မြေတွေသေမသွားဘဲ ရှင်သန်နေစေဖို့ဆိုရင်..

သက်ရှိသတ္တဝါအားလုံး၊ မြေကြီးပေါ်မှာ နည်းမျိုးစုံဖြင့် မှီတည်အသက်ရှင်သန်နေကြရပါတယ်။

အထူးသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများလုပ်ကိုင်ရာမှာ အခြေခံအကျဆုံး မူလ၊ ပဓာန အရာဟာ မြေကြီး(တနည်းအားဖြင့်)မြေဆီလွှာသာလျှင်ဖြစ်ပါတယ်။

အကြောင်းနဲ့ အကျိုးတရား(Cause and effect)သီအိုရီအရ...

မြေဆီလွှာကို အမှီပြုရတဲ့သီးနှံတွေ များများထွက်ပြီး ကောင်းကောင်းသီးပွင့်နိုင်ဖို့ အကြောင်း တရား(Cause) ကောင်းဖို့လိုအပ်တာ အမှန်ပါ။

အကြောင်းတရား(Cause) ကောင်းရင်..

အကျိုးတရား (effect) ကောင်းမှာ အသေအချာပါပဲ။

မြေဆီလွှာကောင်းခြင်းလက္ခဏာများ

၁။ မြေအမျိုးအစား(soil type)
၂။ မြေချဉ်/ငန်ကိန်း (soil pH)
၃။ မြေကြီးအာဟာရ (soil nutrients)

အထက်ပါအချက်များကို ကြည့်၍ မြေဆီလွှာ ကောင်းခြင်း၊ မကောင်းခြင်း လေ့လာအကဲခတ်နိုင်ပါတယ်။

၁။ မြေဆီလွှာအမျိုးအစား

သဲမြေလား(sand)
နုန်းမြေလား (silt)
မြေစေးမြေလား (Clay)

ယေဘုယျခြုံငုံသုံးသပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့...

သဲ+ နုန်း+ မြေစေး = နုန်းမြေနု(loam) မြေဟာ အပင်အတော်များများအတွက် အကောင်းဆုံးမြေလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

၂။ မြေကြီး pH (ချဉ်ငန်ဓာတ်)

မြေဆီလွှာကောင်းခြင်းလက္ခဏာထဲမှာ မြေချဉ်ငန်ကိန်းမျှတဖို့လည်း အရေးပါပါတယ်။
pH 6 နဲ့ 8 အကြား ရှိနေမှ မြေဆီလွှာကောင်းခြင်းမည်ပါတယ်။

၃။ မြေကြီးအာဟာရ

မြေဆီလွှာကောင်းခြင်းလက္ခဏာတွေထဲမှာ သီးနှံပင်တွေကြိုက်နှစ်သက်တဲ့အာဟာရတွေ ရှိနေဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။

အပင်တွေကြိုက်တဲ့ အာဟာရ အမျိုး ၂၀ ရှိတယ်လို့ ပညာရှင်တွေ ဆိုထားပါတယ်။

ကာဗွန်၊ ဟိုက်ဒြိုဂျင်၊ အောက်ဆီဂျင် (ကာဗွန်ကိုတော့ လေထဲကရပြီး ဟိုက်ဒြိုဂျင်နဲ့ အောက်ဆီဂျင်ကိုတော့ ရေကနေရပါတယ်)
နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စဖရပ်၊ ပိုတက်စီယံ (အဓိကအကျဆုံးလိုအပ်တဲ့အာဟာရတွေဖြစ်ပါတယ်)
ကယ်လ်စီယံ၊ မဂ္ဂမီစီယံ၊ ဆာလဖာ (ဒုတိယအလိုအပ်ဆုံးအာဟာရတွေဖြစ်ပါတယ်)
မင်းဂနိ၊ ဇင့်၊ သံ၊ ကော့ပါး၊ ဘိုရွန်၊ မော်လစ်ဒီနမ်၊ ဆီလီကွန်၊ ကိုဘော့၊ နီကယ်၊ ဗာနာဒီယံ၊ စထရွန်တီယံ၊(BAC, fertilizer) (လိုတော့လိုပေမဲ့ အရမ်းကြီးမလိုအပ်တဲ့ အနည်းလိုအာဟာရတွေဖြစ်ပါတယ်)

သင့်မြေဟာ..

မြေသေ(Dead soil)လား?
မြေရှင်( living soil) လား? ဆိုတာလည်း သိဖို့လိုပါတယ်။

မြေသေ(Dead soil) ဆိုတာ..

