စမုန်စပါးကနေ ရရှိနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးများ

အင်္ဂလိပ်အမည် - Dill

ရုက္ခဗေဒအမည် - Anethum graveolens

စမုန်စပါးဆိုတာ ဥရောပနဲ့ အာရှအစားအစာတွေထဲမှာ မကြာခဏ ထည့်သွင်းအသုံးပြုလေ့ရှိတဲ့ နာမည်ကြီး ဆေးဖက်ဝင် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် အပင်တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးရဲ့ မူရင်းဒေသကတော့  မြေထဲပင်လယ်ဒေသတွေနဲ့ ဥရောပ အရှေ့တောင်ဘက်ဒေသတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးဟာ သေးသွယ်တဲ့ပင်စည်နဲ့ ပျော့ပျောင်းတဲ့ အရွက်တွေပါရှိပြီး အနံ့အားဖြင့် စူးရှပြင်းထန်သလို အရသာအားဖြင့် ချိုမြိန်တဲ့အရသာ ရှိပါတယ်။

စမုန်စပါးရဲ့ အရွက်နဲ့ အစေ့တွေကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနဲ့ ဟင်းချက်ပြုတ်ရာမှာသာမက ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်၊ မုန့်နဲ့ သကြားလုံး ပြုလုပ်တဲ့နေရာတွေမှာလည်း ထည့်သွင်း အသုံးပြုကြလေ့ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးလို့ ဆိုလိုက်ရင် အဓိကအားဖြင့် အစေ့ရဲ့ ရနံ့ကြောင့် လူသိများထင်ရှားတာဖြစ်ပါတယ်။ အခြားသော ဆေးဖက်ဝင် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် အပင်တွေလိုပဲ စမုန်စပါးမှာလည်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးတွေရှိနေတာကြောင့် ယခုဆောင်းပါးကနေတဆင့် မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။  

ပါဝင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်များ

စမုန်စပါးဟာ သစ်သီးတွေနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေလိုပဲ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်နေတဲ့ အပင်ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးမှာ ဗီတာမင်စီ၊ ဗီတာမင်အေ၊ ကယ်လ်စီယမ်၊ ပိုတက်စီယမ်၊ ဖော့စဖောရပ်စ်၊ မဂ္ဂနီစီယမ်၊ မဂ္ဂနိစ်၊ အိုင်းယွန်း၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ အဆီဓာတ်၊ အမျှင်ဓာတ်နဲ့ ပရိုတင်း စသဖြင့် အာဟာရဓာတ်များစွာ ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝခြင်း

စမုန်စပါးရဲ့ မွှေးရနံ့ကြွယ်ဝတဲ့ အစေ့နဲ့ အရွက်တွေမှာ အီသနောလ် (ethanol) နဲ့ အစီတုန်း (acetone) ကဲ့သို့ ဒြပ်ပေါင်းတွေ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်နေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စမုန်စပါးမှာ ပါဝင်တဲ့ ဗီတာမင်စီဟာလည်း ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပေးတဲ့ ဂုဏ်သတ္တိရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စမုန်စပါးကို စွပ်ပြုတ်နဲ့ ဟင်းလျာတွေထဲမှာ ထည့်သွင်းအသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိနေတဲ့ ဆဲလ်တွေပျက်စီးခြင်း၊ အဆစ်အမြစ်ရောင်ရမ်းခြင်း၊ နှလုံးပြဿနာများနဲ့ အာရုံကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများ ဖြစ်ပွားမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နှလုံးကျန်းမာရေး ကောင်းစေခြင်း

စမုန်စပါးမှာ ပါဝင်တဲ့ ဖလေဗိုနွိုက် (flavonoid) ဓာတ်တွေဟာ နှလုံးကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ရောင်ရမ်းမှုတွေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စမုန်စပါးဟာ နှလုံးတစ်သျှူးတွေရဲ့ ထိန်းသိမ်းမှုကို အားပေးတဲ့ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေကိုလည်း ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တာကြောင့် နှလုံးရောဂါ ပြဿနာရှိနေတဲ့သူတွေအတွက် စမုန်စပါးဟာ သင့်တော်တဲ့ ရွေးချယ်မှု တစ်ခုဖြစ်စေမှာပါ။

ဆီးချိုဖြစ်ပွားမှု လျှော့ချပေးခြင်

စမုန်စပါး အစေ့ရဲ့ လူသိများထင်ရှားတဲ့ ကောင်းကျိုးတစ်ခုကတော့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးနိုင်ပြီး ဆီးချိုရောဂါ ကင်းဝေးစေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးရဲ့အရွက်တွေမှာ ဇီဝဆိုင်ရာပါဝင်ပစ္စည်း တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ယူဂျီနောလ် (eugenol) ပါဝင်ပြီး ၎င်းကနေ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို လျှော့ချပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စမုန်စပါးဟာ ကစီဓာတ်ပြိုကွဲမှုကို ဂလူးကို့စ်အဖြစ်သို့ လျှော့ချပေးကာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း အဆီများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းမှလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

အရိုးများ သန်မာစေခြင်း

စမုန်စပါးမှာ ကယ်လ်စီယမ်၊ အိုင်းယွန်း၊ ဗီတာမင် ဒီ နဲ့ ရီဘိုဖလက်ဗင် (riboflavin) စတဲ့ ဓာတ်တွေပါဝင်နေပြီး ၎င်းဓာတ်တွေကြောင့်ပဲ အရိုးများကို သန်မာစေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စမုန်စပါးမှာပါဝင်တဲ့ ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကနေလိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏကို ကောင်းစွာပံ့ပိုးပေးနိုင်ပြီး အရိုးတွင်းသတ္တုဓာတ် သိပ်သည်းဆများခြင်းနဲ့ အရိုးပွရောဂါမျိုးတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။  နောက်တစ်ချက်ကတော့ အမျိုးသမီးတွေမှာ အသက် ၃၀ ကျော်လာပြီဆိုရင် အရိုးနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာလေ့ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် သွေးဆုံးချိန်နီးလာတာနဲ့အမျှ ၎င်းပြဿနာက ပိုတိုးလာလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အသက် ၃၀ ဝန်းကျင်ခန့် ရောက်လာပြီဆိုကတည်းက အရိုးကျန်းမာရေးကို ကြိုတင်ပြီး ဂရုစိုက်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမှာ စမုန်စပါးဟာ ရွေးချယ်ဖို့ သင့်တော်တဲ့ အရာတစ်ခုဖြစ်စေမှာပါ။

ကိုယ်ခံအား ကောင်းစေခြင်း

စမုန်စပါးမှာ မိုနိုတာပင်စ် (monoterpenes) လို့ခေါ်တဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတွေပါဝင်ပြီး ဘက်တီးရီးယား၊ မှိုနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို ဆန့်ကျင်ပေးနိုင်တဲ့ ဂုဏ်သတ္တိတွေ ပါလို့ ကိုယ်ခံအားကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အစားအစာတွေထဲမှာ ဆေးဖက်ဝင် စမုန်စပါးကို ထည့်သွင်း အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့အပြားမှာ ရှိနေတဲ့ ပိုးမွှားရောဂါတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့အပြင် အရေပြားပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်တတ်တဲ့ အသေးစားဒဏ်ရာများနဲ့ အကြောပြတ်တာမျိုးတွေ ကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုးကားချက်

https://www.organicfacts.net/

https://www.beyondpinkworld.com/

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်