ကိုင်းတက်ရှိသော ဝါးမျိုးများ၏ ကိုင်းတက်များမှ အကြီးဆုံး ကိုင်းတက်ကို မျိုးပွားရန်အတွက် ရွေးချယ်ရပါမည်။ ဝါးအမျိုးအစားအပေါ် မူတည်၍ အကြီးဆုံး ကိုင်းတက် ပထမနှင့် ဒုတိယ ထွက်သော ကိုင်းတက်များ ဖြစ်ပါသည်။
ဝါးကိုင်းတက်ရယူမည့် မိခင်အပင်သည် အနည်းဆုံး အသက်(၂) နှစ်ပြည့်ဝပြီး အပင် ဖြစ်ရပါမည်။ ဆိုဒ်ကြီးသော ဝါးမျိုး (ဉပမာ-ဝါးဘိုး) အတွက် ၃ နှစ်သားဝါးပင်မှ ကိုင်းတက်ဖြစ်ရပါမည်။ အသက်နုနယ်သော ဝါးပင်မှ ကိုင်းတက်များရယူခြင်း မပြုရပါ။ အလွန်အိုမင်းနေသော ဝါးပင်မှ ကိုင်းတက်ကိုလည်း မယူရပါ။ အသက် (၂) နှစ်မှ (၃) နှစ်အတွင်းရှိ ဝါးပင်များမှ ကိုင်းတက်များသည် ဝါးတော်တော်များများအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ဝါးကိုင်းတက်သည် အနာအဆာမရှိဘဲ အရွက်များ ရှင်သန်နေသော ကိုင်းတက် ဖြစ်ရပါမည်။ အရုံလိုက်ပေါက်သော ဝါးမျိုးများတွင် အပင်၏အဆစ်တိုင်း၌ ကြီးမားသော ကိုင်းတက်နှင့် ဒုတိယ ကိုင်းတက်ရှိပြီး ယင်းတို့မှာ မျိုးပွားရန် အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်ကြပါသည်။
ကိုင်းတက်အရွယ်အစားမှာ ခဲတံလုံးထက် ပိုမိုကြီးမားပြီး အဆစ် (၂) ဆစ် (၃) ဆစ်ပါအောင် ဖြတ်ယူရမည်။ မိခင်ပင်မှ ကိုင်းတက်ခုတ်ယူရာတွင် မိခင်ပင်အမြင့်၏ အလယ်နှင့် အထက်ရှိ အကိုင်းများရွေးပါ။ ထိခိုက်ပျက်စီးမှု မရှိစေရန် မိခင်ပင်၏ အသား အနည်းငယ်ပါအောင် ကိုင်းတက်အောက်ခြေမှ ဝိုက်၍ ဖြတ်ယူရပါမည်။ ခုတ်ယူပြီး ကိုင်းတက်များ ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန် အားဆေး(တောနပ်)ကဲ့သို့သော ဟိုမုန်းဆေးဖျော်ရည်တွင် ချက်ချင်းထည့်စိမ်ထားပြီး အရိပ်အောက်တွင် ထားသင့်ပါသည်။ လူတစ်ဉီးတစ်ကြိမ်လျှင် ကိုင်းတက် (၁၀၀)ခန့်သာ စုဆောင်းသင့်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ များများခုတ်ယူပါက ခုတ်ပြီးအကိုင်းများ ခြောက်သွေ့သွားမည် ဖြစ်သောကြောင့် တစ်ချိန်တည်းတွင် ကိုင်းတက် (၁၀၀) နှင့်အထက် မခုတ်ယူသင့်ပါ။
ဖွဲပြာ၊ နွားချေး၊ သဲနှင့် မြေဆွေးတို့ကို ၁:၂:၃:၁ ဖြင့် ရောစပ်ပြီး ရေနှပ်ထားသော ပျိုးဘောင်တွင် ကိုင်းတက်များကို စိုက်ပျိုးပါ။ စိုက်သောအခါ ပျိုးဘောင်အတွင်း အဖူးပါ အဆစ်(၂)ဆစ် မြုပ်သည် (အနက်၂ လက်မ) အထိ စိုက်ရပါမည်။ ကိုက်တက်ပတ်လည်တွင် သေသေချာချာ လက်နှစ်ဖက်ဖြင့် မြေကို ဖိနိုင်သမျှ ဖိနှိပ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။
စိုက်ပြီးလျှင် အပင်ခြေရင်းကို မြက်ခြောက် (သို့) ကောက်ရိုးဖြင့် အုပ်ပေးပြီး ညင်သာစွာ ရေလောင်းပေးရပါမည်။ အပူချိန်ပေါ်မူတည်၍ တစ်နေ့လျှင် ရေ နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ် လောင်းပေးပါ။ မျိုးပွားပင်အား ထိခိုက်မှု မရှိစေရန် အထူသတိထားပါ။
သုတေသနပြုချက်အရ ဤနည်းဖြင့် မျိုးပွားရာ၌ ကျသောင်းဝါး၊ ဝါးယား၊ မျှင်ဝါး၊ ဝါးဘိုးဝါးတို့မှာ အညွှန်ထွက်ရန် (၁၀-၂၀) ရက်အထိ ကြာပြီး အမြစ်ထွက်ရန် (၄၅-၇၀) ရက်အထိ ကြာတတ်သည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါသည်။ ရှင်သန်မှု နုန်းမှာ ၆၀-၉၀% ထိ ရှိပါသည်။ အပင်သစ်ထွက်သည့်အခါ (၂) ပင်၊ (၃) ပင်ထွက်တက်ပါသည်။ ၎င်းအပင်ပွားများကို စောင့်ပြီး ခွဲယူပါက ဝါးပျိုးပင်(၂) ပင်(၃) ပင် ရရှိခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ အမြစ်ထွက်ပြီး ပျိုးအိတ်တွင် ပြောင်းကာ (၁) လ အကြာမှာ စိုက်ပါ။ ဤနည်းသည် အပင်များစွာ ရရှိရေးသေချာပြီး ကုန်ကျစာရိတ်လည်း နည်းပါးသောနည်းဖြစ်၍ ဝါးမျိုးပွားရာတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်သော နည်းဖြစ်သည်။
လက်တွေ့ဝါးမျိုးပွားခြင်း၊ ဝါးစိုက်ပျိုးပြုစုခြင်း၊ ဝါးခုတ်ယူနည်းများ (ဒေါက်တာ စန်းဝင်း(သစ်တော တက္ကသိုလ်))