ဗောက်သီးနှင့် ကျန်းမာရေး

မင်္ဂလာပါ

ဒီတစ်ခါမှာဆိုရင် သဘာဝကနေ ဆေးဖော်ရင်း ငယ်ဘဝကို ပြန်သွားကြည့်ကြမယ်။

လယ်ခင်းတွေ လမ်းဘေးတွေမှာ အလေ့ကျပေါက်နေတဲ့ ဗောက်သီးပင်လေးတွေကို မှတ်မိကြတယ်မလား? ချိုချဉ်အရသာလေးနဲ့ ခူးစားခဲ့ကြတဲ့ အသီးလေးတွေပါ။

ဒီဗောက်သီးပင်ရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးလေးကို မျှဝေပေးပါရစေ ဒီအကြောင်းအရာလေးမျှဝေပေးဖို့ အချိန်အများကြီးယူပြီး စဉ်းစားခဲ့ရပါတယ်။

ဗောက်ပင်မှာ အရိုင်းနဲ့ အယဉ်ဆိုပြီး ရှိနေတဲ့အတွက် အကျိုးအာနိသင်တူမတူ ရှာဖွေကြည့်တဲ့အခါ ဝမ်းသာစရာအနေနဲ့ သုတေသနတစ်ခု ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

ပါဝင်တဲ့ ဗီတာမင်တွေနဲ့ အာနိသင်တွေက တူတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ အရမ်းကိုတန်ဖိုးရှိတဲ့ အပင်လေးဖြစ်နေပါတယ်။

ဗောက်သီးပင်

ဗောက်သီးပင်ကို အညာမှာတော့ ဗောက်လောက်ပင်လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ တစ်ရာသီခံ ပင်ပျော့အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ nightshade plant (ခရမ်းပင်၊ခရမ်းချဉ်ပင်)အမျိုးအစားထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ဗောက်ပင်အရိုင်းတွေကို မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းမှာ အများဆုံးတွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။ ပြင်ဦးလွင်နဲ့ ရှမ်းပြည်ဘက်မှာလည်း ပေါက်ရောက်ပါတယ်။ မျိုးစိတ်ပေါင်း ၇၀ ဝန်းကျင် ရှိပါတယ်။

အအေးပိုင်းက ဗောက်သီးတွေဟာ အလုံးအရွယ်အစားပိုကြီးပြီး အရောင်ပိုရင့်တတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ခါးတဲ့အရသာရှိတဲ့အရွက်တွေ ရှိပါတယ်။

ဗောက်ပင်ကို နိုင်ငံအတော်များများမှာ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးကြပါတယ်။ ဥပမာ-ထိုင်း ကိုရီးယား တရုတ် အိန္ဒိယစတဲ့နိုင်ငံတွေမှာမှ အိန္ဒိယမှာ ဗောက်သီး အမျိုးအစားများစွာ စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ပျိုးတဲ့အမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး အသီးအရွယ်အစားနဲ့ အရောင်တွေကွဲပြားသွားပါတယ်။

ဗောက်သီး

ဗောက်သီးကို စားသုံးတဲ့အခါမှ အပေါ်အခွံလေးခြောက်လာတဲ့အချိန်မှာ စားသုံးတာက အကောင်းဆုံးပါပဲရှင်။

အလုံးအရွယ်အစားကတော့ အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလို မျိုးအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးကွဲပြားပါတယ်။ အရောင်အားဖြင့် အဝါ စိမ်းဝါ ပုစွန်ဆီရောင်နဲ့ အနီရဲရဲ စသည့်အရောင်တွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးသည့်နိုင်ငံနဲ့ မျိုးကိုလိုက်ပြီး အသီးအရောင်ကာလာနဲ့ အသုံးပြုပုံတွေ ကွဲပြားကြပါတယ်။ ကျွန်မတို့ စျေးကွက်မှာ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးရောင်းချနေတဲ့ ဗောက်သီးတွေကို Groundcherry သို့ golden berry လို့ ခေါ်ပါတယ်။

Scientific name- Physalis peruviana ဖြစ်ပါတယ်။ အလုံးအရွယ်အစား ကြီးပြီး လှပတဲ့ အဝါရောင် အရောင်ကာလာရှိပါတယ်။

ပါဝင်သော အရာများ

ဗောက်သီးမှာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်တဲ့အကျိုးပြုတဲ့ ဗီတာမင်စီ(Vitamin C)နဲ့ antioxidantsတွေ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါတယ်။ ဗီတာမင်အေ၊ ပျော်ဝင်နိုင်တဲ့ အမျှင်ဓာတ်တွေအပြင် ကျန်းမာရေးကောင်းစေတဲ့ အဆီတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ polyphenols၊ ကယ်လ်ဆီယမ်(calcium)၊ (ဖော့စ်ဖောရပ် phosphorus (G6PD ရှိသူများ လုံးဝ မတည့်ပါ) တို့ ပါဝင်ပါတယ်။

ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးပြုမှု

ဗီတာမင်စီက ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက ဆဲလ်တစ်ရှူးတွေကို ကျန်းမာစေပြီး ၎င်းဆဲလ်တွေ ပြန်လည်ကုသရာမှာလည်း အထောက်အကူပြုတဲ့အပြင် အသားအရေအတွက်လည်း ကောင်းမွန်ပြီး အရိုးတွေကိုလည်း ကျန်းမာကြံ့ခိုင်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အန်တီအောက်စီဒင့် antioxidants ပါဝင်တဲ့အတွက် ကင်ဆာလိုမျိုး နာတာရှည်ရောဂါတွေကလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ဗောက်သီးမှာ ပါဝင်တဲ့ ဗီတာမင်အေဟာ မျက်စိရောဂါတွေကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပြီး အမြင်အားကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေပြီး ကိုယ်ခံအားကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ ဗောက်သီးမှာပါဝင်တဲ့ အမျှင်ဓာတ်ဟာ ဆီးချိူကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။

နောက်ထပ် အရေးကြီးတဲ့တစ်ချက်ကတော့ ဗောက်သီးဟာ သွေးပေါင်ကို ကျစေပါတယ်။ အကယ်၍ သင်ဟာ သွေးပေါင်အရမ်းတိုးနေတဲ့အခါ ဗောက်သီးက သွေးပေါင်ကျစေပါတယ်။ (သင် တစ်ကြိမ်တည်းမှာ အလုံးအရေအတွက် အများကြီး မစားဖို့ အကြံပြုပါရစေ) cholestrol ကိုလက်စထရောကို ထိန်းညှိပေးပြီး နှလုံးမှာဖြစ်တတ်တဲ့ ပြဿနာများကို လျော့ကျစေတဲ့အတွက် ဗောက်သီးကို စားသုံးပေးခြင်းဖြင့် သင်ကျန်းမာစွာ နေထိုင်နိုင်ပါတယ်။

ဗောက်သီးမှာ ပါဝင်တဲ့အမျှင်ဓာတ်တွေဟာ အူမကြီးရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ကူညီပေးလို့ အစာခြေစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ တကယ်လို့ ဗောက်သီးကို သင်စားနေကြ အစားအစာတွေနဲ့ စားသုံးပေးမယ်ဆိုရင် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော ဝမ်းဗိုက်ပြဿနာတွေကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ သူ့ကို သရေစာအဖြစ်စားပေးရင် ဝိတ်ကျစေပါတယ်တဲ့နော်။ ဗီတာမင်စီနဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်က အရိုးတွေကို သန်မာစေပြီး အရိုးအဆစ်တွေ ရှည်ဖို့ အကူအညီပေးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အရေပြားနီရဲရောင်ရမ်းခြင်းကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ Cape Gooseberry သီးတွေက ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက မလိုလားအပ်တဲ့ အဆိပ်အတောက်တွေနဲ့ ဆားတွေကို ဖယ်ရှားပေးလို့ အသည်းနဲ့ ကျောက်ကပ်ကို ကျန်းမာစေပါတယ်။

ဒါတွေကတော့ စျေးကွက်မှာ ရှိနေတဲ့ ဗောက်သီးတွေရဲ့ အကျိုးအာနိသင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗောက်သီးစိုက်ပျိုးတဲ့ နိုင်ငံအတော်များများမှာ အချိူပွဲအဖြစ် မပါမဖြစ် အသီးအနှံတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ယိုထိုးပြီး ဖြစ်ဖြစ်၊ အသီးအတိုင်းသော်လည်းကောင်း စားသုံးကြပါတယ်။

ကျွန်မတို့ အမြဲမြင်တွေ့နေကျ အပင်တွေကိုတော့ အရိုင်းပင်တွေလို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဗောက်သီးအရိုင်းတွေကို စားသုံးလို့ရပါတယ်။ အရောင်ကာလာအနေနဲ့ စိမ်းဝါဝါအနေအထားနဲ့ ရှိပါတယ်။ ချိုချဉ်အရသာရှိပြီး အစေ့များစွာ ပါဝင်ပါတယ်။ သူ့မှာ ဗီတာမင်စီ Vitamin Cအဓိက ပါဝင်ပါတယ်။ ရောင်ရမ်းခြင်းနဲ့ သရွက်ရွက်ကြီးခြင်းကို ကုသနိုင်ပါတယ်။

စားသုံးတဲ့အခါ ဟင်းသီးဟင်းရွက် အနေနဲ့သော်လည်းကောင်း ယိုထိုးပြီး အချိူပွဲအနေနဲ့ စားသုံးနိုင်ပါတယ်။

သတိပေးချက်- G6PDရှိသူများ လုံးဝ မစားသုံးရပါ။

ကိုးကားချက်

- https://hort.purdue.edu/newcrop/parmar/16.html

- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Physalis_10_benefits_of_capegooseberry

- https://www.fitnesshealthforever.com/nutrition/amazing-health-benefits-of-eating-cape-gooseberries/

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...