သရက် ရွက်ဖု၊ အသီးမတင်တဲ့ပြဿနာ ဘယ်လိုဖြေရှင်းကြမလဲ...

ရပ်စောက်မြို့၊ သရက် Group မှ နာယကကြီး ဦးမြင့်ဦးအပါအဝင် သရက်ခြံပိုင်ရှင် ၅၀ ကျော်နဲ့ သရက် အကြောင်း ဆွေးနွေးဖြစ်ကြပါတယ်။

သရက်အကြောင်းဆိုတဲ့နေရာမှာ စိုက်စနစ်၊ အစာကျွေးနည်းစနစ်၊ ကိုင်းပြုပြင်နည်းစနစ်၊ စျေးကွက်အလားအလာ စသဖြင့်..

အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးကြတာပါ။

အထူးအစီအစဉ်အနေနဲ့... စာရေးသူက...

"သရက်အပွင့်အသီးကို လွှမ်းမိုးသောအချက်များ" ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ပရိုဂျက်တာ၊ ပါဝါပွိုင့်သုံးပြီး ရှင်းလင်းဆွေးနွေးပါတယ်။

အာဟာရဓာတ်
ဟော်မုန်း
အပူချိန်
ပိုးမွှား/ရောဂါ

စသဖြင့် ကြိုတင်ကာကွယ်၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်နည်းများကို အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်နဲ့ မြန်မာ့သရက်ပညာရှင်များရဲ့ နည်းစနစ်များကို အခြေခံပြီး အသေးစိတ် ဆွေးနွေးပေးပါတယ်။

သို့သော်လည်း..

ရပ်စောက်သရက်အဖွဲ့ဆိုတာ NGO များနဲ့ သင်တန်းတွေ မကြာခဏ လေ့လာဆည်းပူးပြီးသား၊ လုပ် သက်ရင့် ခြံကြီးသမားတွေဆိုတော့..

မထင်မှတ်တဲ့ မေးခွန်းအသစ်တွေ ရရှိခဲ့ရပါတယ်။

"ဆရာ..သရက်ဖူးလုံးပိုးကို သိပါသလားဗျာ" တဲ့။

စာရေးသူက... လယ်ယာသီးနှံတွေမှာ ကွင်းဆင်းတာများတော့ သရက်အခေါ်အဝေါ်တွေ မကျွမ်းကျင်တာအမှန်ပါ။

ပဲပွင့်ထွေးပိုးမျိုးလောက်သာသိတာကိုး...။

သို့သော်လည်း အတွေ့အကြုံနဲ့ လေ့လာမှုအရ...

ဖျက်ပိုးအတော်များများကိုတော့ မြင်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။

"ဖူးလုံးပိုးဆိုတာ ဒေသန္တရ အခေါ်ဖြစ်တော့... နားစိမ်းနေပါတယ်.. ပုံရှိရင်ပြပါ " ဆိုတော့မှ ဗီဒီယို ရိုက်ထားတဲ့ဖိုင်လေး တွေ့ရပါတယ်။

တိုက်ဆိုင်ချင်တော့...

သူမေးတဲ့ ဖူးလုံးပိုးဆိုတာ..

စာရေးသူလေ့လာနေတဲ့...သရက် ဖုမှက်(Mango Gall midge) ဖြစ်နေပါတယ်။

(မှတ်ချက်။ ။ သရက်ဖုမှက် ဆိုတာဟာ စာရေးသူ မှည့်ခေါ်ထားတဲ့အမည်သာ ဖြစ်ပါကြောင်း)

မြန်မာအမည် = သရက်ဖူးလုံးပိုး/သရက်ဖုမှက်

အင်္ဂလိပ်အမည် = Mango flower gall midge

သိပ္ပံအမည် = Erosomyia mangiferae (Felt)

Procystiphora mangiferae

Erosomyia indica,

Dasineura amaramanjarae

(Cecidomyiidae: Diptera)

ဒီပိုးက မှက်၊ ခြင်၊ ယင်အုပ်စုအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး မျိုးစိတ်အမည် များစွာရှိပါတယ်။

စပါးကြက်သွန်မြိတ်ပိုး၊ သရက်၊ သီးထိုးယင် အုပ်စုမျိုးဖြစ်ပြီး စားသောက်ပုံနဲ့ အလေ့အထ အနည်းငယ် ကွဲပြားပါတယ်။

သရက်ဖုမှက်မှာပဲ...

