ကုလားပဲသီးနှံတွင် ဒေသအလိုက် ဆောင်းရာသီ တစ်နှစ်ခံပေါင်းမြက်များနှင့် နှစ်ရှည်ခံ ပေါင်းမြက်များ ပေါက်ရောက်နိုင်သည်။ နှံစားသီးနှံ၊ ဆီထွက်သီးနှံများနှင့်မတူဘဲ ကုလားပဲအပါအဝင် ပဲမျိုးစုံသီးနှံများသည် အများအားဖြင့် ပေါင်းပင်များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းအားမရှိပါ။ ပေါင်းမြက်ကြောင့် အထွက်ဆုံးရှုံးမှုမှာ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။
ကုလားပဲစိုက်ပျိုးပြီး သီတင်း ၄ ပတ်မှ ၆ ပတ်ကာလအတွင်းက အရေးကြီးသည်။ ကုလားပဲပင်က ပေါက်လာသောပေါင်းမြက်ကို ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စေလိုသည်။ သို့ဖြစ်၍ ထိုအစောပိုင်း ကာလအတွင်း ပေါင်းမြက်ပင်များ ပေါက်ရောက်ခွင့်လုံးဝမရအောင် သင့်တော်ရာနည်းလမ်းဖြင့် ပေါင်းမြက်ကို ကာကွယ်နှိမ်နင်းရန် လိုပါသည်။
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းစနစ် သုံးခုရှိသည်။ စနစ်တကျ ပေါင်းစပ်အသုံးပြနိုင်လျှင် အကျိုးရှိထိရောက်မှာဖြစ်ပါသည်။
စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်ဖြင့် ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း
တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်းကို ၃၀ စင်တီမီတာအကွာ ထားရှိစိုက်ပျိုးရန် ထောက်ခံလိုသည်။ ဤအတန်းအပင်အကွာအဝေးသည် ကုလားပဲသီးနှံအတွက် လိုအပ်သည့်အပင်ဦးရေ ပြည့်မီမှုကိုလည်း ထိခိုက်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရပါသည်။
အတန်းကြားများတွင် အပေါ်ယံမြေလွှာကို ကောက်ရိုးဖြင့် ဖြန့်ကြဲဖုံးအုပ်ထားသင့်သည်။ ဤသို့ (Mulching practice) ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပေါင်းမြက်ပင်များ ပေါက်ရောက်လာနိုင်ခြင်းမရှိအောင် ဟန့်တားထားနိုင်သည်။ ပေါက်လာပါကလည်း ပုံမှန်ကြီးထွားနိုင်ခြင်းမရှိတော့ပါ။ ထို့ပြင် ကုလားပဲအတွက် အစိုဓာတ်ခြောက်သွေ့ခြင်းမရှိအောင် ထိန်းထားနိုင်စေမည်ဖြစ်ပါသည်။
နောက်တစ်နည်းကတော့ သီးလှည့်စိုက်ပျိုးနည်းစနစ် (Crop Rotation) ဆောင်ရွက်ရေး ဖြစ်သည်။ ကုလားပဲချည်း နှစ်စဉ်ဆက်တိုက်စိုက်ပျိုးလျှင် ကုလားပဲစိုက်ခင်းတွင် ပေါက်ရောက်နေကျ ပေါင်းပင်များက တစ်နှစ်ပြီးတစ်နှစ် ဆက်ကာဆက်ကာ ပေါက်လေ့ရှိသည်။ ထိုပေါင်းမြက်လွှမ်းမိုးကာ ကုလားပဲသီးနှံအထွက်ကို လျော့နည်းစေမှာဖြစ်ပါသည်။
သီးညှပ်စိုက်ပျိုးနည်းစနစ် (Intercropping practice) ကို ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်လည်း ပေါင်းမြက်ပေါက်ရောက်မှုကို လျော့နည်းစေနိုင်သည်။ ကုလားပဲ+နေကြာ၊ ကုလားပဲ+ပြောင်းဖူး-စသည် သီးညှပ်ပုံစံများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။ သီးညှပ်စိုက်တော့ တစ်သီးမက နှစ်သီးက ဝင်ငွေရစေသည်။ မြေယာကို အကျိုးရှိစွာအသုံးချခြင်းလည်း မည်ပါသည်။ အပေါ်ယံမြေလွှာအားလုံးကို သီးနှံပင်တွေ၏ ရွက်ဝန်းဧရိယာက ဖုံးအုပ်ထားတာဖြစ်လေတော့ ကုလားပဲကိုဖျက်ဆီးမည့် ပေါင်းမြက်ပင်ပေါက်ရောက်မှုနှင့် ကြီးထွားမှုကို လျော့နည်းစေမည်ဖြစ်ပါသည်။
လက်ဖြင့်ပေါင်းနှိမ်နင်းနည်း (Manual Weeding) ကိုလည်း ဆောင်ရွက်ပါ။ လက်ပေါင်း နှိမ်နင်းခြင်းသည် လုပ်သားလုပ်အားလိုသည်။ သို့သော် အပင်ခြေတွင်ပေါက်သော ပေါင်းပင်များကိုပါ နှိမ်နင်းနိုင်တာဖြစ်လို့ ထိရောက်သောနှိမ်နင်းနည်း ဖြစ်ပါသည်။
လယ်ယာသုံးကရိယာအသုံးပြု၍ ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း
