လက်ရှိ အယ်လ်နီညိုနဲ့ အိုင်အိုဒီ အခြေအနေ

၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ် အယ်လ်နီညိုနှင့် IOD အခြေအနေတို့ကို တိုင်းတာခန့်မှန်းရာမှာ အခုဖြစ်နေတဲ့ အယ်လ်နီညိုကတော့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အကုန်၊ ၂၀၂၄ ပထမ ၃ လ/၄ လလောက်အထိဆက်ပြီး ဖြစ်နေနိုင်မယ်လို့ ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသဌာနများက ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အယ်နီညိုရဲ့ လတ်တလောဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေက ပိုပြီးအားကောင်းလာမလား၊ အားပျော့နေမလား၊ အားအသင့်အတင့်ပဲလားဆိုတာကိုတော့ အီကွေတာဝန်းကျင်က ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်တွေကို တိုင်းတာပြီးခန့်မှန်းတာဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့သလိုခန့်မှန်းကြရာမှာ

အီကွေတာမြောက်ဘက် ၁၀° နဲ့ အီကွေတာတောင်ဘက် ၁၀°ကြားက အရှေ့လောင်ဂျီတွတ် ၁၅၀°နဲ့ အရှေ့လောင်ဂျီတွတ် ၁၈၀° ကြားကို Nino-4
အီကွေတာမြောက်ဘက် ၁၀° နဲ့ အီကွေတာတောင်ဘက် ၁၀°ကြားက အရှေ့လောင်ဂျီတွတ် ၁၇၀°နဲ့ အနောက်လောင်ဂျီတွတ် ၁၂၀° ကြားကို Nino-4&3
အီကွေတာမြောက်ဘက် ၁၀° နဲ့ အီကွေတာတောင်ဘက် ၁၀°ကြားက အနောက်လောင်ဂျီတွတ် ၁၂၀°မှ မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့ကြားခန့်မှန်း အနောက်လောင်ဂျီတွတ် ၇၈° အထိကို Nino-1&2 ဆိုပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်တွေကို ဧရိယာပိုင်းခြားတိုင်းတာတာဖြစ်ပါတယ်။

Nino1, 2, 3, 4 ဧရိယာတွေမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန် ၀.၅ ဒီဂရီအထက်ကို မြင့်တက်လာရင် အယ်လ်နီညိုစောင့်ကြည့်အခြေအနေ၊ ၀.၅ ဒီဂရီအောက်ကိုကျလာရင် လာနီညာစောင့်ကြည့်အခြေအနေလို့ သတ်မှတ်ပြီး အယ်လ်နီညို/လာနီညာဖြစ်နိုင်ချေတွေကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့မှ အနောက်ဘက်ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာတလျောက်က ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်တွေအပြင် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာရဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်ကိုလဲ စောင့်ကြည့်ပြီး INDIA OCEAN DIPOLE - IOD အခြေအနေတွေကို POSITIVE IOD/NEUTRAL IOD နဲ့ NEGATIVE IOD အခြေအနေများအဖြစ် ထုတ်ပြန်ကြေညာပါတယ်။

အယ်လ်နီညိုနဲ့ IOD POSITIVE ဖြစ်နေတဲ့ကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလအတွင်းက မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်တွေကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါ -

အယ်နီညိုအားပိုကောင်းလာတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ပူပြင်းခြောက်သွေ့တဲ့ ရာသီဥတုအခြေအနေအစား - ရန်ကုန်တိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်းအတွင်းမှာ ထူးကဲတဲ့ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်စဉ်တွေ(ပဲခူး၊ လှည်းကူး၊ ဥက္ကံ၊ မတ္တရာနဲ့ မြစ်ငယ်၊ ရွှေစာရံစတဲ့ဒေသတွေမှာ)နှစ်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း မိုးသည်းထန်ပြီး ဆည်ရေတွေ လျှံကျတာကြောင့် ထူးထူးခြားခြားရေကြီးခဲ့တာနဲ့

