ကြက်ဟင်းခါးသီးတွင် အဖြစ်အများဆုံးသော ရောဂါများ

ဖားဥမှိုရောဂါ (Sphaerotheca fuliginea)

• အစိုဓာတ်လွန်ကဲတာက ဒီရောဂါကို ဖြစ်စေပါတယ်။

• ရောဂါလက္ခဏာကို အရွက်ရင့်တွေမှာ ပထမဦးဆုံး တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

• အပေါ်ရွက်တွေမှာ ပေါင်ဒါမှုန့်တွေလို အဖြူမှုန့်တွေ တွေ့ရပါမယ်။

• အရွက်အောက်မှာဆိုရင် စက်ဝိုင်းပုံစံ အကွက်တွေ အစက်တွေ တွေ့ရပါမယ်။

• အရမ်းဆိုးရွားသွားရင် အရွက်တွေက အညိုရောင် ပြောင်းပြီး ရှုံ့တွသွားပါမယ်။

• အရောင်ပျက်တာတွေလည်း ဖြစ်ပါမယ်။

• ရောဂါကျတဲ့ အပင်က အသီးတွေက ကောင်းကောင်း မဖွံ့ဖြိုးတော့ဘဲ သေးညှပ်ပြီး ကျန်ခဲ့ပါမယ်။

ကုသနည်း

• ရောဂါလက္ခဏာ စတွေ့တာချက်ချင်း ရေတစ်လီတာမှာ ကာဘန်ဒါဇင်(Carbendazim) ၁ မီလီလီတာ နှုန်းနဲ့ ဖျော်စပ်ပြီး ဖျန်းပေးနိုင်ပါတယ်။

• ဒါ့အပြင် ရေတစ်လီတာလျှင် ကာရာသိန်း (Karathane) ၀.၅ မီလီလီတာ နှုန်းနဲ့ ဖျော်စပ်ပြီးလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

• ၎င်းဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို ၁၅ရက်ခြားတစ်ခါနှုန်းဖြင့် ၂ကြိမ်မှ ၃ကြိမ် အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

ဖျူစေရီယမ် ပင်ညှိုးရောဂါ (Fusarium oxysporum f.sp. niveum)

• အစပိုင်းမှာတော့ ခဏတဖြုတ် ညှိုးတဲ့ လက္ခဏာမျိုး ပြတတ်ပါတယ်။

• အထူးသဖြင့် နွယ်ကိုင်းတွေကို ပိုသက်ရောက်ပါတယ်။

• ရောဂါကျနေတဲ့ အရွက်တွေဟာဆိုရင် အဝါရောင်ဖြစ်နေပြီး ပျော့တွဲကျနေတတ်ပါတယ်။

• နောက်ဆုံးမှာ အပင်က သေသွားနိုင်ပါတယ်။

ကုသနည်း

• ရောဂါလက္ခဏာ စပေါ်တာနဲ့ ချက်ချင်း ကာရာသိန်း(Karathane) ၆ဂရမ် ကို ရေ ၁၀လီတာလျှင် ဖျော်စပ်၍ သော်လည်းကောင်း (သို့) ဘာဗီစတင် (Bavistin) ၁ဂရမ်ကို ရေတစ်လီတာနှုန်းဖြင့် ဖျော်စပ်၍သော်လည်းကောင်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

• (၅-၆)ရက်ခြား တစ်ကြိမ်နှုန်းဖြင့် ၃ကြိမ်အထိ ဖျန်းပေးနိုင်ပါတယ်။

• ဆေးဖျန်းတဲ့အခါမှာ နွယ်ကိုင်းတွေနဲ့ အရွက်တွေကို လုံးဝ စိုရွှဲနေအောင် ဖျန်းပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဒေါင်းနီးမှိုရောဂါ (Pseudoperonospora cubensis)

• စိုထိုင်းဆများတဲ့ အခါမှာ အဖြစ်များပါတယ်။

• ပထမဆုံး ရောဂါလက္ခဏာအနေနဲ့ အပေါ်ရွက်တွေမှာ အဝါရောင် လေးထောင့်အကွက်တွေ ပေါ်လာပါတယ်။

• စိုထိုင်းဆများနေတဲ့ အနေအထားမှာ ဆိုရင်တော့ အရွက်ရဲ့ အောက်မျက်နှာပြင်တွေမှာ အဖြူရောင် မှိုတွေ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

• ဒီရောဂါဟာဆိုရင် ပြန့်နှံ့မှု မြန်ပြီး အပင်ကို သေဆုံးစေနိုင်ပါတယ်။

ကုသနည်း

• ဒီရောဂါအတွက်ကတော့ Ridomil 1.5g ကို ရေ တစ်လီတာမှာ ဖျော်စပ်ပြီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

• မန်ကိုဇက် (Mancozeb) ၀.၂% ကိုလည်း ရေမှာ ဖျော်စပ်ပြီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

ကြက်ဟင်းခါးမိုစေ့ရောဂါ

• စုပ်စားပိုးကနေတစ်ဆင့် ဒီရောဂါကို အပင်ထံသို့ သယ်ဆောင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားစေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

• သေးငယ်ပြီး ပုံစံမမှန်တဲ့ အဝါရောင် အကွက်တွေကို အရွက်တွေပေါ်မှာ မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။

• အရွက်အရွယ်အစားတွေ လျော့လာမယ်၊ ပုံစံမမှန်တာတွေ ဖြစ်လာမယ်၊ ရှည်မျောမျောတွေ ဖြစ်လာမယ်။

• အသစ်ထပ်ထွက်လာတဲ့ အရွက်တွေဟာဆိုရင်လည်း ရှုံ့တွပြီး ပုံစံပျက်နေပါမယ်။

ကာကွယ်နည်း

• အပင်ပေါက်ပြီး နောက်မှာ အပင်တွေကို Monocrotophos 0.05% (သို့) Phosphamidon 0.05% တစ်မျိုးမျိုးကို (၁၀)ရက်ခြား တစ်ကြိမ်နှုန်းနဲ့ ဖျန်းပေးနိုင်ပါတယ်။

Reference

Bitter gourd crop diseases and their control agropedia

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟု ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...