သိုလှောင်ချိန် အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်း

အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်းက အစပိုင်းမှာ အာလူးအသားများကို ရေစိုအကွက်များအနေဖြင့် ကျန်းမာတဲ့အစိတ်အပိုင်းနဲ့အတူ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်ရပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ တစ်ဥလုံးကူးစက်ခံရကာ အနံ့ဆိုးပါထွက်လာပါတယ်။ အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်းက သိုလှောင်ချိန်မှာသာ သင့်တော်တဲ့စီမံခန့်ခွဲမှုမရှိရင် ဆိုးရွားတဲ့ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်ပေါ်စေပြီး ပို့ကုန်အရည်အသွေးကို နိမ့်ကျစေနိုင်တဲ့အတွက် ဆိုးဝါးတဲ့ရောဂါတစ်မျိုးလို့ပဲ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်းက များစွာသော ဘက်တီးရီးယားအမျိုးအစားများစွာကြောင့်ဖြစ်သော်လည်း အများစုမှာ gram-negative bacteria၊ Erwinia၊ Pectobacterium နဲ့ Pseudomonas တို့ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ၎င်းဘက်တီးရီးယားတို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ရှိသော သစ်သီးပင်နဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်များကို တိုက်ခိုက်နေသော ဘက်တီးရီးယားမျိုးကွဲများပဲဖြစ်ပါတယ်။

အာလူးစိုက်ပြီးအချိန်တွင် အေးပြီးစိုနေသောအခြေအနေ (၁၀-၁၅) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နှင့် အညှောင့်ပေါက်ပြီး ၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ခန့်ရှိတဲ့အခြေအနေက ရောဂါဖြစ်စေမှုကို အားပေးပါတယ်။ ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အပင်ရဲ့ဗက်စကူလာထဲကို အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်းကိုဖြစ်စေတဲ့ ဘက်တီးရီးယား ဝင်ရောက်လာပြီး အပင်ညှိုးခြောက်လာပါတော့တယ်။ အာလူးပျော့ပုပ်ခြင်းက သိသာထင်ရှားတဲ့လက္ခဏာမရှိဘဲ ငုပ်လျှိုးနေတဲ့ ရောဂါပဲဖြစ်ပါတယ်။ အာလူးပျော့ပုပ်မှုအများစုသည် အာလူးကိုရိတ်သိမ်းတဲ့အချိန် ဒဏ်ရာရတဲ့အခါ သိုလှောင်သိမ်းဆည်းစဉ် ဘက်တီးရီးယားများဝင်ရောက်ပြီး ပျော့ပုပ်ခြင်းကို စတင်ပါတယ်။ နေရောင်ခြည်ထိတွေ့မှုများခြင်းသည်လည်း အာလူးပျော့ပုပ်မှုဖြစ်စေရန် အားပေးနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာလူးပျော့ရောဂါကူးစက်ခံနေရသော အစေ့ကို စိုက်ပျိုးမိတဲ့အခါမှာလည်း ဥလာသောအာလူးဥများကို ကူးစက်ရန် ရာခိုင်နှုန်းပိုများနိုင်ပါတယ်။

ကြိုတင်ကာကွယ်နည်း

(၁) ကူးစက်ထားခံရသောအစေ့ကို မစိုက်ပါနဲ့။

(၂) ပေါင်းပင်များကိုလည်း ရှင်သန်ကြီးထွားမှုမရှိစေရန်လည်း ထိန်းချုပ်ရပါမယ်။

(၃) စိုစွတ်သောအခြေအနေတွင် ရိတ်သိမ်းခြင်းကို ရှောင်ကြည်ခြင်းနဲ့အတူ ရင့်မှည့်သောဥကိုသာတူးရပါမယ်။ လေထုနဲ့ မြေဆီလွှာအပူချိန်ကလည်း ၇၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အောက်တွင် ရှိသင့်ပါတယ်။

(၄) ရိတ်သိမ်းချိန် အာလူးများထုရိုက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး လျင်မြန်စွာအခြောက်ခံရပါမယ်။

(၅) သိုလှောင်စဉ် ငွေ့ရည်ဖွဲ့ခြင်းမရှိစေရန် ဂရုစိုက်သင့်ပြီး သိုလှောင်ရုံ လေဝင်လေထွက် ကောင်းမွန်မှုရှိ မရှိ အမြဲစစ်‌ဆေးနေသင့်ပါတယ်။

(၆) ပေ ၃၀ မှ ၃၅ ပေထိရှည်သော flume system နဲ့ ရေဆေးလျှင် ကလိုရင်းခပ်ထားသောရေဖြင့်သာ ဆေးပေးပါ။

(၇) ဥများကိုထုတ်ပိုးစဉ် ခြောက်သွေ့မှုကို ဂရုပြုသင့်ပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းသောအိတ်များဖြင့် ထုတ်ပိုးခြင်းက အကောင်းဆုံးနည်းဖြစ်ပါတယ်။

အာလူးသားများပျော့နေခြင်းသည် ပုပ်နေသည်ကို ညွှန်ပြတာဖြစ်တဲ့အတွက် ပျော့နေတဲ့ နေရာကို လှီးပစ်ပြီးမှသာ စားသုံးသင့်ပြီးတော့ အာလူးတွင် အစိမ်းရောင်ဖြစ်နေခြင်းသည် အဆိပ်ဖြစ်စေသော ဆိုလနိုင်းပမာဏများနေသည်ဟု ဖော်ပြနေတဲ့အတွက် မစားသင့်တဲ့အကြောင်းကို သတိပြုမိစေရန် ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။

Reference:

https://www.agric.wa.gov.au/potatoes/soft-rot-diseases-potatoes

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...