တီလားပီးယားငါး၏ မူရင်းဒေသမှာ Sahara-African ဒေသခွဲဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ အာရှနိုင်ငံများတွင် လူကြိုက်များပြီး ထင်ရှားသောတီလားပီးယား ငါးမျိုးစိတ်များမှာ နိုင်းလ်တီလားပီးယား၊ မျိုးစပ်တီလားပီးယားဖြစ်သည့် တီလားပီးယားအနီ၊ မိုဇမ်ဘီကျူ့ (သို့) ဂျာဗားတီလားပီးယားနှင့် မျိုးစပ်တီလားပီးယားမျိုးတို့ဖြစ်ကြပြီး အထူးသဖြင့် အပူလျော့ပိုင်းနှင့် သမပိုင်းနိုင်ငံများတွင် မွေးမြူကြပါသည်။
ရွှေနီ(ခေါ်)တီလားပီးယားငါး၏ ခန္ဓာကိုယ်အရောင်မှာ အနီနှင့် လိမ္မော်စပ်ထားသည့် အရောင်ရှိသော်လည်း အခြားကွဲပြားခြားနားသည့်အရောင်များဖြစ်သောပန်းရောင်၊ အဖြူရောင်၊ အစက်အပြောက်များနှင့် မီးခိုရောင်စသည့်အရောင်များလည်း ရှိကြပါသည်။ ရွှေနီ(ခေါ်) တီလားပီးယားအနီမှာ တီလားပီးယားမျိုး ၃ မျိုးပေါင်းစပ်မှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ငါးမျိုးစိတ်ဖြစ်ပါသည်။
ရွှေနီ(ခေါ်)တီလားပီးယားအနီ (Oreochromis sp)မွေးမြူ နည်း
ရွှေနီ(ခေါ်)တီလားပီးယားအနီကို ရေချိုနှင့်ရေချိုရေငန်စပ်ဒေသ(၂)မျိုးလုံးတွင် မွေးမြူနိုင်ပြီး ပြည်ပပို့ကုန်အဖြစ်တင်ပို့နိုင်ရန် ရည်ရွယ်မွေးမြူပါသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန နေရာအချို့တွင် စမ်းသပ်မွေးမြူထားပြီး ငါးသားပေါက်လိုအပ်သူများအနေဖြင့် ဆက်သွယ် ဝယ်ယူနိုင်ပါသည်။
မွေးမြူရာတွင် အရေးပါသော မြေနေရာရွေးချယ်ခြင်း
၁။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကောင်းပြီး စျေးကွက်ရှိသည့် နေရာများ။
၂။ ရေအလွယ်တကူရရှိနိုင်သည့် နေရာများ။
၃။ မြေလွတ်၊မြေလပ်များ၊ရေနက်ကွင်းများနှင့် စပါးစိုက်ပျိုးရန် မသင့်သော အခြားမြေများကို ရွေးချယ်သင့်ပါသည်။
မြေအမျိုးအစား
၁။ သဲဆန်သောမြေကို မရွေးချယ်သင့်ပါ။
၂။ မြေစေး(ရွှံ့စေး)ပေါများသော မြေအမျိုးအစားကိုသာ ရွေးချယ်ရပါမည်။ ၎င်းမြေသည် ရေထိန်းချုပ်မှုကောင်းမွန်သောကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။
ရေအမျိုးအစား
၁။ ငါးကန်အတွက်လိုအပ်သောရေကို အလုံအလောက် အချိန်မရွေး ရရှိနိုင်သည့် မြစ်ချောင်း၊ ရေကန်၊ တူးမြောင်း စသည်တို့၏ အနီးအနားတွင် ရွေးချယ်သင့်ပါသည်။
၂။ ဂဝံမြေဖြစ်ပြီး ရေအချဥ်ဓာတ်ပေါက်နေသော်လည်း အောက်ခြေမြေသား၏ ချဥ်ဖန်နှုန်း ၅ အထက်ရှိပြီး ရေနေပါက ရွေးချယ်နိုင်ပါသည်။
၃။ ထုံးဓာတ်များသောရေသည် ပြုပြင်၍ရသော်လည်း ပြုပြင်စရိတ်ကြီးမားသဖြင့် စီးပွားရေးအရ တွက်ခြေမကိုက်နိုင်ပါ။
ငါးမွေးကန်အရွယ်အစား
၁။ ရွှေနီ(ခေါ်)တီလားပီးယားအနီမျိုးများအတွက် အနည်းဆုံး အလျားပေ ၁၀၀၊ အနံပေ ၁၀၀ ရှိသည့်ကန်များမှ ၂-၃ ဧက ကန်များအထိ မွေးမြူရန်သင့်လျော်ပါသည်။
၂။ တစ်နှစ်ပတ်လုံးရေအနက် ၄ ပေ ရှိရန်လိုအပ်ပါသည်။
၃။ ကန်ပေါင်ဖို့ရာတွင် ကန်နှုတ်ခမ်းမှ အတွင်းဘက်သို့ ၅ ပေခန့် ဆုတ်ပြီးမှ မြေဖို့သင့်ပါသည်။
၄။ မိုးများသည့်ဒေသများအတွက် ကန်ပေါင်ထိပ်မှ အောက် ၁၈ လက်မအကွာတွင် ရေလျှံပေါက်ထားရပါမည်။