သစ်ဆွေးဓာတ်ကင်းမဲ့ပြီး စိုလွယ်၊ ခြောက်လွယ်သော/ ထယ်ထိုးလျှင် နှမ်းဖတ်တောင့်ထွက်သော/ပတ်ကြားအက်သော/ အမြစ်ဆီသို့ ရေမစိမ့်နိုင်/လေမရှူနိုင်သော အထိန်းအသိမ်းမဲ့မြေမျိုးကို ခေါ်ပါတယ်။

ရေတိုက်စားခံရပြီး အပေါ်ယံမြေဆီလွှာအာဟာရဓာတ် ကင်းမဲ့သောမြေ..
ဓာတုဗေဒပစ္စည်းများ (ပေါင်းသတ်ဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ဓာတ်မြေသြဇာ..စသည်)အလွန်အကျွံသုံးစွဲပြီး ဓာတ်ကြွင်းများသောမြေ..
ပေါင်းမြက်များ၊ ဖျက်ပိုးများ၊ ရေဆိုးရေညစ်များ၊ စက်ရုံစွန့်ပစ်ရေဝင်မြေများ..

အဆိုပါမြေအမျိုးအစားများကို မြေသေ(Dead soil) တွေလို့ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

သေချာတာကတော့..

အဆိုပါအချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီနေသော မည်သည့်လယ်ယာကိုင်းကျွန်းမြေမဆို..စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ဖြစ်ထွန်းဖို့ဝေးစွ..အကြွေးကျေရုံသာ အဖတ်တင်ပါလိမ့်မယ်။

မြေရှင်(Living soil) ဆိုတာ..

တီကောင်ကဲ့သို့ မြေတွင်ပျော်ပြီး သီးနှံပင်များ အာဟာရစုပ်ယူနိုင်ရန် ကူညီပေးသော ပိုးကောင်များရှင်သန်သောမြေ..
မှို၊ ဘက်တီးရီးယားကဲ့သို့ အကျိုးပြုအဏုဇီဝများ ရှင်သန်နိုင်သောမြေ..
ရိုးပြတ်များ၊ အပင်အကြွင်းအကျန် အဆွေးအမြည့်များ၊ သစ်ဆွေးများသောမြေ..
မြေဖုံးပင်များနှင့် သီးနှံပင်အမြစ်များထိ ရေစိမ့်ဝင်နိုင်သော၊ ရေစီးရေလာ/အစိုဓာတ်ထိန်းနိုင်သောမြေ... စတာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

တနည်းအားဖြင့် ကျန်းမာသောမြေကို ရှင်သန်သောမြေ(Living soil)လို့ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

" အပင်ကောင်းချင်...မြေကိုပြင်

လူကိုကောင်းချင်.....စိတ်ကိုပြင်" တဲ့။

ဒါပေမဲ့...

"အပင်ကောင်းမှ အထွက်ကောင်းမယ်" ဆိုပြီး..

မြေကြီးကိုမပြင်ဘဲ အပင်ပေါက်ပြီးမှ အားဆေးအကောင်းစားများ၊ ပိုးသတ်ဆေး/ မှိုသတ်ဆေး/ဓာတ်မြေသြဇာများ စျေးကြီးပေးပြီး ဝယ်သုံးနေကြရပါတယ်။

ကုန်ကျစရိတ်က မသက်သာ၊ အထွက်နှုန်းက..တက်မလာ။

ဆိုတော့ကား...

တောင်သူများအနေနဲ့ အထူးသတိပြုမိစေချင်တာကတော့..

၁။ မြေကြီးတွေ ပျက်နေပါတယ်၊ မကျန်းမာတော့ပါဘူး..ဆိုရင်

(အပေါ်ယံမြေလွှာရဲ့၊ ရုပ်ပိုင်း/ဓာတ်ပိုင်း ၂ မျိုးလုံး ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးဖို့လိုအပ်နေပါပြီ)

၂။ ရာသီဥတု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် သိသာစွာ ပြောင်းလဲနေပါတယ်...ဆိုရင်..

(နည်းစနစ်တွေ လိုက်ပါပြောင်းလဲဖို့လိုပါပြီ)

၃။ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်တဲ့ သီးနှံဖျက်ပိုးတွေ(ပေါင်းပင်/ပိုးမွှား/ရောဂါ) မနိုင်မနင်း ဖြစ်နေပါတယ်...ဆိုရင်..

(ဓာတုဗေဒဆေး တခုတည်း အားကိုးနေလို့မရတော့ပါဘူး၊ သဘာဝဆေးနည်းတွေ၊ ဘက်စုံကာကွယ်နည်းတွေကို မဖြစ်မနေအသုံးပြုဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ)

သို့ဖြစ်ပါ၍... မိမိစိုက်ခင်းမြေအမျိုးအစားအလိုက် လိုအပ်ချက်များကို အသိ၊ သတိဖြင့် ပြုပြင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပါရန်နှင့်..

ဓာတ်မြေသြဇာအသုံးပြုတိုင်း သဘာဝမြေသြဇာကို တွဲဖက်အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့်...

သီးနှံပင်အမြစ်များ အစာရေစာအလွယ်တကူစုပ်ယူစားသုံးနိုင်သော /ကျန်းမာသော/ ရှင်သန်သော(Living soil) များ ဖြစ်အောင် ပြုပြင်လုပ်ဆောင်နိုင်ကြပါရန် တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါတယ်ခင်ဗျာ။

စေတနာများစွာဖြင့်..

ဒို့ဦးလေး..

ဆောင်ပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...