ပြောင်း,ရွက်​ခြောက်​ရောဂါ...သတိပြုပါ

အစိမ်း​ရောင်လမ်း မိတ်​ဆွေများ,မင်္ဂလာပါခင်ဗျာ...

ဒီတပတ်အတွင်းမှာ ​တောင်သူမိတ်​ဆွေ​တွေ ​မေးမြန်း​ဆွေး​နွေးကြတဲ့ အ​ကြောင်းအရာထဲက...

ထူးခြားတဲ့ ​မေးခွန်း​လေးတစ်ခုနဲ့ပတ်သက်လို့ (  ​ဆော့ဖ်ဝဲ မေး​ဖြေကဏ္ဍမှာ ​ဖြေကြားရတာ အားမရလို့) သီးသန့်​ရေးသားတင်ပြလိုက်ပါတယ်။

မေးထားတဲ့သီးနှံက ​ပြောင်းဖူးသီးနှံ...

​မေးခွန်းက,

​ပုံပါအတိုင်း...ပြောင်းရွက်များ နာ​နေပါတယ်  ဆရာ...အဲဒါ  ဘာ​ရောဂါလဲ၊ ဘယ်လိုကုသရမလဲ

ခင်ဗျာ..တဲ့။

စာ​ရေးသူလည်း...သာမန်ကာ လျှံကာမျှ ကြည့်ပြီး...

​နေ​လောင်ဒဏ်ရာ(သို့မဟုတ်)​ဆေး​လောင်တာဖြစ်မယ်၊ ဘာ​ဆေး​တွေဖျန်းထားသလဲ?..လို့ ပြန်​မေး​တော့....

"ဘာမှ ဖျန်းမထားဘူး ဆရာ"..ဆိုမှ...

အပင်​ရောဂါပြလက္ခဏာပုံကို ​သေချာပြန်ကြည့်မိပါတယ်။

တကယ်လည်းပဲ ဒဏ်ရာက ​နေ​လောင်/​ဆေး​လောင်တာလိုလို...

ဘက်တီးရီးယား ရွက်​ခြောက်​ရောဂါလိုလို ..ဖြစ်​နေတာ​တွေ့ရပါတယ်။

ဒီလို လက္ခဏာမျိုး... မြင်ဖူးပါတယ်..

ဘယ်မှာပါလိမ့်..လို့... ပြန်စဉ်းစားကြည့်​တော့မှ..

ယူအက်စ်တက္ကသိုလ်၊ မဂ္ဂဇင်းတခုမှာ ​ရေးထားတဲ့ Nortern corn leaf blight disease အ​ကြောင်း ပြန်သတိရမိသွားတယ်။

ဒါကြောင့်... ဒီအ​ကြောင်းအရာ​လေးကို မိတ်​ဆွေ​တွေအတွက်

ပြန်​ဖောက်သည်ချချင်လို့... ဒီစာစု​လေးကို ​ရေးသားရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ပြောင်း, ရွက်​ခြောက်​ရောဂါ

• မြန်မာအမည်         -​ ပြောင်းဖူး ရွက်​ခြောက်​ရောဂါ
• အင်္ဂလိပ်အမည်      - Maize leaf blight disease
•                                Northern corn leaf blight (NCLB)
• Scientific name     - Setosphaeria turcica
•                               (Exserohilum turcicum)

အ​မေရိက ​မြောက်ပိုင်းတက္ကသိုလ်နယ်​မြေမှာ စတင်​တွေ့ရှိခဲ့လို့ မြောက်ပိုင်း ​ပြောင်း ရွက်​ခြောက်​ရောဂါ..လို့အမည်မှည့်​ခေါ်ဟန်တူပါတယ်။

ယခုလို.​ဆောင်းအကုန်၊ ​နွေအကူးကာလမျိုးမှာ...

နံနက်ခင်း နှင်းကြွင်း​လေး​တွေကျ​နေတဲ့ ​ပြောင်းရွက်​လေး​တွေဟာ ​နွေဦးရဲ့ ပူ​နွေး​ခြောက်​သွေ့တဲ့ ​လေပူ​တွေနဲ့​တွေ့ပြီး ဒဏ်ရာမှတဆင့် ရွက်​ခြောက်​ရောဂါကို ရရှိပြန့်ပွား​စေပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာ

အစောပိုင်း လက္ခဏာများအ​နေနဲ့.. အရွက်ကြောများနှင့်အပြိုင် ရှည်လျားကျဉ်းမြောင်းတဲ့ ဒဏ်ရာ များ ပေါ်လာပါတယ်။  ရောဂါကြီးထွားလာသည်နှင့်အမျှ ဒီကျဉ်းမြောင်းတဲ့အနာများဟာ ရှည်​မျော​မျောပုံ (သို့မဟုတ်) ဆေးပြင်းလိပ်ပုံသဏ္ဌာန်" ကျယ်ပြန့်လာပါတယ်။