မုတ်သုံဆုတ်ခွာရက်က ပုံမှန်ထက် ၄ ရက်ခန့်နောက်ကျဆုတ်ခွာခဲ့ပြီး မုတ်သုံဆုတ်ခွာချိန် အရှေ့လေစီးကြောင်း(ကုန်သည်လေစီးကြောင်း)အားကောင်းလာပြီး အရှေ့ဘက်က မိုးတိမ်များဝင်လာတာ၊ အနောက်တောင်လေပျော့ပျော့နဲ့ အရှေ့လေတို့ထိတွေ့ရာက လေဝဲများဖြစ်ပေါ်ပြီးပိုအားကောင်းလာရာက ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း HAMOON ဖြစ်လာတာတွေ့ရပါတယ်။

အရှေ့လေအားကြောင်းခြင်းနဲ့ မြောက်ဘက်က လေဖိအားများရပ်ဝန်း၊ ဆိုင်ကလုန်းလက်ဝဲရစ်လေစီးကြောင်းကို ဆန့်ကျင်တဲ့ wind-shear တွေ အားကောင်းနေတာကြောင့် ဆိုင်ကလုန်း HAMOON မြန်မာနိုင်ငံကိုမဝင်ပဲ ဘင်္ဂလားဒေ့နိုင်ငံ ကမ်းရိုးတန်းကိုသာ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့တာအပြင် မုန်တိုင်းကြောင့် မိုးသည်းထန်တဲ့ ဒေသများလဲ နည်းပါးသွားခဲ့တာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလွန်ကံကောင်းသွားတာပါ။

BoM-A က နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ အယ်လ်နီညို+IOD အခြေအနေတွေကို အသစ်တကြိမ်ထပ်မံထုတ်ပြန်ပေးသွားပါလိမ့်မယ်။

နောက်ဆုံးရရှိတဲ့ အယ်လ်နီညိုနဲ့ IOD POSITIVE အခြေအနေများ

အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှာ ဩစတေးလျမိုးလေဝသဗျူရို(BoM-A)က နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အယ်လ်နီညိုအခြေအနေတဖြည်းဖြည်းပိုအားကောင်းလာသလို IOD Positive ကလဲ အားကောင်းကောင်းနဲ့ဆက်ပြီးရှိနေတာတွေ့ရပါတယ်။

ရက်ဝေးကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်တွေမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အယ်လ်နီညို(NINO 3.4)အပူချိန်အမြင့်ဆုံး-အားအပြင်းဆုံးဖြစ်ချိန်မှာ IOD အပူချိန်က ကျဆင်းလာမယ်လို့ တွေ့ရတာကြောင့် ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလမှ ဖေဖေါ်ဝါရီ၊ မတ်လတွေအထိ အာရှ - အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ အိန္ဒိယတိုက်တွေမှာ အယ်လ်နီညိုရဲ့သက်ရောက်မှု အများဆုံးခံကြရမယ့်ကာလလို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါမယ်။ ပူပြင်းခြောက်သွေ့မယ်၊ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုတွေများနိုင်မယ်၊ ဒေသတချို့မှာ ရေရှားပါးပြတ်လပ်မှုတွေ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

အဲ့ဒီတော့ကာ ..

၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ် အယ်လ်နီညိုက ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်တွေ ထပ်ပြီးမြင့်တက်လာနိုင်မဲ့ အခြေအနေအရ ဇန်နဝါရီလမှာ အားအသင့်အတင့်မှ အားကောင်းနိုင်မယ်လို့တော့ခန့်မှန်းရပါတယ်။
အယ်လ်နီညိုအားအကောင်းဆုံးဖြစ်လာနိုင်မဲ့ ဒီဇင်ဘာလမတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်မှ ၁၄ ရက်ကာလအတွင်း တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှာ မုန်တိုင်းဖြစ်လာနိုင်ချေ ၂၀% ရှိနေပြီး၊ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အတွင်းမှာတော့ မုန်တိုင်းဖြစ်နိုင်ချေ ၃၀% ရှိနေပါတယ်။

နိုဝင်ဘာလကုန် မိုးလွန်ကာလအတွင်း အယ်လ်နီညိုကြောင့် ထူးခြားတဲ့ မိုးလေဝသအခြေအနေဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်မယ်ဆိုတာစောင့်ကြည့်ရင် မိုးစပါးရိတ်သိမ်းတဲ့အချိန်တွေ အနှောင့်အယှက်မဖြစ်ပါစေနဲ့လို့တော့ ဆုတောင်းမိပါကြောင်း။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...