ဟန်ဂေရီပြည်သူတွေဟာ ဧကပေါင်း၁၀၀၀ရှိတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသော မျိုးစေ့များကို အသုံးပြုစိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းဖူးခင်းများစွာကို ဖျက်ဆီးလိုက်ကြခြင်းအားဖြင့် မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ရေးနည်းပညာတွေကို အသုံးပြု စီးပွားဖြစ်ထွန်းနေသည့် မိုဆန်တိုစိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီနဲ့ မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ခံမျိုးစေ့များ(GMO)ကို အသုံးမပြုဖို့အရေး ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အတွင်းရေးမှူး လာဂျော့စ်ဘိုဂနာက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီနိုင်ငံဟာ တခြားဥရောပသမ္မဂနိုင်ငံတွေနဲ့မတူဘဲ မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသည့် မျိုးစေ့များကို တားမြစ်ထားသော တစ်ခုတည်းသော ဥရောပသမ္မဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အလားတူပင် ပီရုးနိုင်ငံသည်လည်း မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသည့် မျိုးစေ့များကို တားမြစ်လာခဲ့သည်မှာ ၁၀နှစ်ကျော်သွားပြီဖြစ်သည်။
“မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ပြောင်းဖူးစေ့တွေက မြေကြီးထဲမှာ ရောက်နှင့်နေပြီ။ ဒါပေမယ့် ဝတ်မှုန်တွေ မပျံ့နှံ့ခင်မှာပင် အကုန်လုံးကို ဖျက်ဆီးလိုက်နိုင်ခဲ့ကြတာပါ”ဟု ဘိုဂနာမှ ထပ်ပြောခဲ့သည်။
ဥရောပသမ္မဂနိုင်ငံတော်တော်များများမှာ မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ မျိုးစေ့တွေကို စိုက်ပျိုးရောင်းချခွင့်ပေးထားသည့်အတွက် ဟန်ဂေရီကို ဆက်သွယ်ရောင်းချနေသော ဥရောပသမ္မဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံကုန်သည်များမှတဆင့် GMO(မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသည့် မျိုးစေ့များ) သယ်ဆောင်မလာနိုင်စေရန် စစ်ဆေးမှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ၎င်းမှ ပြောသည်။
ရှေးယခင်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်စဉ်အတွင်း ဟန်ဂေရီရှိ စိုက်ပျိုးရေးမျိုးစေ့များတွင် မိုဆန်တိုစိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီမှ ထုတ်လုပ်ထားသည့် မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသော မျိုးစေ့များရောက်ရှိနေကြောင်း သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များက တွေ့ရှိခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။
“ဥရောပသမ္မဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ခွင့်ဆိုတာ ရှိနေသောကြောင့် ဟန်ဂေရီအာဏာပိုင်တွေက မျိုးစေ့တွေ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ နိုင်ငံထဲရောက်လာတာလဲ ဆိုတာကို စစ်ဆေးသွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီမျိုးစေ့တွေကို ဟန်ဂေ
ရီနိုင်ငံထဲက ဘယ်နေရာမှာ ရနိုင်သလဲဆိုတာကိုတော့ စုံစမ်းဆေးစစ်ပြီး အရေးယူသွားမှာ ဖြစ်တယ်”လို့ ဘိုဂနာမှ ပြောသည်။ နိုင်ငံပိုင်ရေဒီယိုသတင်းဌာနတစ်ခုကတော့ ဒီမျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသည့်မျိုးစေ့များ ပြည်တွင်းတွင် ပျံ့နှံ့နေသောကိစ္စတွင် စိုက်ပျိုးရေးမျိုးစေ့ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် နိုင်ငံတကာကုမ္ပဏီကြီး၂ခု ပါဝင်ပတ်သတ်နေကြောင်းနဲ့ ထိုမျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ပြီးမျိုးစေ့များမှာ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးရှိ စိုက်ပျိုးဧကထောင်ပေါင်းများစွာတွင် ပျံ့နှံ့နေပြီးဖြစ်ကြောင်း ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့လေသည်။
“တောင်သူလယ်သမားအများစုကတော့ သူတို့ရဲ့မြေမှာ ဒီမျိုးစေ့တွေစိုက်ပျိုးထားမိပြီဆိုတာ သိသိချင်းပဲ မကျေနပ်ကြောင်းပြောဆိုပြီး ဖျက်ဆီးလိုက်ကြတာပဲ”ဟု အဆိုပါသတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
လွန်ခဲ့သော ၂၀၁၅ခုနှစ်မေလတွင် ဥရောသမ္မဂနိုင်ငံများကြား မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားသည့် မျိုးစေ့များကို တရားဝင်ကုန်သွယ်ခွင့်ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြသည်ကို ဟန်ဂေရီနိုင်ငံအနေဖြင့် တစ်စုံတစ်ရာတုံ့ပြန်ထားခြင်းမရှိချေ။ ဂျာမနီနိုင်ငံကတော့ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်တွင် မပါဝင်ကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။ စကော့တလန်သည်လည်း UKထဲတွင် ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်မခံကြောင်း သီးသန့်ခွဲထွက်ပြောဆိုသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်လေသည်။
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်