အရွက်မှာ ဖျက်ဆီးလေ့ရှိတဲ့ မှက်
အဖူး၊ ပန်းခိုင်၊ အသီးနုတွေကို ဖျက်ဆီးတဲ့မှက်
သရက်ဖူးပွင့်တွေပေါ် ဥချပြီး အသီးမဖြစ်ဘဲ အဖူးတွေလုံးစေတဲ့ မှက်မျိုး..

စသဖြင့် သုံးမျိုးလောက်တွေ့ရပါတယ်။

#သရက်ဖုမှက်(gall midge) ဘဝစက်ဝန်း

ယင်အမသည် အရွက်ငယ်များ၏ တစ်သျှူးများအတွင်း၌ ဥများကို တစ်လုံးချင်းဥပြီး မျက်နှာပြင်အောက်မှာ အနီကွက်လေးများ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။
ဥများသည် ၂-၃ ရက်အတွင်း လောက်ကောင်(maggot) ဖြစ်လာပါတယ်။
အကောင်ပေါက်ပြီးမိနစ်ပိုင်းအတွင်း လောက်ကောင်များသည် ဥများချထားသော နူးညံ့သောအစိတ်အပိုင်းများထဲသို့ စိမ့်ဝင်ပြီး အရွက်ပေါ်/အဖူးအပေါ်တွင် စားကြခြင်းဖြင့် အရွက်ပေါ်၊ပန်းခိုင်တွေပေါ်မှာ အဖုတွေတွေ့ရပြီး အသီးမတင်တော့တာပါ။
အရွယ်ရောက်လောက်ကောင်လေးများသည် ၇-၁၀ ရက် ကြာပြီးနောက် မြေကြီးထဲသို့ ကျဆင်းသွားကာ အပင်အောက် မြေကြီးထဲမှာ ရုပ်ဖုံးလုပ်ပါတယ်။
ဥဘဝမှ အကောင်ကြီးအဆင့်ထိဆိုပါက ၁၂ -၂၄ ရက်ခန့် ကြာတတ်ပါတယ်။

#ဖျက်ဆီးမှု အနေအထား

အရွက်မျက်နှာပြင်မှာ အဖုတွေဖြစ်ပေါ်ခြင်း
အဖူး၊ ပန်းခိုင်များအတွင်း ထိုးဖောက်စားသဖြင့် အဖူးကြွေခြင်း၊ အသီးမအောင်ခြင်း
အသီးကင်းအခြေမှာ ဖျက်ဆီးသဖြင့် အသီးကင်းကြွေခြင်း
နောက်ဆက်တွဲရောဂါအဖြစ် မှည့်ပြောက်စွန်းလက္ခဏာတွေ့ရခြင်း

စတာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

#ကျရောက်ချိန်

ဇန္နဝါရီ- မတ်လအတွင်း ကျရောက်တတ်ပါတယ်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

အရွက်နုထွက်ချိန်ကတည်းက ကာကွယ်ဆေးဖျန်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။

သဘာဝပိုးသတ်ဆေးအနေနဲ့..

ဆေးရွက်ကြီး၊ ဆပ်ပြာ၊ ဘီအီးအဆီ ရောနှောဆေးရည်ကို ဆေးတပုံး ၅၀ စီစီနှုန်း ဖျန်းပါ။ အဖူးတထွာ၊ တမိုက်အရွယ် တစ်ကြိမ် ဖျန်းပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဓာတုပိုးသတ်ဆေးအဖြစ်..

အဆီတာမီပရစ်
နိုင်တင်ပိုင်ရမ်
ပိုင်မက်ထရိုဇင်း

စတဲ့ ဖော်ပြပါ အေအိုင်အုပ်စုတွေထဲက တမျိုးချင်း ဒါမှမဟုတ် အတွဲလိုက်ကို...

ရွက်နုထွက်ချိန်၊ အဖူးဝင်ချိန်နဲ့ သီးလုံးကူးချိန်တွေမှာ... ဖျန်းပေးသင့်ပါတယ်။

ပန်းဖြိုင်ဖြိုင်ပွင့်ချိန်၊ ဝတ်မှုန်ကူးပျား/ယင်များရှိနေချိန် နံနက်ခင်းအချိန်တွေမျိုးတွေမှာတော့ မည်သည့်ဆေးမျှ မဖျန်းသင့်ပါဘူး။

စေတနာများစွာဖြင့်

ဒို့ဦးလေး

Ref>>>Pests of Mango :: Major Pests :: Flower Gall Midge(Bsc, agriculture)

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...