၅။ ကန်ပေါင်ခိုင်မာစေရန် မြက်အပြည့်ကပ်ထားသင့်ပါသည်။
၆။ ရေနက်ကွင်းများတွင် မြေသားကျောက်ပြင်ကိုချန်၍ တူးဖော်ခြင်းဖြင့် ကန်တူးစရိတ် ပိုမိုသက်သာစေပါသည်။
ရေသြဇာဓာတ်ပြည့်ဝလာစေရန် ပြုပြင်ခြင်း
၁။ ကန်တွင်း၌ ရေခန်းခြောက်သည့်အချိန်တွင် ထုံးမှုန့်ကို ၁ ဧကလျှင် ကန်၏မြေအမျိုးအစားနှင့် မြေသားချဥ်ဖန်နှုန်းပေါ်မူတည်၍ ပိဿာ ၆၀ မှ ပိဿာ ၃၀၀ အတွင်း လိုအပ် သလို ဖြန့်၍ထည့်သွင်းပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။
၂။ ထုံးသည်ကန်တွင်းရှိ အသားစားငါးနှင့် ပိုးမွှားများအား ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး ကန်အောက်ခြေရှိ အချဥ်ဓာတ်ပေါက်နေမှုကိုလည်း ပျက်ပြယ်စေနိုင်ပါသည်။
၃။ ထုံးထည့်ပြီး ၂-၃ ရက်ခန့်အကြာတွင် နွားချေး၊ ကြက်ချေး၊ ဝက်ချေးစသည်တို့ကို ၁ ဧကကန်အတွက် တင်း ၁၅၀ ခန့် ဖြန့် ဖြူးထည့်ပေးရပါမည်။
၄။ ထို့နောက် ကန်အတွင်းသို့ ရေထည့်ပေးရပါမည်။
၅။ ၁ ပတ်ခန့်ကြာလျှင် ကန်ရေစိမ်းလာပြီး ငါးသားပေါက်များ ထည့်သွင်းမွေးမြူရန် သဘာဝအစာများ လုံလောက်စွာရရှိနေမည်ဖြစ်ပါသည်။
ငါးသားပေါက်ထည့်သွင်းနှုန်း
၁။ ရွှေနီ(ခေါ်) တီလားပီးယားအနီကို မွေးမြူရာတွင်ငါးအထီး၊ အမ သီးခြားစီခွဲ၍မွေးမြူခြင်းက ပိုမိုအကျိုးရှိစေနိုင်ပါသည်။
၂။ ငါးသားပေါက်များ ထည့်သွင်းမွေးမြူရာတွင် ၁ လက်မမှ ၂ လက်မအရွယ်ရှိ ငါးသန်များ(သို့မဟုတ်) ၄ လက်မမှ ၅ လက်မ အရွယ်ထိရှိသည့် ငါးဖြန်း(ခေါ်)နှစ်ချို့ငါးသားပေါက်များ ထည့်သွင်းမွေးမြူရပါမည်။
၃။ ၁ ဧကကန်အတွက် ငါးသားပေါက်ကောင်ရေ (၅၀၀၀)နှုန်းဖြင့် ထည့်သွင်းမွေးမြူနိုင်ပါသည်။
အစာကျွေးနှုန်း
၁။ မွေးမြူထားသောငါးများအတွက် ဖြည့်စွက်အစာအဖြစ် ဖွဲနု၊ ဂျုံ၊ ပဲဖတ်၊ နှမ်းဖတ်၊ဝါဖတ်၊ ပီလောပီနံ၊ ပဲနှစ် စသည်များကို ရောစပ်၍ အစာလုံးများပြုလုပ်ကာ ကျွေးမွေးနိုင်ပါသည်။
၂။ နေ့စဥ်ကန်အတွင်းရှိ စုစုပေါင်းငါးအလေးချိန်၏ အနည်းဆုံး ၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိသော အစာများကို ကျွေးမွေးရပါမည်။
၃။ အစာများအား အလုံး၊ အဆုပ်များပြုလုပ်၍ အစာခြင်းများတွင် ထည့်ကာ ကျွေးမွေးသင့်ပါသည်။
ကြီးထွားနှုန်း
၁။ ၆ လကြာမွေးမြူသည့်အခါ ရွှေနီမျိုးများသည် ၁၅ ကျပ်သားမှ ၂၀ ကျပ်သားအထိ ကြီးထွားနိုင်ပါသည်။ ထိုအချိန်တွင် ငါးကြီးများအား ပိုက်ဖြင့် ဖမ်းဆီးရောင်းချနိုင်ပါသည်။
၂။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာပင် ကန်ထဲ၌ ရွှေနီငါးသားပေါက်များ အလုံအလောက်ကျန်ရှိနေမည် ဖြစ်ပါသည်။
၃။ ကန်ထဲတွင်ငါးသားပေါက်များ အလွန်များပြားနေပါက ၁ ဧကလျှင် ၅၀၀၀ နှုန်းချန်၍ ကျန်သားပေါက်များကို ဖမ်းဆီးဆယ်ထုတ်ပစ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ သို့မှသာ ကန်ထဲရှိငါးများအနေဖြင့် ၆ လ အရွယ်အတွင်း စျေးကွက်ဝင်သည့် ငါးအရွယ်အစားသို့ ကြီးထွားလာမည်ဖြစ်ပါသည်။
Ref: ငါးလုပ်ငန်းစခန်းတွင် သင်တန်းတက်ခဲ့စဥ်က မှတ်စုများ။
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။