ခရမ်းချဥ်ပင်တွင် ကျရောက်လေ့ရှိသော မှိုရောဂါများအကြောင်း

          ခရမ်းချဉ်သည် Solanaceae မျိုးရင်းတွင် ပါ၀င်သော စီးပွားရေး အရ အရေးပါသော သီးနှံဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ခရမ်းချဉ်သီး အမှည့်များကို အစိမ်းလိုက်ဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်၍ဖြစ်စေ စားသုံးကြသည်။ ထို့ကြောင့် အိမ်တိုင်းတွင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော သီးနှံတစ်မျို းဖြစ်လာပါတော့သည်။ ဖျက်ပိုးများ၊ မှိုရောဂါများ နှင့် အာဟာရချို့တဲ့မှုများကြောင့် ခရမ်းချဉ်၏ အရည်အသွေးနှင့် အထွက်နှုန်းများကို ကျဆင်းစေပါသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ ခရမ်းချဉ်တွင် ကျရောက်လေ့ရှိသော မှိုရောဂါများအကြောင်းကို ဆွေးနွေးတင်ပြချင်ပါသည်။

(၁)စောပင်နာကျရောဂါ(Early blight)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ   -  Alternaria solani

     ရောဂါလက္ခဏာ - မြေပြင်နှင့်ကပ်လျက်ရှိသော အရွက်အိုများတွင် သေးငယ်သော အမဲစက်လေးများ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာပါသည်။ အရွက်၊ ပင်စည် နှင့် အသီး၏ အညှာပတ်လည်တွင် ဗဟိုတူအကွင်းများဖြင့် အညိုရောင်အနာကွက်များကို တွေ့ရပါသည်။ ရောဂါပြင်းထန်ပါက အပင်၏အရွက် နှင့် အသီးများ ကြွေကျနိုင်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသော ခရမ်းချဉ်မျိုးများကို အသုံးပြုပါ။

    • ရောဂါကျရောက်ထားသော ပင်ကြွင်းပင်ကျန်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပါ။

    • Chlorothalonil ၊ Mancozeb ၊ Azoxystrobin စသော မှိုသတ်ဆေးများကို နှုန်းထားမှန်မှန် အသုံးပြုပါ။

(၂) နှောင်းပင်နာကျရောဂါ( Late blight)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Phytophthora infestans 

ရောဂါလက္ခဏာ    - အရွက်များအပေါ်တွင်လည်း ရေစိုနာအကွက်များ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရွက်နားနှင့် ထိပ်ဖျားပိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။ ထိုရေစိုနာအကွက်နှင့်အတူ အရွက်အောက်မျက်နှာပြင်တွင် အဖြူရောင်မှိုမျှင်များ ထွက်လာသည်။ ရောဂါကျနေသော အသီးများတွင် ဆီချေးကွက်များကို တွေ့ရသည်။ ဆိုးရွားလာပါက အရွက် နှင့် ပင်စည်များတွင် လျင်မြန်စွာ ညှိုးနွမ်း တွန့်ရှုံလာပြီး တစ်ပင်လုံးသေသွားတတ်ပါသည်။ 

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • အာလူး၊ ခရမ်း၊ ငရုတ်ပင်များဖြင့် တွဲဖက်မစိုက်သင့်ပါ( နှောင်းပင်နာကျရောဂါသည် ထိုအပင်များတွင်လည်း ဆိုးရွားစွာ ကျရောက်နိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

    • ဓာတုဆေးဖြစ်သော Cymoxanil ၊ Chlorothalonil တို့ဖြင့်လည်း ကာကွယ်နှိမ်နင်းနိုင်သည်။

(၃) မှည့်ပျောက်စွန်းရောဂါ (Anthracnose)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Colletotrichum coccodes

     ရောဂါလက္ခဏာ     -  မိုးရွာပါက မြေကြီးထဲရှိ ရောဂါဖြစ်စေသောမှိုသည် မိုးစက်များနှင့်အတူ ခရမ်းချဉ်သီးကိုထိမိသော နေရာမှ ရောဂါ၀င်ရောက်နိုင်သည်။ ရောဂါဖြစ်စေသောမှိုသည် ခရမ်းချဉ်သီးအစိမ်းကို တိုက်ခိုက်သော်လည်း အသီးမှည့်ချိန်မှသာ ရောဂါလက္ခဏာပြသည်။ ခရမ်းချဉ်အမှည့်ပေါ်တွင် စက်ဝိုင်းပုံ ချိုင့်၀င်နေသော အနာကွက်များ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အနာကွက်ကြီးထွား လာသည်နှင့်အမျှ အလယ်တွင်အနက်ရောင်‌ပြောင်းလာသည်။ အရွက်နှင့် ပင်စည်များတွင် ရောဂါလက္ခဏာ တွေ့ရနည်းသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • ခရမ်းချဉ်မျိုးနွယ် မဟုတ်သော သီးနှံများနှင့် သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။

    • Benomyl ၊ Carbendazim ၊ Mancozeb ၊ Chlorothalonil အစရှိသော မှိုသတ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ပတ်ဖြန်းပါ။

    • အသီးမှည့်ချိန်တွင် sprinkler ဖြင့်ရေဖြန်းခြင်း မပြုလုပ်သင့်ပါ။

(၄) စက်(ပ်)တိုးရီးယားအစက်ပျောက်ရောဂါ (Septoria spot)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Septoria lycopersici

     ရောဂါလက္ခဏာ     - အရွက်၏ အောက်မျက်နှာပြင်တွင် ဝိုင်းစက်နေသော အစက်အပြောက်များ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အလယ်တွင် မီးခိုးရောင်ဖြစ်ပြီး အညိုရင့်ရောင် အနားသတ်ထားသော အဝိုင်းကွက်များ တွေ့ရသည်။ အပင်၏ အောက်ခြေမှစ၍ အပေါ်ဖက်သို့ ပျံ့နှံနိုင်သည်။ ရောဂါပြင်းထန်လာပါက အနာကွက်များ များပြားလာကာ အရွက်သည် အညိုရောင်ပြောင်းပြီး ညှိုးနွမ်းလာသည်။ ထိုရောဂါသည် ခရမ်းချဉ်ပျိုးပင်မှ အရွယ်ရောက်သည်အထိ တိုက်ခိုက်နိုင်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • Copper-based fungicide ၊ Chlorothalonil ၊ Maneb စသောမှိုသတ်ဆေးများ အသုံးပြုပါ။

မစန္ဒကူးအောင်

Ref;

https://extension.umn.edu/diseases/early-blight-tomato

http://blogs.cornell.edu/livegpath/gallery/tomato/tomato-late-blight/

http://entoweb.okstate.edu/ddd/diseases/tomanthracnose.htm

https://www.missouribotanicalgarden.org/gardens-gardening/your-garden/help-for-the-home-gardener/advice-tips-resources/pests-and-problems/diseases/fungal-spots/septoria-leaf-spot-of-tomato.aspx

(ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်) 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်