ကြက်ဆူပင်သည် နွေးသောရာသီဥတုရှိသည့်ဒေသများ၌ အပေါက်ရောက်ဆုံးဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် နှစ်ကြာခံပင်မျိုးဖြစ်၍ မြေဩဇာကောင်းသောအရပ်၌ ပေ ၃ဝ အမြင့်အထိ ရှည်နိုင်သည်။ အေးသောဒေသများ၌ကား တစ်နှစ်သာလျှင်ခံ၍ အပင်၏အမြင့်မှာ ၄ ပေကျော်ခဲသည်။
ကြက်ဆူပင်၌ လက်ခြားရွက်ကြီးများရှိသည်။ အစေ့သည် အရွယ်အမျိုးမျိုး ပုံအမျိုးမျိုးရှိ၍ ယင်း၏အရောင်မှာ ညိုမှိုင်းမှိုင်းဖြစ်သည်။ အသီး၌ အမွှေးကြမ်းများရှိသည်။ အရွက်ကို ပိုးမျှင်ကောင်များစားသည်။ အစေ့မှရသော အဆီကို ဝမ်းနှုတ်ဆေးအဖြစ် သုံးရသည့်ပြင် ချောဆီ၊ လှည်းဆီ၊ သားရေ၊ ဆပ်ပြာများ လုပ်ရာ၌လည်း သုံးရသည်။ ကမ္ဘာတွင် ကြက်ဆူစေ့ အများဆုံးထုတ်ရောင်းနိုင်သော နိုင်ငံများမှာ ဘရာဇီးနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း၌ အလေ့ကျပေါက်သော ကြက်ဆူပင်အများအပြားကို တွေ့ရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ကြက်ဆူပင်များကို စိုက်ပျိုးယူကြသည်။ ကြက်ဆူရိုးကြီး၊ ကြက်ဆူရိုးနီ၊ ကြက်ဆူရိုးဖြူတို့ရှိကြရာ ကြက်ဆူရိုးကြီးသည် အရွက်ကြီးသော ကြက်ဆူပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ယင်းကို သင်္ဘောကြက်ဆူဟုလည်းခေါ်သည်။ ကြက်ဆူရိုးနီသည် အရိုးနီသော ကြက်ဆူပင် မျိုးဖြစ်၍ ကြက်ဆူရိုးဖြူသည် အရိုးဖြူသော ကြက်ဆူပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ကြက်ဆူရိုးကြီးအရွက်မှရသောအစေးကို အနာလိမ်းဆေးအဖြစ် သုံးရသည်။ အစေ့မှရသောဆီကို ဝမ်းနှုတ်ဆီ၊ အန်ဆေးအဖြစ်သုံးရ၍ ဆပ်ပြာ၊ ဖယောင်းတိုင်၊ ချောဆီများလုပ်ရာ၌လည်း သုံးရသည်။ ရှေးအခါက ကြက်ဆူရိုးဖြူအရိုးကို ပြာချ၍ သစ်သားသင်ပုန်းချေရာတွင် အသုံးပြုကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ကိုင်းတိုင်း ၊ မန္တလေးတိုင်းနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့တွင် ပေါက်ရောက်ဖြစ်ထွန်းသည်။ သမနွေးပိုင်းရာသီကို နှစ်သက်သော်လည်း ပူပြင်းခြောက်သွေ့သောဒေသများတွင်လည်း ဖြစ်ထွန်းသည်။ မြစ်နားကမ်းနား ချောင်းမြောင်းပေါသည့် ဒေသများတွင် သဘာ၀အလျောက် ပေါက်ရောက်သည်။ သဘာ၀အလျောက် ပေါက်ရောက်သော်လည်း ယခုအခါ အသီးမှ အဆီများထုတ်ယူရန်အတွက် ကျယ်ပြန့်စွာ စိုက်ပျိုးသည်ကိုတွေ့ရသည်။
မြေကြက်ဆူပင်အမျိုးအစားမှာ နှစ်ရှည်ခံအပင်ကြီးများနှင့် တစ်နှစ်ခံအပင်ပုများဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ တစ်နှစ်ခံအပင်များကို စိုက်ပျိုးကြသည်။ စိုက်ပျိုးမျိုးများတွင် အစေ့ကြီးမျိုး အစေ့လတ်မျိုးနှင့် အစေ့ငယ်မျိုးဟူ၍ သုံးမျိုးရှိပါသည်။
ရာသီဥတု
ကြက်ဆူပင်သည် မိုးခေါင်သောဒဏ်ကို ခံနိုင်သည်။ မိုးရေချိန် ၂၅ လက်မ မှ ၃၀ လက်မအတွင်းရှိသောဒေသတွင် အောင်မြင်စွာ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ ကြက်ဆူပင်စိုက်ပျိုးရာတွင် မိုးနည်းသောဒေသ၌ ပထမအကြိမ် မိုးများစွာရွာသွန်းပြီးနောက် စိုက်ပျိုးသင့်သော်လည်း မိုးသင့်တင့်သောဒေသတွင် မိုးနှောင်းလောက်မှ စိုက်ပျိုးသင့်သည်။
မြေအမျိုးအစား
