အေအမ်အက်ဖ်မှိုများ ထိုးသွင်းပါက ဒေါနပန်းပင်၏ အဆီတွင် အာတီမင်စင်နင် ပါဝင်မှုရာနှုန်းတိုးစေပြီး ဆေးဖက်ဝင်သောအရည်အသွေးများ တိုးလာသည်။
ဒေါနပန်း Artemisia vulgaris L.
- ဒေါနပန်းကို အိမ်ခြံတွင် အိုးဖြင့် စိုက်လေ့ရှိကြသည်၊
- ဒေါနပန်းသည် အိုးဖြင့်စိုက်ရလွယ်သည်၊ ကြီးထွားမြန်သည်၊ ရာသီကြမ်း ခံနိုင်သည်။
- အိမ်ခြံတွင် စိုက်ထားသဖြင့် ဒေါနပန်း၏ ချိုသောအနံ့ရှိသည့် ပန်းပွင့်သည် တနှစ်ပတ်လုံး ဆွဲဆောင်မှုရှိ သည်၊ ခြံထဲမှာရှိသောပိုးများ၏ နှောင့်ယှက်မှုကို တားဆီးသည်၊ အယ်ကိုဟော absinthe တွင်ထည့်သုံးသော အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းတခု ဖြစ်သည်၊
- အိုးစိုက်ဒေါနပန်းတွင် ဒေသခံအေအမ်အက်မှိုမျိုးကွဲများ၏အမြစ်စွဲပြီး ဒေါနပန်းအဆီတွင် အာတီမင်စင်နင်တိုးလာသဖြင့် ဆေးဖက်ဝင် အရည်အသွေးတိုးလာစေသည်။
- အိုးစိုက် ဒေါနပန်းမှထုတ်သော စစ်ထုတ်ရည်ကို အိုးစိုက်အခြားအပင်တွင်ကျသော ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိမှိုများအတွက် အသုံးပြုနိုင်သည်၊ သတိပြုရမည့်အချက်များတော့ ရှိသည်။
- ဇီဝမြေသြဇာအရင်းအမြစ် အေအမ်အက်ဖ်မှိုနှင့် ဒေါနပန်းပင်၏သဟဇီဝနဖြစ်စဉ်၏ အကျိုးပြုပတ်ဝန်းကျင်မိတ်ဖက်ဖြစ်မှုများ တွေ့ရှိထားသည်။
ဒေါနပန်း၏ကျန်းမာရေး အကျိုးပြုမှု
- ငှက်ဖျားရောဂါ ကုသရာတွင် သုံးသည်၊
- ရောင်ရမ်းမှုကို ကျစေသည်၊
- ကင်ဆာဖြစ်စေမှု လျော့ကျသည်၊
- အအေးမိခြင်း၊ ဖျားနာခြင်းက လွတ်ကင်းသည်၊
- အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း ကောင်းစေသည်၊
အေအမ်အက်မှို ထိုးသွင်းခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးအကျိုးပြု ဒုတိယအစာချေဖျက်ပေးနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းတိုးစေခြင်း
ဇယား၁ အဆက်
အိုးစိုက်ဒေါနပန်းတွင် အေအမ်အက်ဖ်မှို ထိုးသွင်းခြင်း
- အိုးစိုက်ပလတ်စတစ်အိုး ၁၅ x ၁၂ စင်တီမီတာ ပိုးသန့်ပြီးမြေ ၁၂၀ဝ ဂရမ် ဖြည့်သည်။
- ပျိုးပင် သို့မဟုတ် ပြောင်းရွှေ့ပင်သို့ အေအမ်အက်ဖ်မှို ထိုးသွင်းရာတွင် တပင်လျှင် လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း (၁၀ ဂရမ်) ကို အပင်ခြေနားတွင် ထည့်ပါသည်၊ မြေအနည်းငယ် ထည့်သည်၊ မျိုးစေ့စိုက်သည်၊ မြေဖုံးသည်။
- ၅ လသားတွင် အပင်များကို စိစစ်သည်။
မှတ်ချက်
- ဒေါနပန်းသည် အေအမ်အက်မှို မှီခိုမှု မြင့်သည်၊
- အမြစ်စွဲရာခိုင်နှုန်း ၆၆-၈၀ % ရှိသည်၊
- အေအမ်အက်မှိုအရောကို သုံးသည်၊ အကျိုးပြုမှု ကောင်းသည်။
ထိုးသွင်းအေအမ်အက်ဖ်မှိုများက ဒေါနပင် အာတီမင်စင်နင်ပါဝင်မှုရာနှုန်း တိုးစေခြင်းဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင် မိတ်ဖက်ဖြစ်မှု
ဒေါနပင်၏ စစ်ထုတ်ရည်အကြမ်း၏ သက်ရှိမှို ဆန့်ကျင်အစွမ်းသတ္တိ
ဒေါနပင်၏ စစ်ထုတ်ရည် ထုတ်လုပ်ပုံ
- ဒေါနအရွက် ၂၀ဝ ဂရမ်ကို ပိုးသန့်စစ်ကျရည်နှင့် ဆေးသည်။
- ပိုးသန့်စစ်ကျရည် ၂၀ဝ မီလီလီတာတွင်ဖျော်ပြီး ကြိတ်ဆုံတွင်ကြိတ်သည်၊
- အနည်များနှံ့အောင်မွှေပြီး၂ လွှာပါသော မတ်စ်လင်အဝတ်စနှင့်စစ်သည်၊Whattman’s filter paper No. 1 နှင့် ထပ်၍ စစ်သည်၊
- စစ်ကျရည်ကို လှည့်စက်တွင် ၅၀ဝ၀ အာပီအမ်ဖြင့် ၁၀ မိနစ် လှည့်သည်။
