ရုံးပတီသီး စိုက်ပျိုးနည်း

၁။ မူရင်းဒေသ

အာဖရိကတိုက် (သို့မဟုတ်) အာရှတိုက် (သို့မဟုတ်) နှစ်ခုစလုံးဟု ယူဆရသည်။ (၁၂-၁၃) ရာစုလောက်တွင် အီဂျစ်လူမျိုးများ စတင်စားသုံးသည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာအမည် - ရုံးပတီ

အင်္ဂလိပ်အမည် - OKRA, LADY’s FINGER, BHINDI

ရုက္ခဗေဒအမည် - Hibiscus esculentus

မျိုးရင်းအမည် - MALVACEAE

၂။ အမျိုးအစား

ရုံးပတီတွင် အပင်အနိမ့်အမြင့် အသီးပုံသဏ္ဍာန်အပေါ် မူတည်ပြီး အမျိုးမျိုးကွဲပြားကြသည်။ ပင်မြင့်မျိုး၊ ပင်လတ်မျိုး၊ ပင်ပုမျိုး၊ အသီးတွင် အမြောင်းပါမျိုး၊ အသီးချောမျိုး၊ အသီးတွင်ဆူးပါမျိုး၊ အသီးစိမ်းမျိုး၊ အသီးနီမျိုး စသဖြင့် ကွာခြားမှုရှိကြသည်။

အချို့က အာရှမျိုးနှင့် အမေရိကန်မျိုးဟူပြီး ခွဲကြသည်။ ၎င်းနှစ်မျိုး၏ ကွဲပြားချက်မှာ -

(က) အာရှမျိုး - အသီးတွင် အမွှေးနုကလေးများအပြင် အမြှောင်းရှိသည်။ အသီး သီးပုံမှာ တစ်တောင့်နှင့် တစ်တောင့် အထက်အောက်ဆင့်ကဲဆင့်ကဲ ဝါးဒလက်ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ အသီးအရေအတွက်နည်းသည်။ ပျှမ်းမျှတစ်ပင်လျှင် (၂၅) တောင့်ခန့်သီးသည်။

(ခ) အမေရိကန်မျိုး - အသီးများသည် အမြှောင်းမရှိ စင်းလုံးချောဖြစ်သည်။ အမွှေးနုမပါ။ အသီးများ မျက်နှာချင်းဆိုင်သီးသည်။ အသီးရဲပြီး တစ်ပင်လျှင် ပျှမ်းမျှအတောင့် (၄၀) ကျော်သီးသည်။ မျိုးအလိုက် စိုက်ချိန်ကွဲပြားမှုရှိသည်။

၃။ မြေနှင့် ရာသီဥတု

ရုံးပတီသည် အသင့်အတင့်ကောင်းမွန်သော မြေတွင်ဖြစ်ထွန်းသည်။ သို့သော် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပါက မြေဩဇာ များများကျွေးရန် လိုအပ်သည်။ ဖွယ်သောမြေကို ပိုကြိုက်သည်။ pH ၆ - ၆.၈ အတွင်းစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။

ရုံးပတီသီးသည် ပူနွေးသောရာသီကြိုက်သီးနှံဖြစ်၍ ရာသီဥတု အခြေနေပေးပါက ဆက်လက်ကြီးထွား သီးပွင့်သည်။ သို့ရာတွင် ပင်ပေါ်ရှိအသီးများကို မရင့်မီခူးပေးရန်လိုသည်။ အေးသော ရာသီဥတုနှင့် ဆီးနှင်းဒဏ်ကို မခံနိုင်ချေ။

၄။ မျိုးစေ့နှုန်းထား

တစ်ဧကလျှင် မျိုးစေ့ (၅-၁၀) ကီလိုဂရမ်။

၅။ မြေဩဇာနှုန်းထား

တစ်ဧကအတွက်-

နွားချေး - ၁၀ တန်

ယူရီးယား - ၂၂၄ ပေါင်

တီစူပါ - ၁၁၂ ပေါင်

အခြားသီးနှံပင်များကဲ့သို့ပင် မစိုက်ပျိုးမီ ယူရီးယား ၁၁၂ ပေါင် နှင့် အခြားမြေဩဇာများကို ထည့်သွင်းပြီး စိုက်ပြီးတစ်လအကြာတွင် ကျန်ယူရီးယား ၁၁၂ ပေါင်ကို ထည့်သွင်းပေးရမည်။ ဒုတိယအကြိမ် ယူရီးယား ထည့်ရာ၌ မြေဩဇာများသွားပါက သီးပွင့်မှုကို နောက်ကျစေနိုင်သည်။

၆။ မြေပြုပြင်ခြင်း

မြေပြုပြင်ချိန်တွင် နွားချေးချပေးပါ။ ထွန်ထယ်တို့ဖြင့် ထွန်ရေးညက်အောင်မွှေပြီး ကြမ်းတုံးရိုက်၍ ထွန်ဖြင့်စိုက်ကြောင်းဖော်ပါ။ ရုံပတီသည် မျိုးအလိုက် အပင်အရွယ်အစားကွာခြားခြင်းကြောင့် မိမိအသုံးပြုသော မျိုးအပေါ်မူတည်ပြီး သင့်တော်သော အပင်အကွာအဝေးကို ပြုလုပ်ပေးရမည်။ အပင်ငယ်မျိုးကို ၃ ပေ ကွာစိုက်တန်းများဆွဲပြီး တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ၁ ပေ ခွာစိုက်ပါ။ အပင်ကြီးမျိုးဖြစ်ပါက ၃ ပေ ကွာ အတန်းများတွင် ၂ ပေခွာစိုက်ပေးရမည်။

