ယခုနောက်ပိုင်းမှာ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်သူများအနေနဲ့ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ရလွယ်တဲ့ နည်းများနဲ့ မြေဩဇာများ၊ ပိုးသတ်ဆေးများကို ပြုလုပ်လာကြပါတယ်၊ အရေးအကြီးဆုံးတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပေါင်းသတ်ဆေးကိုလည်း အလုပ်သမားရှားပါးတဲ့အတွက် ယနေ့အထိ သုံးစွဲနေမြဲဖြစ်ပါတယ်။
ဩဂဲနစ်ပေါင်းသတ်ဆေး ဆိုပြီး ဆားတွေ ပက်တယ်။ ပေါင်းမြက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စကလည်း စိုက်ပျိုးရေးနယ်ပယ်မှာ ခေတ်ထနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆားရဲ့ ပေါင်းမြက်ကို သတ်တဲ့ ပုံစံနဲ့ ကောင်း ကျိုး ဆိုးကျိုးတွေကို ပြောပြပေးသွားချင်ပါတယ်။ ပထမအနေနဲ့ ဆားဟာဓာတ်ပစ္စည်း တည်ဆောက်မှုမှာ Sodium chloride ဖြစ်ပါတယ်။
ဆားဆိုတာတော့ အားလုံးသိပြီးသားဖြစ်မှာပါ၊ အငန်ဓာတ်များတယ်။ အရသာတွေကို လေးအောင် လုပ်ပေးနိုင်တယ်။ အဖြူရောင် အမှုန့်တွေပါ။ များသောအားဖြင့် ပင်လယ်ရေကို ကျိုချက်ပြီး ဆားများကိုထုတ်လုပ်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကလည်း မြေမှ တူးရသော ကျောက်ဆားများကို အသုံးပြုကြပါတယ်။
ဆားပွင့်တို့ ရဲ့ သမိုင်းထဲက တန်ဖိုး
ဟိုးယခင် ရောမခေတ်အခါတွေမှာ ဆားကို ငွေကြေး အနေနဲ့ ပစ္စည်းတွေဝယ်ယူရာမှာ ပေးသုံးရတဲ့ အဓိ က တန်ဖိုးရှိခဲ့တဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘီစီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀ ခန့်က ရောမ စစ်ဗိုလ်ချုပ် စီပီရို (Scipio Aemilianus) ဟာ တူနီးရှားနိုင်ငံရဲ့မြို့တော် ကာသေ့ကို စစ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်၊ သူစစ်နိုင်ခဲ့တဲ့ မြို့ရဲ့ မြေတွေမှာ ဆားတွေကို တန်နဲ့ချီပြီး ထည့်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ဆားတွေကြောင့် ကောက်ပဲသီးနှံတွေ စိုက်မရပဲ အမြဲ အစာအတွက် ဒုက္ခရောက်အောင် တိုင်းပြည် နာလန်မထူနိုင်အောင် လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါမှ စစ်ရှုံးထားတဲ့ နိုင်ငံအနေနဲ့ ပြန်ပြီး မတော်လှန်နိုင်အောင် ဖြစ်ပါတယ်။ စပိန် နိုင်ငံကလည်း တူရကီ နိုင်ငံကို ယခုလို ဆားများနဲ့ နိုင်ငံမြေတွေကို ပက်တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်၊ အဓိကအကြောင်းတရားကတော့ တူရကီနယ်စား Aveiro က သစ္စာဖောက်တဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအရာတွေကြောင့် ဆားများဟာ ဟိုးတစ်ချိန် သမိုင်းတွေအရ ကြောက်စရာ လက်နက်တစ်ခုလိုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
မည်ကဲ့သို့အပင်များကို သေစေပါသလဲ ???
အပင်တွေကို အဓိကသေစေတဲ့ အကြောင်းတရားကတော့ ဆားမှာပါဝင်သော ဆိုဒီယမ် Sodium ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ အငန်ဓာတ်တွေ များပြားလာမှုကြောင့် လူတွေမှာလို အပင်တွေမှာလည်း ရေငတ်လာပါတယ်၊ ပမာဏများ တဲ့အခါမှာ အပင်ဆဲလ်အမြှေးပါးတွေ ပျက်စီးပြီး အပင်တွေကို ခြောက်သေစေနိုင်ပါတယ်။ အပင်တွင်းမှ အပင်ရည်များ အပြင်သို့ စိမ့်ထွက်ကုန်ပါတယ် (High Osmotic stress)။ ပေါင်းသတ်ဆေး အနေနဲ့ ဆိုရင်တော့ ရွေးချယ်မဲ့ ပေါင်းသတ်ဆေးဖြစ်ပါတယ်။ အပင်အောက် ဆားတွေပုံတာနဲ့ ရေများများစားစားသာ မရှိရင် အပင်က သေမှာပါ။
ကောင်းကျိုးအနေဖြင့် တွေးသော် ...