စိုက်ပျိုးထားသည့် ကုလားပဲပင် တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်းကြားတွင် လက်တွန်းပေါင်းလိုက် ကရိယာအသုံးပြု၍ပေါင်းမြက်များကို နှိမ်နင်းနိုင်သည်။ ကြားတိုက်ထွန်ကိုလည်း သုံးနိုင်သည်။ ကိရိယာကိုအသုံးပြု၍ အတန်းကြားပေါင်းလိုက်ရတာ ထိရောက်သည်။ ကုလားပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးရာတွင် ကြဲပက်စိုက်ပျိုးခြင်းမပြုဘဲ အတန်းလိုက်စိုက်ပျိုးဖို့တော့ လိုပါသည်။
ပေါင်းမြက် လွန်စွာထူပြောခြင်းမရှိလျှင်တော့ အတန်းကြားလိုက်ထွန်အသုံးပြုတာကို ထောက်ခံလိုခြင်းမရှိပါ။ အကြောင်းမှာ ကုလားပဲစိုက်ခင်း၏ မြေအစိုဓာတ်ကို ဆုံးရှုံးမှာစိုးလို့ ဖြစ်ပါသည်။
ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးအသုံးပြု ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း
ကုလားပဲစိုက်ခင်းပေါင်းကို ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးအသုံးပြု၍ ကာကွယ်နှိမ်နင်းနိုင်သည်။ စိုက်ပျိုးသူတောင်သူများသည် ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးသုံးစွဲနည်းကိုတော့ ကြိုတင်လေ့လာ နားလည်ဖို့လိုပါသည်။ ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးသုံးစွဲနည်း မမှန်ပါက ငွေကုန်အကျိုးမရှိဖြစ်မှာ စိုးပါသည်။
ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးသုံးစွဲနည်းမှန်ပါက ကုလားပဲစိုက်ခင်းတွင် ပေါင်းကင်းစင်ပါမည်။ ပေါင်းသတ်ဆေးကို မည်သည့်အချိန်မှာသုံးစွဲရမည်နည်း၊ မိမိလက်လှမ်းမှီရာဒေသတွင် မည်သည့်ပေါင်းသတ်ဆေးအမျိုးအစားတွေ ဝယ်ယူရရှိနိုင်သနည်း၊ လေ့လာပြီး သင့်တော်မှန်ကန်ရာ ပေါင်းသတ်ဆေးကို သုံးစွဲရန်ဖြစ်ပါသည်။
ပက်ဖျန်းသည့်အချိန်ပေါ်မူတည်ပြီး ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးအုပ်စု (၃) မျိုးရှိသည်။ ဖေါ်ပြရ လျှင် (၁) မစိုက်မီ (Pre-planting) ဖျန်းရသည့်ပေါင်းသတ်ဆေး၊ (၂) အပင်မပေါက်မီ (Pre-emergence) ဖျန်းရသည့်ပေါင်းသတ်ဆေးနှင့် (၃) အပင်ပေါက်ပြီး (Post-emergence) ဖျန်းရသည့် ပေါင်းသတ်ဆေးဟူ၍ ဖြစ်ပါသည်။
မစိုက်မီဆိုသည်မှာ ကုလားပဲသီးနှံကိုစိုက်ပျိုးရန် ထွန်ယက်ချိန်တွင် စိုက်ပျိုးမြေမှာ ရောမွှေထားရသောဆေးမျိုး သုံးစွဲခြင်းဖြစ်သည်။ Trifluralin, Triallate နှင့် Oxyfluorfen ဓာတုအာနိသင်ပါဝင်သော ဆေးတို့ကို Soil treatment အဖြစ် မြေမှာရောမွှေထားခြင်းဖြင့် ပေါင်းမြက်ပေါက်ရောက်မှုကို ကာကွယ်ထားနိုင်ကြောင်း သိရပါသည်။
ကုလားပဲသီးနှံကိုစိုက်ပြီးပြီ။ သို့သော် ကုလားပဲပင်မပေါက်သေးသလို ပေါင်းမြက်လည်း အပင်မပေါက်သေး။ ထိုအချိန်တွင် စိုက်ပျိုးမြေပေါ် ပက်ဖျန်းရသည့် Pendimethalin, Alachlor နှင့် Tribunil စသည့်ဓာတုအာနိသင်ပါဝင်သော ဆေးတို့ကို အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ကုလားပဲပင်ရော ပေါင်းပင်ပါမပေါက်မီ မြေပေါ်ပက်ဖျန်းခြင်းဖြင့် ပေါင်းမြက်ပေါက်ရောက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ကြောင်း အသိပေးလိုပါသည်။
နောက်တစ်မျိုးမှာ ကုလားပဲပင်ပေါက်ပြီ၊ ပေါင်းမြက်ပင်များလည်းပေါက်ပြီ၊ ထိုအချိန်တွင် ဖျန်းရသည့် ဆေးအမျိုးအစားလည်းရှိသေးသည်။ Prometryne နှင့် Methabenzthiazuron စသည် ဓာတုအာနိသင်ပါဝင်သော ဆေးတို့ဖြစ်သည်။ ဆေးနှုန်းထားမှန်ကန်ဖို့လိုသည်။ နည်းစနစ်မှန်ဖို့လိုပါသည်။
ကုလားပဲသီးနှံတွင် ဒေသအလိုက်ပေါက်ရောက်သော ပေါင်းမြက်များကို မှန်ကန်သောနည်းစနစ်များဖြင့် ကာကွယ်နှိမ်နင်းရန် ဖြစ်ပါသည်။
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်