နွေဦးစိုက် ရုံးပတီနှင့် မိုးစိုက်ရုံးပတီတို့သည် အပင်သန်စွမ်းမှုအား မတူကြပေ။ နွေဦးစိုက်ပါက အပင်သည် ကြီးထွားမှုနည်းခြင်းကြောင့် စိုက်တန်းနှင့် အပင်အကွာအဝေး လျော့ပေးရမည်။

၇။ စိုက်ပျိုးခြင်း

ရုံးပတီစေ့ကို မစိုက်ပျိုးမီ ၁၂ နာရီခန့် ရေစိမ်ပေးပါ။ ရေစိမ်လျှင် မျိုးစေ့ထုထည်၏ (၅) ဆရှိသောရေဖြင့် စိမ်ခြင်းဖြင့် ရေလဲပေးရန်မလိုပါ။ အစေ့မှအပင်ပေါက်ရန်အတွက် မြေ၏အပူဓာတ်လည်းလိုအပ်သည်။ အနည်းဆုံး (၂၀) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် အထက်တွင် ရှိရမည်။ မျိုးစေ့ကို ပထမရေစိမ်၍ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နေသော အစေ့များကို ဖယ်ရှားပစ်ရမည်။ ရုံးပတီကို တစ်နှစ်ပတ်လုံး စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ရုံးပတီတွင် ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ ကျရောက်လေ့ရှိသဖြင့် ပေါင်းမြက်ကင်းစင်ရန် ဂရုစိုက်ရစမည်။

၈။ အပင်ပြုစုခြင်း

ရုံးပတီစိုက်လျှင် ပေါင်းမြက်ကင်းရှင်း၍ အစိုဓာတ်လုံလောက်ပီး ရောဂါကင်းရန် အရေးကြီးသည်။ အပင်ငယ်စဉ် ပေါင်းကင်းစင်ရန် သတိပြုရမည်။

၉။ ရေသွင်းခြင်း

ရုံးပတီကို အလွန်ပူပြင်းသော ရာသီတွင် ရေသွင်းပေးရန်လိုသည်။ ရုံးပတီသည် ရေငတ်ဒဏ်ကို အတော်အသင့် ခံနိုင်ရည်ရှိသော်လည်း အစိုဓာတ်ထိန်းသိမ်းနိုင်အားကောင်းသောမြေတွင် စိုက်ပျိုးလျှင် အထွက်နှုန်း ပိုမို ကောင်းစေပါသည်။

၁၀။ ဆွတ်ခူးခြင်း

သီးကင်းဝင်စမှ နောက် (၁၀-၁၂) ရက်ကျော်လွန်ပါကအတောင့်သည် အလွန်ရင့်သွားပြီး စားမကောင်းတော့ပေ။ စားရန်အကောင်းဆုံးအဆင့်မှာ အသီးကင်းဝင်ပြီး (၄-၆) ရက် အတွင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပန်းပွင့်ပြီး တစ်ပတ်အကြာက ဆွတ်ခူးရမည်။ ၎င်းနောက် ၂ ရက်ခြားတစ်ကြိမ်စီ ဆွတ်ခူးပေးပါ။ ရာသီပူပြင်းပါက အရင့်မြန်သောကြောင့် နေ့စဉ်ဆွတ်ခူးပေးရမည်။

၁၁။ အထွက်နှုန်း

တစ်ဧကလျှင် (၁၀၀၀-၃၀၀၀) ပိဿာ။

၁၂။ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်ခြင်း

အပင်သန်စွမ်း၍ ရောဂါကင်းသော အပင်များကို ရွေးချယ်ပြီး ၎င်းမှရရှိသော ရင့်မှည့်သည့်အတောင့်များကို ယူရမည်။ ပိုးထိုးသော အတောင့်များကို ပယ်ပါ။

အစေ့များတွင် ပိုးပါလာပါက သိုလှောင်ရာတွင် ကျန်အစေ့များကိုပါ ဖျက်ဆီးတတ်သောကြောင့် အစေ့ လူးနယ် ဆေး တစ်မျိုးမျိုးနှင့် ရောမွှေပြီး လေလုံစွာထုတ်ပိုး၍ သိမ်းဆည်းပါ။

၁၃။ အသုံးပြုနည်း

ရုံးပတီသီးကို အဓိကအားဖြင့် ဟင်းချက်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ အတို့အမြုတ်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ အစိမ်း အဖြစ် လည်းကောင်း အသုံးပြုကြသည်။ အချို့က ရုံးပတီသီးအနုကိုအခြောက်လှမ်းပြီး ဟင်းချိုကို မွှေးရန် ထည့် ပေးသည်။ ရုံးပတီပင်စည်မှ လျှော်မျှင်ထုတ်လုပ်ကြသည်။ အစေ့အရင့်ကို အခြောက်လှန်းပြီး လှော်၍ ကော်ဖီစေ့နှင့် ရောကြိတ်ပြီးလျှင် ကော်ဖီမှုန့်လုပ်၍ ရောင်းသည်။ အချို့နိုင်ငံတွင် ရုံးပတီကို ဆားရေစိမ်ပြီး စားသုံးကြသည်။

ကိုးကား - စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...