တဖြည်းဖြည်းနဲ့... ဆေးပြင်းလိပ်ပုံသဏ္ဌာန်အနာများက... အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ပေါင်းစပ်သွားပြီး  ၇ လက်မအရွယ်ထိ ရှည်လျားတတ်ပါတယ်။

သင့်လျော်သောအခြေအနေများမှာ ဒဏ်ရာအတွင်းက မှိုစပိုး​လေး​တွေထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး လက်ကိုမှန်ဘီလူးနဲ့ကြည့်ရှုတဲ့အခါမှာ အနက်ရောင် သို့မဟုတ် အစိမ်းနုရောင်အစက်လေးများအဖြစ် ​တွေ့နိုင်ပါတယ်။

​ပြောင်းဖူးမထွက်မီ ​ရောဂါရရင်တော့... အထွက်နှုန်း ၃၀-၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ဆုံးရှုံးနိုင်ပါတယ်။

ရောဂါပြန့်ပွား​စေ​သောရာသီဥတု

အပူချိန် ၁၈-၂၇ ဒီဂရီ ဆဲစီးယပ်နဲ့ စိုထိုင်းဆ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအ​ခြေအ​နေ သို့မဟုတ်  မိုးဆီးနှင်း ဆက်တိုက်ကျမှု​ကြောင့် အရွက်​စိုစွတ်မှု (၈-၁၈ နာရီ) ကြာပါက... ​ပြောင်းဖူးရွက်​ခြောက်​ရောဂါ ကူးစက်​ပျံ့ပွားစေပါတယ်။

(မြန်မာနိုင်ငံ ​ပြောင်းစိုက်အများဆုံးဧရိယာဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်  တခွင်လုံးနဲ့ ဧရာဝတီတိုင်း၊ရန်ကုန်တိုင်းဒေသ​တွေရဲ့ ​​နွေဦးရာသီ ပြောင်းခင်းများအတွက်... အထူးသတိပြုစရာပါ။)

​ရောဂါကူးစက်ချိန်ဟာ ပြောင်းဖူးဆံမြိတ်မထွက်မီ ၂ ပတ် သို့မဟုတ် ထွက်ပြီး၂ ပတ်အတွင်း၊​ပြောင်းဖူးရွက်​တွေ​ပေါ်မှာ ​ရောဂါကျ​ရောက်ပါက အ​စေ့အဆန်ဖြည့်တင်းချိန်မှာ အရွက်များ အစာလုံ​လောက်စွာမချက်နိုင်လို့ အထွက်ဆုံးရှုံးမှု ပိုများနိုင်ပါတယ်။

ဒီ​ရောဂါရဲ့​နောက်ဆက်တွဲအ​နေနဲ့တော့ ​ပြောင်းရိုးတံပုပ်(Stalk rot disease) ​ရောဂါ ဖြစ်​စေတတ်ပါတယ်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများ

• ​ရောဂါခံနိုင်ရည်ရှိ​သော မျိုး​ကောင်းမျိုးသန့်ကို ​ရွေးချယ်စိုက်ပါ။
• အပင်အကြွင်းအကျန်များကို ဆွေး​မြည့်​စေပြီးမှ(ရှင်းလင်းပြီးမှ) စိုက်ပါ။ ​(မြေ​ဆောင်​ရောဂါ မဟုတ်လို့၊ မျိုး​စေ့လူး​ဆေးအသုံးပြုလို့ မထိ​ရောက်နိုင်ပါ)
• အာဟာရ အချိုးမျှတ​အောင်ကျွေးပါ(ယူရီးယား များလွန်းခြင်း ​ရှောင်ပါ)
• သီးလှည့်စိုက်ပါ( ပဲပုတ်၊ ပဲတီစိမ်း၊ မတ်ပဲ၊​ နေကြာ..စသည်သီးနှံများနဲ့ အလှည့်ကျစိုက်ပါ)
• အပင်တစ်လသားအရွယ် ထရိုင်ကိုဒါးမားကို သဲနဲ့​ရောပြီး အပင်​ခြေထည့်​ပေးပါ။
• ဆာလဖာဖျန်း​ပေးခြင်းဖြင့်လည်း ​ရောဂါကာကွယ်မှု ထိ​ရောက်​စေပါသည်။

မှိုသတ်​ဆေးဖြင့်ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

အောက်​ဖော်ပြပါ ​ဆေးအုပ်စုများမှ သင့်​တော်ရာတမျိုး သို့မဟုတ် တမျိုးထက်ပိုပြီးကို အညွှန်းပါအတိုင်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

• Mancozeb
• Captan
• Chlorothalonil
• Propiconazole
• Hexaconazole
• Difenoconazole
• Azoxystrobin
• Pyraclostrobin

​စေတနာများစွာဖြင့်

ဒို့ဦး​လေး

Ref >>> Northern corn leaf blight  disease  at Purdue Extension.

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်