ဆန်ပိုးမကျရောက်အောင် သိုလှောင်ထိန်းသိမ်းနည်း

သိပ္ပံအမည် - Sitophilus oryzae

အိမ်က ဆန်အိုးထဲမှာတွေ့ရတတ်တဲ့ ဆန်ပိုးဆိုတာ အိမ်ရှင်မတွေအတွက်ကတော့ မမြင်ချင်မှအဆုံးဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ဆန်ပိုးကောင်များဟာဆိုရင် ဆန်မှာသာမက မုယောစပါး၊ ဂျုံ၊ ပြောင်း၊ နှံစားပြောင်း၊ နေကြာ၊ ကောက်နှံခြောက်အပါအ၀င် အစေ့အဆန်မျိုးစုံမှာကျရောက်တဲ့ သိုလှောင်အဖျက်ပိုးများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်ပိုးဟာ အပူပိုင်းဒေသတွေမှာပေါက်ပွားတဲ့ ပိုးအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ အရွယ်အစားအားဖြင့် သေးငယ်ပြီး ၂-၃ မီလီမီတာပဲ ရှိပါတယ်။ အတောင်ပါတဲ့ ဒီအင်းဆက်ပိုးလေးတွေဟာ နီညိုရောင်မှ အမည်းရောင်ပြောင်းသွားလေ့ရှိပြီး သူတို့ရဲ့ ရှေ့ဘက်အတောင်မှာ အဝါရောင် (သို့မဟုတ်) အနီရောင် အစက် ၄ စက်ပါရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ "နှာတံ" ဟာဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ် စုစုပေါင်းအလျားရဲ့ ၃ ပုံ ၁ ပုံ ခန့်ရှိတာကြောင့် ထူးခြားတယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ သူတို့ရဲ့ သားလောင်းအဆင့်မှာဆိုရင် လုံးဝန်းပြီး နို့နှစ်ရောင်ရှိတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ အမည်းရောင် ဦးခေါင်းပါရှိပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီး ဆန်ပိုးကောင်ရဲ့ သက်တမ်းဟာ ၃ လကနေ ၆ လလောက်အထိရှိကြပါတယ်။ ဆန်ပိုး အမ တွေဟာဆိုရင် သူတို့ရဲ့ သက်တမ်းမှာ ပျမ်းမျှအကောင်ရေ ၃၀၀ ကနေ ၄၀၀ ထိ ပေါက်ပွားနိုင်ကြပါတယ်။

ဆန်ပိုးက အန္တရာယ်ဖြစ်စေလား ?

ဆန်ပိုးဟာ အကောင်ငယ်ဘဝမှာရော အကောင်ကြီးအဆင့်မှာပါ လူတွေကိုရောဂါဖြစ်စေတာမျိုး၊ နာကျင်အောင်ကိုက်နိုင်တာမျိုးမရှိတဲ့အတွက် အန္တရာယ်ပေးနိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။ သို့သော်လည်း သီးနှံတွေသိုလှောင်တဲ့အခါမှာ ကျရောက်တာဖြစ်လို့ သိုလှောင်သီးနှံတွေမှာ ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေသလို အရည်အသွေးပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ ဝယ်ယူရောင်းချရာမှာလည်း ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။

ဆန်ပိုးဘာကြောင့်ကျ?

ဆန်ပိုးများကို သီးနှံများမရိတ်သိမ်းခင် စိုက်ခင်းထဲနှင့် ရိတ်သိမ်းပြီး ပြုပြင်ထုတ်ပိုးချိန်မှာသာမက နောက်ဆုံး စားသုံးသူထံရောက်ရှိသွားသည်အထိ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဆန်သိုလှောင်တဲ့ကာလ ကြာရှည်ခြင်းနဲ့ ကြိတ်ပြီးနောက်ရရှိလာတဲ့ ဆန်သားရဲ့အရည်အသွေးပေါ်မူတည်ပြီးတော့ ဆန်ပိုးကျရောက်မှု အခြေအနေကွာခြားနိုင်ပါတယ်။ ဆန်စေ့ရဲ့ ဆန်သားအတွင်းပိုင်းမှာ အပေါက်ငယ်များပါရှိခြင်းနဲ့ သိုလှောင်ရာမှာ စိုထိုင်းဆမြင့်မားခြင်းတို့ဟာ ဆန်ပိုးပေါက်ပွားဖို့ အခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ မိမိအိမ်မှာ တစ်နိုင်တစ်ပိုင် သိုလှောင်တာမျိုးမှာကိစ္စမရှိပေမယ့် ဆန်ကိုစီးပွားဖြစ် များများသိုလှောင်မယ်ဆိုရင်တော့ သင့်တော်တဲ့ အစိုဓာတ်၊ လေဝင်လေထွက်ရရှိမှုနဲ့ အင်းဆက်ပိုးမွှား ကျရောက်မှုများကို ပုံမှန်စစ်ဆေးနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

စားသုံးသူများအနေနဲ့ဆိုရင် အိမ်မှာထားရှိတဲ့ဆန်များကို အောက်ပါအတိုင်း အတိုင်းစနစ်တကျ သိုလှောင်ထားသင့်ပါတယ်။

- ဆန်ကို အလုံပိတ်ထားနိုင်တဲ့ ပုံး (သို့) အိုး ဖြင့်ထည့်ထားပြီး အေးမြ ခြောက်သွေ့သောနေရာတွင်ထားပါ။

- မိသားစုရဲ့ ဆန်စားသုံးမှုအပေါ်မူတည်ပြီး ပမာဏ အနည်းအများ ချိန်ဆကာဝယ်ယူပါ။

- ဆန်ထည့်မည့်ပုံးအား ဆန်အသစ်ထပ်မထည့်ခင်မှာ ကြိုတင်ဆေးကြော သန့်စင်ထားပါ။

- ဆန်ပိုးကျရောက်မှု ရှိ၊ မရှိ ပုံမှန် စစ်ဆေးပါ။

ဒါ့အပြင် အိမ်ရှင်မတွေ ပြုလုပ်လေ့ရှိတဲ့ ရိုးရာနည်းလမ်းတွေကတော့ ဆန်ထည့်တဲ့ အိုး (သို့မဟုတ်) ပုံးထဲကို

- ချင်းတက် ထည့်ခြင်း

- အောင်မဲညိုပန်း ထည့်ခြင်း

- ငရုတ်သီးခြောက် ထည့်ခြင်း

- ဩဇာရွက်ခြောက် ထည့်ခြင်း

- လောက်သေရွက် ထည့်ခြင်း

- ကြက်သွန်နီ ထည့်ခြင်း စသည်ဖြင့် မိမိတို့ လက်လှမ်းမီတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေနဲ့လည်း ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများ ပြုလုပ်ထားနိုင်ပါကြောင်း ...

ဇင်ထူးနိုင်

ကိုးကားချက်

https://www.sfa.gov.sg/food-information/risk-at-a-glance/rice-weevils

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...