နှမ်းသီနှံတွင်တွေ့ရများသော ဆာလဖာဓာတ်ချို့တဲ့မှု

နှမ်းသီးနှံဟာ ဆီထွက်သီးနှံတစ်ခုဖြစ်ပြီး အလွန်ရှေးကျသောမျိုးဖြစ်တဲ့အပြင် ရေငတ်ဒဏ်ခံနိုင်တဲ့ သီးနှံလည်းဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြီး နှမ်းမှာ ဆီပါဝင်မှုဟာ အခြားသောဆီထွက်သီးနှံများအတွက် ပိုပါဝင်တာတွေ့ရပါတယ်။

နှမ်းစေ့မှာ ဆီ ၅၀-၅၂%၊ ပရိုတင်းဓာတ် ၁၇-၁၉% ၊ fatty acid ၀.၁ - ၀.၅% ၊ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် ၁၆ - ၁၈% အပြင် ကယ်စီယမ်ဓာတ်နဲ့ ဖော့စဖော့ရပ်ဓာတ်တို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နှမ်းကြိတ်ဖတ်ဟာ တိရိစ္ဆာန်အစာအတွက် လွန်စာကောင်းမွန်တာတွေ့ရပါတယ်။

ဆီထွက်သီးနှံတွေဟာ တခြားသောသီးနှံများထက် ဆာလဖာဓာတ်ပိုလိုအပ်ပါတယ်။ ဆာလဖာဓာတ်လုံလုံလောက်လောက်ရရှိခြင်းက ဆီထွက်သီးနှံရဲ့ အထွက်နှုန်း၊ အစေ့အဆန်အရည်အသွေးတို့အပေါ် များစွာမူတည်လျှက်ရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အပူပိုင်းဒေသ (dry Zone) နဲ့ ပင်လယ်ရေဝင်တဲ့ စပါးစိုက်ဧရိယာတွေမှာ ဆာလဖာဓာတ်ချို့တဲ့တာကို အများဆုံးတွေ့ရှိရပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်လဲဆိုရင် အဆက်မပြတ်သီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်း၊ ဆာလဖာမပါဝင်တဲ့ မြေသြဇာတွေကိုသာသုံးခြင်း၊ မြေကိုမီးရှို့ခြင် (soil burning) နဲ့ သဲဆန်သောမြေများတွင်လည်း ဆာလဖာဓာတ်ချို့တဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။

နှမ်းပင်မှာ ဆာလဖာဓာတ်ချို့တဲ့မှုဟာ နိုက်ထိရိုဂျင်ချို့တဲ့မှုကဲ့သို့ပဲ အပင်အရွက်များ တစ်ဖြည်းဖြည်းဝါလာပြီး နိုက်ထရိုဂျင်ချို့တဲ့မှုနဲ့ မတူတာကတော့ အပင်ထိပ်ပိုင်းပိုင်းအရွက်လေးတွေမှာ အဓိကတွေ့ရှိတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဆာလဖာချို့တဲ့ပါက အပင်ကြီးထွားမှုဟာ လွန်စွာနှေးနေမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဆာလဖာဓာတ်ကို အပင်ကရရှိနိုင်ဖို့ အောက်ပါအချက်များအပေါ်မူတည်နေပါတယ်။

- မြေသားအနုအကြမ်း (သဲဆန်တဲ့မြေဟာ organic matter နည်းတဲ့အပြင် အပင်အတွက်လိုအပ်တဲ့ ဆာလဖာဓာတ်တွေဟာ ရေနဲ့အတူပါသွားနိုင်ပါတယ်)

- မြေဆွေးဓာတ် (organic matter) - မြေဆွေးဓာတ်ဟာ ဆာလဖာဓာတ်ရရှိမှုအေပါ် လွန်စွာမူတည်ပါတယ်။ လုံလောက်တဲ့ မြေဆွေးဓာတ်ရှိမှသာ အပင်ကရရှိနိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

- မြေအပူချိန် (အပင်ကရရှိနိုင်တဲ့ ဆာလဖာဓာတ်ကို အဏုဇီဝသက်ရှိလေးတွေကတစ်ဆင့် ရရှိစေတာဖြစ်လို့ မြေသားဟာ အပူချိန်မြင့်နေပါက ထိုသက်ရှိလေးတွေ အသက်ရှင်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲ့ပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် မြေကို ကောက်ရိုး သို့မဟုတ် ရိုးပြတ်လေးတွေနဲ့ ဖုံးထားပြီး ကြိုက်သလိုအသုံးပြုပါ)

-‌ မြေအတွင်း ရေစီးရေလာကောင်းမွန်မှု - အဏုဇီဝလေးတွေမှရရှိတဲ့ အော်ဂဲနစ်ဆာလဖာကို အပင်က တိုက်ရိုက်အသုံးမပြုနိုင်တာမို့ အပူကရယူနိုင်တဲ့ ဆာလဖိတ်ပုံစံပြောင်းဖို့ free oxygen နဲ့ မြေအတွင်း လေဝင်လေထွက်ကောင်းဖို့လိုပါတယ်။ မြေကြီးထဲမှာ ရေတွေအိုင်နေပါက ထိုဖြစ်စဥ်ကို နှေးစေပြီး လိုအပ်တဲ့ပမာဏကို အပင်က ရယူနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးနည်းစေပါတယ်။

