုရောင်ရှိပြီး ပုံသဏ္ဍာန်မမှန်ပါ။ ထို့အပြင် အရွက်အောက်တွင်ရှိသော မှိုများသည်လည်း မီးခိုးရောင်ပြောင်းသွားပါသည်။

အရွက်၏ အပေါ်မျက်နှာပြင်တွင်ရှိသော ဆဲလ်သေကွက်များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပေါင်းစပ်သွားပြီး ဆဲလ်သေကွက်ကြီးများ ဖြစ်လာပါသည်။ ထို့အပြင် မှိုများကျရောက်နေ သော အရွက်အညွှန့်လောင်းလေးများသည်လည်း သိသိသာသာ တိုသွားပါသည်။ သို့သော် လည်း ရောဂါဖြစ်နေသောအရွက်များသည် အခြားအရွက်များထက် ထူနေပါသည်။ ထို့နောက် အညွှန့်လောင်းတစ်ခုလုံးကို အဖြူရောင်မှိုများနှင့် ဖုံးအုပ်မိသွားပါသည်။

ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါကို Plasmopara viticola ဟုခေါ်သော မှိုတစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်စေပါသည်။ ထိုရောဂါကို မိုးရေများ၊ သွင်းရေများ၊ စပျစ်ခင်းတွင်အသုံးပြုသောပစ္စည်း ကိရိယာများ၊ လူများမှတစ်ဆင့်လည်း ကူးစက်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြေကြီးနှင့်နီးသော စပျစ်အရွက်များတွင် ရောက်ဂါကျရောက်မှုပိုများပါသည်။ အရွက်များမှတစ်ဆင့် အသီးများကိုပါ အဖြူရောင်မှိုများဖြင့် ဖုံးအုပ်သွားပါသည်။ ထို့ကြောင့် စပျစ်အထွက်နှုန်းကို ထိခိုက်ရုံ သာမက စပျစ်သီးအရည်အသွေးကိုပါ ကျဆင်းစေပါသည်။

စပျစ်ခင်းများတွင် ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါကျရောက်လျှင် မည်ကဲ့သို့ ကာကွယ်မည်နည်း?

• အဓိကအရေးကြီးဆုံးအချက်သည် စတင်စိုက်ပျိုးကတည်းက ထိုရောဂါကို ခံနိုင်ရည်ရှိသောမျိုးများကို ရွေးချယ်အသုံးပြုရပါမည်။

• လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေရန် သင့်တော်သော ပင်ကြားတန်းကြားထား၍ စိုက်ပျိုးရပါမည်။

• ထို့အပြင် လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေရန် ကိုင်းချိုင်ခြင်းများလည်း ပြုလုပ်ပေးရပါမည်။

• ရောဂါဖြစ်နေသော သစ်ရွက်များ၊ အသီးများကို ဖယ်ရှားပေးရပါမည်။

• ရောဂါတွေ့တွေ့ချင်း မှိုသတ်ဆေးဖျန်းနိုင်လျှင် နောက်ထွက်လာသော အရွက်များတွင် ရောဂါကျရောက်မှု နည်းစေပါသည်။

• ထိုရောဂါကျရောက်လျှင် ဘော်ဒိုဆေးရည် (Bordeaux mixture) (သို့မဟုတ်) ကော့ပါးဆေး တစ်မျိုးမျိုးကို ဖျန်းနိုင်ပါသည်။

• ထို့အပြင် ကပ်တန် (Captan) နှင့် အော်သိုဆိုဒ် (Orthocide) သည် Bordeaux mixture ထက် ရောက်ဂါကို ပိုကာကွယ်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရပါသည်။

• ထို့အပြင် ဒါကိုနေး Daconil, မန်ကိုဇက် Mancozeb, ဘီနိုမိုင်း Benomyl, ဖော်တာဇက်ဘ် Fortazeb စသည့်တို့ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...