အလွန်စေးသည့်မြေမှတစ်ပါး မည်သည့်မြေမဆို စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ တောင်ခြေရှိ မြေနီ ၊ မြေဝါ ၊ သဲမြေကြမ်းများတွင်စိုက်ရန် အထူးသင့်လျော်သည်။ မြေဖွာ၍ ရေစိမ့်ဝင်နိုင်ရန်လိုအပ်သည်။
စိုက်ပျိုးမြေ
စိုက်ပျိုးမည့်မြေကို လိုအပ်သလိုပြုပြင်ပြီး မျိုးစေ့ကို တိုက်ရိုက်ချ၍ စိုက်ပျိုးရသည်။ အတန်းလိုက် စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ စိုက်ကြောင်းများဖော်ရာတွင် အစေ့ကြီးမျိုးအတွက် အပင်အကွာအဝေး (၆ပေx၅ပေ)၊ အစေ့လတ်မျိုးအတွက် အပင်အကွာအဝေး (၄ ပေ x၃ ပေ )၊ အစေ့ငယ်မျိုးအတွက် အပင်အကွာအဝေး (၃ ပေ x ၂ပေ) ထားရှိ စိုက်ပျိုးနိုင်အောင် ဖော်ပေးရသည်။ ကြက်ဆူစေ့များ အပင်ပေါက်လာပြီနောက် သုံးပတ်အကြာတွင် ခြားလိုက်ပေါင်းတင်ပေးရသည်။ ကြက်ဆူပင်များ တစ်ထွာခန့်ရှိသောအခါ တစ်ကျင်းလျှင် အသန်စွမ်းဆုံးအပင်နှစ်ပင်ကိုချန်၍ ကျန်အပင်များကို နှုတ်ပစ်ရမည်။ ဤအနည်းတိုင်းစိုက်ပျိုးလျှင် အစေ့ကြီးမျိုးသည် တစ်ဧကလျှင် (၂၉၀၄) ပင် ကျန်မည်ဖြစ်ပြီး အစေ့ငယ်မျိုးမှာ တစ်ဧကလျှင် (၁၄၅၂၀) ပင်ကျန်ရှိမည် ဖြစ်သည်။ စိုက်ပြီးလျှင် မျိုးစေ့များအား မြေဖြင့်ဖုံးပေးရမည်။ မြေခြောက်သွေ့နေလျှင် တွင်းစေ့အောင် ရေခံစိုက်သင့်သည်။ အစေ့မှအပင်ပေါက်ရန် ၈ ရက် ၁၀ ရက်ခန့်ကြာသည်။
အပင်ပြုပြင်ခြင်း
အပင်မြင့်၃ ပေခန့်ရှိသောအခါ ခေါင်နှိမ်ပေးခြင်းအားဖြင့် အကိုင်းအခက်များစွာ ဖြာထွက်လာပြီး အသီးထွက်ပိုမိုလာနိုင်သည်။ တစ်ပင်ချင်း သီးနှုန်းကောင်းရေးအတွက် သီးကင်းဝင်စအချိန်တွင် ခေါင်ညွှန့်ချိုးပေးရသည်။ ခေါင်ညွှန့်မချိုးပါက အထွက်နည်းတတ်သည်။
ပိုးမွှားရောဂါ
ကြက်ဆူပင်တွင်ကျရောက်တတ်သော ဖျက်ပိုးများမှာ ကြက်ဆူလိပ်ပြာ၊ ထွာကောင်၊ ခူမွှေးရှည်၊ ခူမွှေးကောင်စိမ်း၊ ကြက်ဆူအညွှန့်နှင့် အသီးထိုးပိုး ကြမ်းပိုး၊ ရွက်စုံစားခူဝါ စသည်တို့ဖြစ်သည်။ ကြက်ဆူပင်တွင် ကျရောက်သောရောဂါမျာ အထင်အရှားမရှိပေ။
ခူးဆွတ်ရိတ်သိမ်းခြင်း
ကြက်ဆူပင်သည် မျိုးကိုလိုက်၍ သက်တမ်း( ၅ လ) မှ (၉လ)အထိ ရှိတတ်ကြရာ အသီးဆွတ်ခူးချိန်သည် မျိုးကိုလိုက်၍ကွာခြားကြသည်။ ကြက်ဆူသီးများ အစိမ်းရောင်မှ အညိုရောင်သို့ ပြောင်းလာလျှင် ကောင်းစွာရင့်မှည့်လာ၍ ညိုလျက်ရှိသောအသီးများ ကွဲအက်စပြုလာသောအခါတွင် လက်ဖြင့်ဆွတ်ခူးရပါသည်။ ကြက်ဆူစေ့သည့် ရင့်မှည့်မှုမညီညာသဖြင့် ဆွတ်ခူးချိန်မှစ၍ ပြီးဆုံးသည့်အထိ အသီးခူးချိန်အား ၃ လခန့်အထိ ဆက်လက်ခူးသွားနိုင်သည်။ ဆွတ်ခူးပြီး အစေ့ထုတ်သောအစေ့များကို နေပူထဲတွင် မထားရပေ။ နေပူတွင် ထားပါက ဆီပါဝင်မှုလျော့နည်းသွားတတ်သည်။ အစေ့အရွယ်အစားကိုလိုက်၍လည်း ဆီထွက်ရာနှုန်း ကွာခြားတတ်သည်။ ထူးခြားချက်မှာ အစေ့ခွံမချွတ်ရသောအစေ့တွင် ဆီ လေးဆယ်မှ ငါးဆယ်ရာခိုင်းနှုန်းခန့် ပါဝင်ပြီး အစေ့ချွတ်ပြီးသောအဆံတွင် ဆီ ငါးဆယ်မှ ခြောက်ဆယ်ရာခိုင်းနှုန်းအထိ ပါရှိတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဆီမကြိတ်မီ အခွံခွာခြင်းဖြင့် ဆီကိုပိုမို ရရှိစေနိုင်သည်။
https://my.wikipedia.org
Ref; နည်းသစ်စွယ်၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးနည်းပညာ
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်