သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ လကမ္ဘာကနေ သယ်ယူလာတဲ့ မြေသားပေါ်မှာ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးမှု ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အောင်အောင်မြင်မြင် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ကြပါပြီ။ ဒါဟာ လပေါ်မှာ လူတွေ ကြာကြာနေထိုင်နေအောင် ကြိုးပမ်းမှုတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။
ပညာရှင်တွေဟာ ၁၉၆၉-၁၉၇၂ အာပိုလိုလကမ္ဘာခရီးစဉ်အတွင်း လပေါ်ကနေ ဆောင်ယူလာခဲ့တဲ့ ဖုန်မှုန့်နမူနာအနည်းငယ်ကို အသုံးပြုကာ နံနံပင်တစ်မျိုးကို စိုက်ပျိုးခဲ့ကြတာပါ။
အံ့သြစရာကောင်းတာက မျိုးစေ့လေးတွေဟာ စိုက်ပျိုး နှစ်ရက်အကြာမှာ အညောက်တွေ ပေါက်လာတာကို တွေ့ခဲ့ရခြင်းပါပဲ။
"ကျွန်မတို့ ဘယ်လောက်ထိ အံ့အားသင့်သွားတယ်ဆိုတာကို ပြောမပြတတ်လောက်အောင်ပါပဲ" လို့ သုတေသနစာတမ်းကို ပူးတွဲရေးသားခဲ့သူ ဖလော်ရီဒါတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ Anna-Lisa Paul က ပြောပါတယ်။
"လမြေသားနမူနာပေါ်မှာ စိုက်တဲ့အပင်တွေနဲ့ ထိန်းချုပ်ခန်းမှာ စိုက်ထားတဲ့အပင်တွေဟာ ခြောက်ရက်မြောက်နေ့အထိ အတူတူပါပဲ" လို့ ပြောပါတယ်။
အဲဒီနောက်ပိုင်းတော့ ကွဲပြားခြားနားချက်တွေ တွေ့လာရပါပြီ။ လမြေသားပေါ်မှာ စိုက်ထားတဲ့ အပင်လေးတွေဟာ ဝန်းကျင်ဒဏ်ကို မခံနိုင်ဘဲ ဖွံ့ဖြိုးမှု နှေးကွေးလာပြီး ပုညှက်ညှက်လေးတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။
သုတေသနမှာ ပါဝင်သူတွေကတော့ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါဟာ အံ့မခန်းအောင်မြင်မှုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာမြေဆန်ဆန် စမ်းသပ်မှုဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ဒီလေ့လာချက်ဟာ လကမ္ဘာပေါ် လူသားတွေ ကြာရှည်နေထိုင်နိုင်ဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ နာဆာအဖွဲ့ရဲ့ ပန်းတိုင်တွေအတွက် အလွန်တရာ အရေးပါပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ လနဲ့ အင်္ဂါဂြိုဟ်ပေါ်မှာ ရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်ကို သုံးပြီး အနာဂတ်အာကာသယာဉ်မှူးတွေအတွက် အစားအစာ ထုတ်လုပ်ရမယ်မဟုတ်လား" လို့ နာဆာအကြီးအကဲ Bill Nelson က ပြောပါတယ်။
"ဒီအခြေခံကျတဲ့ အပင်ကြီးထွားမှုသုတေသနပြုချက်ဟာ စိုက်ပျိုးရေးရာ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုတွေကို ဖော်ထုတ်နိုင်အောင် နာဆာက လုပ်ဆောင်နေတဲ့ နမူနာကောင်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုလေ့လာမှုကနေ အပင်တွေဟာ ဒီကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်က အစာရေစာရှားပါးဧရိယာတွေမှာ ဘယ်လိုဒဏ်ခံကျော်ဖြတ်နိုင်မလဲဆိုတာကို နားလည်လာစေနိုင်ပါတယ်"
သုတေသနပညာရှင်တွေအတွက် အဓိကစိန်ခေါ်မှုကတော့ လေ့လာစမ်းသပ်စရာ လကမ္ဘာပေါ်က ပါလာတဲ့မြေ များများစားစား မရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၆၉ က စတင်တဲ့ သုံးနှစ်ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ နာဆာရဲ့ အာကာသယာဉ်မှူးတွေဟာ လမျက်နှာပြင်ပေါ်က ကျောက်တုံးကျောက်ခဲ၊ သဲနဲ့ မြေမှုန် ၃၈၂ ကီလို (၈၄၂ ပေါင်) သယ်ဆောင်လာခဲ့ကြပါတယ်။
ဖလော်ရီဒါတက္ကသိုလ် သုတေသနအဖွဲ့ အတွက် သစ်ပင်တစ်ပင် စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးဖို့ လကမ္ဘာမြေသား တစ်ဂရမ်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့ပြီး ဒီမြေနမူနာအနည်းငယ် မပျောက်ပျက်အောင် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်း များစွာကြာ ထိန်းသိမ်းလာခဲ့ရပါတယ်။
နာဆာက ၁၉၇၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လကမ္ဘာပေါ်ကို လူသားတွေ ထပ်မံစေလွှတ်ဖို့ စီစဉ်နေပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ ခရီးစဉ်စတင်ဖို့ ရည်မှန်းထားပါတယ်။
ဝေယံဟိန်း (B.Ag)
Ref: Moon soil used to grow plants for first time in breakthrough test - BBC
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။