စိုက်ပျိုးရေးပညာပေးလုပ်ငန်း(Extension)တွင်ပြောဆိုကြသောစကား၊ စိုက်ပျိုးရေးစကားများတွင်မျိုးလို အပ် မှု၊မြေသြဇာသုံးစွဲမှုပိုးမွှားနှင့်ရောဂါကျရောက်မှု၊ကြွက်ငှက်ခရုမြွေဖျက်ဆီးမှုတွေအကြောင်းသာ အပြောများနေကြပြီးအခြေခံကျသော “စိုက်ပျိုးမြေ” ကိုပြောဆိုသူနည်းပါးနေကြောင်းလေ့လာတွေ့ရှိရပသည်။မသိ၍မပြောတာလား ဒါမှမဟုတ် ဒို့ဘာပဲလုပ်လုပ်မြေက ဒို့လိုချင်တာကိုပြန်ထုတ်ပေးနေတာပဲ ဘာမှပူစရာမလို(ပြောစရာမလို) ဟုများထင်မှတ်နေကြသလားဟု မေးလိုပါသည်။တကယ်တော့ဒီကမ္ဘာကြီးအတွင်းသတ္တဝါဟူသမျှတို့သည်ဓါတ်ကြီး(၄)ပါးဖြစ်သော(ပထဝီ၊တေဇော၊အာပေါ၊ဝါယော)တို့ကိုမှီခိုနေကြသကဲ့သို့လူသားအပါအဝင်(သတ္တဝါသက်ရှိအားလုံး)တို့သည်မြေ၊ရေ၊လေ၊မီးတို့မှရရှိသောစွမ်းပကားအပေါ်မူတည်နေကြကြောင်းမေ့များနေသလားဟုဆိုလိုက်ချင်ပါသည်။
၂။ “စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံမြေမှန်”
လွန်စွာအရေးကြီးအရေးပါသောစိုက်ပျိုးရေးစကားတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။မြေမှန်မြေကောင်းတစ်ခုကိုရယူပိုင်ဆိုင်မှသာလျှင်ယခင်ကဖော်ပြခဲ့ပြီး သော(အခန်း(၁၊၂၊၃) တို့တွင်လေ့လာခဲ့ပြီးသော) မြေဆီ လွှာပြဿနာ ရပ်များမဖြစ်ပေါ်စေဘဲမိမိစိုက်ပျိုးလိုသောသီးနှံကို(Crops requirement) စိတ်ချလက်ချထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပေသည်။ထို့ကြောင့်မြေကောင်း(မြေမှန်) တစ်ခုတွင်ဘာအချက်အလက်တွေပါဝင်သနည်း။သိရှိထားသင့်ပါသည်။(a good soil)ခေါ် မြေကောင်းတစ်ခုတွင်------
(၁) ရေစီးဆင်းမှုကောင်းမွန်ပြီး ၊နွေဦးရာသီတွင်ရေထိန်းထားနိုင်ရမည်။
(၂) သီးနှံများစိုက်ပျိုးပြီးပါက မြေပက်ကြားအက်မှုမရှိစေရ။
(၃) ရွာသွန်းသောမိုးရေများကို ထိန်းထားနိုင်ပြီးစီးဆင်းပျောက်ဆုံးမှုနည်းရမည်။
(၄) ခြောက်သွေ့သောကာလတွင်အစိုဓွတ်ထိန်းနိုင်ရမည်။
(၅) ကျောက်တုံးကျောက်ခဲနှင့်မြေမှာမှုနည်းပါးရမည်။
(၆) ရေလေတိုက်စားမှုနှင့်အဟာရဓါတ်ဆုံးရှုံးမှုလျော့နည်းစေရမည်။
(၇) သက်ရှိအဏုဇီဝများပေါက်ပွားမှုများပြားစေရမည်။
(၈) သီးနှံအထွက်နှုန်းတိုးမြင့်စေရေးအတွက်ဓါတ်မြေသြဇာဖြည့်သွင်းမှုများများမပြုလုပ်ရသေးသောမြေဖြစ်ရမည်။(အထူးသတိထားသင့်ပါသည်။)
(၉) မြေဆီမြေနှစ်ပြည့်ဝပြီးမြေသင်းနံရှိရမည်။
(၁၀) ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သောမြေဖြစ်၍အရည်အသွေးမြင့်သောသီးနှံများထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ရမည်။(produce healthy,high quality crops production)
၎င်းအချက်(၁၀)ချက်တို့သည်မြေကောင်း(မြေမှန်)တစ်ခု၏ပိုင်ဆိုင်ထားရှိရမည့်လက္ခဏာရပ်များဖြစ်ကြပါသည်။
၃။ မြေဆီလွှာသည် အသက်ရှိသည်။
အင်္ဂလိပ်လိုပြောရရင်Soil is alive ဟုဆိုသည်။၂၄ နာရီရှိတနေ့တာကာလတွင်ကမ္ဘာမြေဆီလွှာများသည်(၈)နာရီတစ်ကြိမ်(တနည်းအားဖြင့်) တစ်နေ့လျှင်(၃)ကြိမ်ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်နေသည်။ထို့အပြင်အချို့လည်းကြားဖူးပြီးသားဖြစ်ချင်လည်းဖြစ်ပါမည်။အချို့လည်းမကြားဖူးသေးပါကအသစ်အဆန်းဖြစ်ပါမည်။အဲဒါက “Soil is the vital matural resource that is non renewable” ဆိုလိုတာက မြေဆီလွှာဆိုတာပြန်လည်အစားထိုးရှာ၍မရသော သဘာဝအရင်းအမြစ်တစ်ခုဟုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားပါသည်။ ဓါတ်ခွဲစမ်းသပ်တွေ့ရှိချက်အရ မြေကုဗပေ(၁၀ဝ)အတွင်းမှမြေနမူနာကိုယူ၍စမ်းသပ်လိုက်သောအခါတွင်
သတ္တုဓါတ် (mireal) ၃၉၀ဝ ပေါင်
အဟာရဓါတ် (Organic matter) ၂၅၀ပေါင်
သက်ရှိအနုဇီဝ (living Organism) ၄-၆ ပေါင် ပေါင်(၅၀ဝဝ)
ရေ (water) ၈၄၄ ပေါင်
လေ(air) ၂၀-၂၅% by volume တွေ့ရှိရမည်။ စုစုပေါင်းအလေးချိန်အားဖြင့်ပေါင်(၅၀ဝဝ)ရှိသည်ဟုဆိုပါသည်။
ထို့ကြောင့်သီးနှံစိုက်ပျိုးကြသူများအတွက်မိမိတို့၏စိုက်ပျိုးမြေများတွင်ဖော်ပြခဲ့သောမြေကောင်းတစ်ခု၏လက္ခများထဲမှပြန်လည်ဆန်းစစ်လျှင်မြေကောင်းတစ်ခု၌ပါရှိရမည့်သတ္တုဓါတ်၊ရုက္ခအဟာရဓါတ်၊သက်ရှိအဏုဇီဝ၊ရေနှင့်လေတို့သည်ညီညွတ်စွာပါဝင်ဖို့အရေးကြီးကြောင်းသိရှိပြီးနောက်သီးနှံမစိုက်မီလိုအပ်သောကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်နိုင်ပါရန် အသိပေးလိုက်ပါသည်။
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်