ဆားကနေ ကလိုရင်းဓာတ် နဲ့ ဆိုဒီယမ်ဓာတ်ကို အပင်တွေအတွက် ရစေပါတယ်။ ကလိုရင်းက အရေးမကြီးပေမယ့် ဆိုဒီယမ်ဓာတ်ကတော့ အပင်တွေရဲ့ အနည်းလို အာဟာရဓာတ် တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ပေါင်းသတ်ဆေးတွေ ဈေးကြီးနေတယ်၊ အရည်အသွေးကလည်း ပေါင်းတောင် မနည်းသေအောင် သုံးနေရတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမှာ ဆားက ရွေးချယ်စရာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဆားက သဘာဝကနေရတဲ့ စက်ရုံတွေကနေ ဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့ ချက်လုပ်ထားတာမဟုတ်လို့ ပြောမယ်ဆို ဩဂဲနစ်ဖြစ်ပါတယ်။ မိုးစပါး၊ ရေအမြဲ မပြတ်တဲ့ စိုက်ကွင်းတွေမှာ ဆားက ရေမငတ်စေသလို၊ ရေနဲ့ ဆေးချလိုက်တဲ့ပုံမျိုး ဖြစ်စေတဲ့အတွက် တစ်ခါ နှစ်ခါနဲ့တော့ ပြဿနာ မရှိလှပါ။
ဆိုးကျိုးများအနေဖြင့် ..
ဆားကို အရမ်းပူတဲ့ မြန်မာပြည် အလယ်ပိုင်း ဒေသတွေမှာ လုံးဝသုံးလို့မရပါဘူး။ ဆားပေါက်မြေ ပြဿနာတွေတောင် မနည်းဖြေရှင်းနေရတဲ့ ဒေသတွေမှာ ဆားနဲ့ပေါင်းသတ်မယ်ဆိုရင် အတော့်ကို ရင်လေးစရာ ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။ ဩဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေး ဆိုတာဟာ စက်ရုံချက် ဓာတုဆေးတွေ ၊ ဓာတ်မြေဩဇာတွေမသုံးဘဲ သဘာဝကရတဲ့ အရာတွေနဲ့ စိုက်တာ တစ်ခုတည်းမဟုတ်ပါ။ မြေကို ရေရှည်ဒုက္ခမပေးတဲ့ အချက်ကိုလည်း ထည့်စဉ်းစားပါတယ်။ ဒီ့အတွက် ပေါင်းသတ်တိုင်းသာ ဂလိုင်ဖိုစိတ်အစား ဆားကို သုံးမယ်ဆိုရင် ဩဂဲနစ်စနစ် မဟုတ်တော့ပါ။ ပေါင်းသတ်ဆေးအနေနဲ့ဆိုရင်တော့ ရွေးချယ်မဲ့ ပေါင်းသတ်ဆေးသာ ဖြစ်ပါတယ်။ အပင်အမျိုးအစားအလိုက် မထိခိုက်အောင် စနစ်တကျ ဓာတ်ခွဲချက်လုပ်ထားသော ဆေးမဟုတ်ပါ။
တောင်သူဦးကြီးများအတွက် အကြံပေးချက်
တန်ဆေးလွန်ဘေး ဖြစ်ပါသဖြင့် အလွန်အကျွံ မသုံးသင့်ပါ။ မဖြစ်မနေ သုံးမယ်ဆိုရင်..
(၁) ဆားငံဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသော သီးနှံများ စိုက်ခြင်း - ဥပမာ ဆားငန် စပါးမျိုးများ၊ အမြစ်ရှည်လွန်းသော အပင်များ မြေငန်တာ (Soil pH) မြင့်တာကို ကြိုက်တဲ့ အပင်အမျိုးအစားများ။
(၂) မိုးများသော၊ ရေအမြဲရနိုင်ပြီး စိုက်ပျိုးရေ သွင်းရလွယ်သော စိုက်ခင်းဖြစ်ရပါမယ်။
(၃) ပမာဏအားဖြင့် တစ်ဧကကို ၂၀ ကီလို အနည်းဆုံး နဲ့ တစ်နှစ်လျှင် ၁ ကြိမ်သာ သုံးသင့်ပါတယ်။
(၄) သုံးပြီးတဲ့အချိန်တိုင်းမှာ သစ်ဆွေးဓာတ် (Organic matter) များတက်အောင် ဟျူးမစ်အက်ဆစ်ပါသော ပစ္စည်းများ၊ မြေဆွေးအမျိုးမျိုး၊ သစ်စိမ်းမြေဩဇာ၊ အီးအမ် ဘိုကာချီ၊ တီကျစ်မြေဆွေး၊ တီကျစ်ရည်၊ ထရိုင်ခိုဒါးမားမြေဆွေး စတာတွေကို များများ ပြန်ထည့် ပေးရပါမယ်။
ကြပ်တည်းနေသော အခြေအနေများကြားအတွင်း စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင် နေသူတိုင်းကို
လေးစားလျက်
ဖုန်းမာန်တိုး (ရေဆင်းရနံ့)
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။