- မြေချဥ်ငံဓာတ်များလွန်းနေပါကလဲ ဆာလဖာရရှိမှုကို ကန့်သတ်နေနိုင်ပါတယ်။ သဘာဝမြေသြဇာ များများထည့်ခြင်း ၊ ဆာလဖာပါဝင်တဲ့မြေသြဇာထည့်ခြင်းဟာ ဆာလဖာဓာတ်ရရှိမှုနဲ့အတူ ဖော့စဖောရပ်ဓာတ်ရရှိနိုင်မှုကို တိုးစေတဲ့အပြင် မြေရဲ့ pH level ကိုလဲ ထိန်းညှိပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

ဆာလဖာချို့တဲ့မှုကို ဘယ်လိုပြုပြင်နိုင်မလဲ

Elemental Sulphur လို့ခေါ်တဲ့ ကန့်မှုန့် (၉၉% ဆာလဖာ)

Elemental sulphur ကတော့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆာလဖာအရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို အပင်ကတိုက်ရိုက်မစားနိုင်လို့ အဏုဇီဝတွေရဲ့ အကူအညီလိုအပ်တာမို့ သဘာဝမြေဆွေးထဲရောထည့်ပီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ မြေတစ်ဟတ်တာ(၂.၂၄ ဧက)လျှင် မြေခံအနေနဲ့ elemental sulphur ၄၅-၆၀ ကီလိုဂရမ်ထည့်ခြင်းဟာ နှမ်းအထွက်နှုန်းကို ပိုတိုးစေနိုင်ပါတယ်။

ကျောက်မှုန့် Gypsum (၁၆-၁၈% ဆာလဖာ)

Calcium sulphate ဖြစ်ပြီး ရေမှာအသင့်အတင့်ပျော်ဝင်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် မြေပြင်ဖို့ ပိုသုံးကြပါတယ်။ မြေတစ်ဟက်တာ (၂.၂၄ ဧက)- ကျောက်မှုန့် ၅၀ ကီလိုဂရမ်ထိ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနိင်ပါတယ်။ အပူပိုင်းဒေသတွေမှာဆိုရင်တော့ ကျောက်မှုန့်ကိုသုံးဖို့ ပိုသင့်တော်ပါတယ်။

ပိုတတ်ဆီယမ်ဆာလဖိတ် (၁၇-၁၈ %ဆာလဖာ )

တောင်သူအခေါ်အဝေါအရ ဓာတ်ဆားပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ရေမှာအလွယ်တကူပျော်ဝင်နိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။

အမိုနီယမ်ဆာလဖိတ် (၂၄ % ဆာလဖာ)

သူ့မှာ နိုက်ထရိုဂျင်ရော ဆာလဖာပါ ပါဝင်တာကြောင့် အသုံးပြုမှုများတာကို တွေ့ရပါတယ်။ များသောအားဖြင့် မြေခံမှာအသုံးပြုကြတာများပါတယ်။

sulphur foliar ဖျန်းလိုပါကလဲ ၂၀ လီတာဆေးဖျန်းပုံးတစ်ပုံးမှာ ၄၀ ဂရမ်ထိ ထည့်ပြီး ဖျန်းနိုင်ပါတယ်။ သူက မှိုရောဂါနဲ့ မွှားပင့်ကူတွေကိုပါ အတော်အသင့်သတ်နိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။

နောက်ထပ် ကယ်ဆီယမ်ဆာလဖိတ် ၀.၅-၁% ထိထည့်ပြီးလည်း ပက်ဖျန်းအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

မြေသြဇာတွေကို ကြဲပက်၍ဖြစ်စေ၊ ပင်ခြေမှာကျွေး၍ဖြစ်စေ၊ အစေ့နဲ့ လူးနယ်လို့ဖြစ်စေ အမျိုးမျိုးအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် 4R method အတိုင်း မှန်ကန်သော‌မြေသြဇာ၊ နှုန်းထား၊ အချိန်နဲ့ နေရာဖြစ်ဖို့ အရေးကြီးတာကို မမေ့ဖို့တိုက်တွန်းပါရစေ။

ကျမ်းကိုး

https://www.sulphurinstitute.org

https://www.google.com/amp/s/scialert.net/fulltext/amp.php%3fdoi=ijss.2007.278.285

https://www.krishisewa.com/miscellaneous-articles/soil-fertility/671-sulphur-deficiency-oilseed-crop.html

https://www.fao.org/3/ag120e/AG120E15.htm

http://www.agritech.tnau.ac.in/agriculture/plant_nutri/sesame

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...