- ရရှိသောအရည်သည် စံဖျော်ရည် ဖြစ်သည်။
သတိပြုရမည့်အချက်
- စစ်ထုတ်ရေ ထုတ်နည်းမှန်ကန်ရန် လိုသည်။
- ဆောလဗန့်အဖြစ် ရေ (အအေး၊အပူ)၊ အယ်ကိုဟော၊ မီသနော၊ အီသနော သုံးနိုင်သည်၊
- အသုံးပြုနှုန်း မှန်ကန်ရန် လိုသည်၊
- ပိုးသန့်ရည်/ပေါင်းခံရည်အစား သာမန်ရေကိုသုံးနိုင်သည်၊
- လှည့်စက်မရှိပါက စနစ်တကျ မွှေပါ၊
- မတ်စ်လင်အဝတ်စအစား ပိတ်ပါးစ သုံးနိုင်သည်။
ဒေါနအရွက် စစ်ထုတ်ရည်၏ရွက်ပြောက်၊ ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိ မှိုမျှင်ကြီးထွားမှုကို ဟန့်တားခြင်းဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင်မိတ်ဖက်ဖြစ်မှု
- ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိ Alternaria alternata မှိုသည် သံလွင်ပင်၊ ဂျင်စင်းပင် ရွက်ပြောက်ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိဖြစ်သည်။
- အပင်စစ်ကျရည် အမျိုးမျိုးသည် အပင်များတွင် ရွက်ပြောက်၊ ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိများ၏ မှိုမျှင်ကြီးထွားမှုကို ဟန့်တားသည်။
- အသုံးပြုသော အပင်စစ်ကျရည်အမျိုးမျိုးအနက် ဒေါနပန်းပင်မှ စစ်ကျရည်သည် ရွက်ပြောက်၊ ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိ၏မှိုမျှင်များ ပွားများမှုကို ၈၀ % ထိ ဟန့်တားသည်။
- ဒေါနရွက် စစ်ကျရည်သည် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အသီးများကို ပုပ်စေသော မှို၏ကြီးထွားမှုကို ၇၅ % ဟန့်တားသည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင် သုံးပါက မူလပြင်းအားပြည့် စံဖျော်ရည်က အပင်လောင်နိုင်သဖြင့် မူလပြင်းအားမှ ပြင်းအားပျော့ကို သုံးရမည်။
ဒေါနအရွက် စစ်ထုတ်ရည်၏ ရွက်ပြောက်၊ ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိ မှိုမျှင်ကြီးထွားမှုကို ဟန့်တားခြင်း
ပတ်ဝန်းကျင်မိတ်ဖက် တွေ့ရှိချက်များ
- ဆေးဖက်ဝင် အပင်စစ်ကျရည် အမျိုးမျိုးအနက် ဒေါနအရွက် စစ်ထုတ်ရည်သည် ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိမှိုများကို ဆန့်ကျင်သတ္တိမြင့်မားသည်၊
- ဒေါနပင်တွင် အေအမ်အက်ဖ်မှို ထိုးသွင်းပါက အပင်စစ်ကျရည်၊ အဆီများတွင် အာတီမင်စင်နင် ပါဝင်မှုရာနှုန်း တိုးစေပြီး ဆေးဖက်ဝင်သောအရည်အသွေး တိုးလာသည်။
ကိုးကား
၁။ Gurjar MS.et al. Efficacy of plant extracts in plant disease management.Agricultural Sciences Vol.3, No.3, 425-433 (2012).http://dx.doi.org/10.4236/as.2012.33050.
၂။ Ma J.et al. Effects of arbuscular mycorrhizal fungi symbiosis on microbial diversity and enzyme activities in the rhizosphere soil of Artemisia annua. Soil Science Society of America Journal. V85, Issue3May/June 2021: 703-716. https://doi.org/10.1002/saj2.20229
၃။ Parveen S. et al. Antifungal activity of some plant extracts on some pathogenic fungi. Archives of Phytopathology and Plant Protection, 2014. Vol. 47, No. 3, 279–284, http://dx.doi.org/10.1080/03235408.2013.808857
ဒေါ်မြမြ၊ ပါမောက္ခ (ငြိမ်း)၊ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။