ကြက်သွန်ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါ(Downy Mildew of Onion) နှင့် ကာကွယ် နှိမ်နင်းနည်း

ရောဂါဖြစ်စေသော သက်ရှိ- Peronospora destructor

ရောဂါ ကျရောက်သည့် အချိန်- ဆောင်းရာသီ၊ မိုးရာသီ

ရောဂါ လက္ခဏာ

ဒေါင်းနီးမှို ရောဂါသည် ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ စသည့် ကြက်သွန်မျိုးရင်းဝင် အပင်များတွင် ကျရောက်နိုင်ပါသည်။ အရွက်ပေါ်တွင် ရွက်ပြောက်ဖြစ်ခြင်း၊ အရွက်တစ်ခုလုံး ခြောက်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ အရွက်ထိပ်ဖျားမှ စတင်၍ အောက်ဖက်သို့ ဘဲဥပုံရှိ စိမ်းဝါဖျော့ရောင်(သို့မဟုတ်) မီးခိုးရောင် အကွက်ကြီးများ ဖြစ်လာသည်။ အရွက်ထိပ်ဖျားမှာ အရောင်ဖြူ၍ လိမ်ကောက် လာပြီး အောက်သို့ ငိုက်ကျလာသည် ၎င်းလက္ခဏာမှာ အရွက်ရင့်များတွင် စတင် ဖြစ်သည်။ အကွက်ရှည်များထဲတွင် မီးခိုးပြာ (သို့မဟုတ်) ခရမ်းမှိုင်းရောင် မှိုအစုအဝေးကို တွေ့နိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းနေရာများဖြူ၍ ခြောက်သွားသည်။ သိုလှောင်ထားသော ကြက်သွန်များတွင် ရောဂါကျပါက ပုပ်၍ ရှုံ့တွလာသည်။ အပြင်ဘက် ရွက်ဖတ်များမှာ အရောင်ပြယ်ပြီး အရွယ်မရောက်မီ အညှောင့်ပေါက်လာနိုင်သည်။

ရောဂါ သံသရာ

ရောဂါ ဖြစ်စေသော မှိုသည် ရောဂါ ကျရောက်တတ်သော ပင်ကြွင်း ပင်ကျန်များတွင် ခိုအောင်းနိုင်ပါသည်။ ရာသီဥတု အခြေအနေပေးပါက လွန်စွာ ဖျက်ဆီးနိုင်သည်။ စိုထိုင်းဆ များသော ရာသီဥတုတွင် ရောဂါရ အစိတ်အပိုင်းများမှ မှိုစပိုး အစုအဝေးကို ထုတ်လုပ်ပြီး အခြား အပင်များသို့ လေအားဖြင့် ပျံ့နှံ့စေပါသည်။  ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတု အပူချိန်(၂၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်) အထက်တွင် ရောဂါ ဖြစ်စေသော မှိုစပိုးများသည် ရှင်သန်နိုင်ခြင်း မရှိပါ။ နားနေ စပိုးများသည် မြေကြီးထဲတွင် (၄-၅) နှစ်အထိ အသက် ရှင်သန်နိုင်ပါသည်။

ကာကွယ် နှိမ်နင်းနည်း

• ရောဂါ ကင်းစင်သော မျိုးစေ့၊ ပျိုးပင်တို့ကိုသာ စိုက်ခင်းတွင် စိုက်ပျိုးပါ။
• ရေသွင်း ရေထုတ်ညံ့သော မြေတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• ကြက်သွန်မျိုးရင်းဝင် မဟုတ်သော အခြား သီးနှံများနှင့်သာ အလှည့်ကျ စိုက်ပျိုးပါ။
• ပေါင်းမြက်ရှင်းလင်းခြင်းသည် လေဝင် လေထွက် ကောင်းမွန်စေပြီး ရောဂါ ကျရောက်မှုကို လျော့နည်းစေသဖြင့် စိုက်ခင်းတွင် ပေါင်းမြက် မရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ပါ။
• ရေပန်း စနစ်(Sprinkler Irrigation) ဖြင့် ရေပေးသွင်းခြင်းသည် ကြက်သွန်ဒေါင်းနီးရောဂါ ကျရောက်မှုကို ပိုမို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်သဖြင့် ရေပန်းစနစ်ဖြင့် ရေပေးသွင်းခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• ရောဂါ ကျရောက်ပါက မှိုသတ်ဆေးများဖြစ်သည့် ရီမိုမေး (လ်) (Ridomin) PHI (၇) ရက်၊ ဖော်တာဇက် (Fortazeb) PHI (၇) ရက် (၂၅၀ ဂရမ်/ဧက) နှုန်း၊ လာဘီလိုက် (Labilite) PHI (၁၄) ရက် (၁၂၅-၁၇၀ ဂရမ်/ဧက) နှုန်းနှင့် ကိုဆိုက်ဒ် (Kocide) PHI (၁၄) ရက် (၁ကီလို/ဧက) နှုန်း ကဲ့သို့သော ကော့ပါးပါသော ဆေးများဖြင့် (၁၀-၁၄) ရက်ခြား အလှည့်ကျ ပက်ဖြန်းပါ။

မှတ်ချက်။ PHI (Pre Harvest Interval)ဆိုသည်မှာ ပိုးသတ်ဆေးဖြန်း အသုံးပြုပြီးနောက် သီးနှံများ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလ။

ပိုးသတ်ဆေး တစ်မျိုးချင်း သီးနှံအမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလသည် ကွာခြားမှု ရှိပါသည်။

ဓာတ်ပုံ-ကြက်သွန်ရွက်ခြောက် ရောဂါကြောင့် အရွက်ထိပ်ဖျားများဖြူ၍ အောက်သို့ ငိုက်ကျသွားပုံ 

အစိမ်းရောင်လမ်း

မှတ်ချက်- စိုက်ပျိုး မွေးမြူ ရေးနှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်  စိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာန (www.doa.gov.mm)မှ စိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာများ ပြန်လည် မျှဝေ ပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်