ကမ္ဘာ့ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံတွေရဲ့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍမှာ အမျိုးသမီးလုပ်သားတွေအများကြီး လုပ်ကိုင် နေကြရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂအစားအစာနှင့်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုက ဆိုပါ တယ်။ ဒီလိုမျိုး အရေးပါတဲ့နေရာမှာ ပါဝင်နေပေမဲ့ သူတို့ဟာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုဒဏ်ကို ပိုခံစားကြရသလို ပညာရေးနဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်တွေမှာလည်း လျော့နည်းရရှိနေကြရတယ်တဲ့။
လေ့လာမှုတွေအရတော့ အမျိုးသမီးတွေသာ လယ်ယာမြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်၊ နည်းပညာသစ်တွေရရှိတွေ၊ ဝင်ငွေကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်မှုတွေ ပိုမိုရရှိသွားမယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေကို ပိုမိုကျွေးမွေးလာနိုင်ပြီး သူတို့ကိုယ်တိုင် ဆင်းရဲ မွဲတေမှုနွံထဲကနေ ရုန်းထွက်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ခံစားကြရမှာက အဲ့ဒီအမျိုးသမီးတွေတင်မဟုတ်ဘဲ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေ၊ အသိုင်းအဝိုင်းတွေပါ ပါဝင်တာပါတဲ့။
ဆိုတော့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနယ်ပယ်မှာ အမျိုးသမီးတွေက အဓိကကျောရိုးအဖြစ် ရှေ့တန်းကနေ ပါဝင် လုပ်ဆောင်နေရတဲ့ နိုင်ငံတွေက ဘယ်နိုင်ငံတွေဖြစ်မလဲဆိုတာ ကြည့်လိုက်ကြရအောင်..။
(၁) ပါကစ္စတန်
ပါကစ္စတန်က စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံစီးပွားရေးနဲ့ အဓိကရပ်တည်နေရတဲ့နိုင်ငံပါ။ အဲ့ဒီစိုက်ပျိုးရေးထဲမှာမှ အမျိုးသမီးတွေ အဓိကပါဝင်လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးလုပ်သားစုစုပေါင်းရဲ့ ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းဟာ အဲ့ဒီနယ်ပယ်ထဲမှာ လုပ်ကိုင်နေကြတာလို့ WorldAtlas က ဆိုပါတယ်။
အမျိုးသားအများစုက မြေပြင်တဲ့အလုပ်မျိုးလို ကိုယ်ကာယအားပြုအလုပ်မျိုးတွေလုပ်ကြပြီး အမျိုးသမီးတွေ ကတော့ အပင်စိုက်နဲ့ ပေါင်းလိုက်တဲ့အလုပ်မျိုးတွေကို လုပ်ကြတာပါ။
ပါကစ္စတန်ဟာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဝါကုန်ကြမ်းထုတ်တဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးတွေဟာ ဝါကောက်ကြ ရပါတယ်။ ကွင်းထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ နေပူပြင်းတဲ့ဒဏ်၊ မြွေနဲ့ပိုးမွှားတွေကိုက်ခံရတဲ့ဒဏ်တွေ ခံစားကြရသလို ဝါလုံးတွေရှလို့ လက်တွေကွဲရှတဲ့ဒဏ်တွေလည်းခံကြရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လုပ်ခလစာရတော့ နည်းနည်းလေးပါတဲ့။
ဒီလိုမျိုး သူတို့ရဲ့လုပ်အားတွေစတေးပြီး ရလာတဲ့ ဝါတွေကတော့ ကမ္ဘာအနှံ့မှာ အဝတ်အစားတွေလုပ်ဝတ်၊ လီနင်သားတွေလုပ်၊ စက်မှုထုတ်ကုန်တွေ ဖြစ်ကြလို့..။
(၂) တန်ဇန်းနီးယား
အာဖရိကနိုင်ငံ တန်ဇန်းနီးယားဟာ စားဝတ်နေရေးအတွက် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနယ်ပယ်ကို အခြေခံ ထားရတဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး လုပ်သားဦးရေစုစုပေါင်းရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံဟာ ဒီနယ်ပယ်မှာ လုပ်ကိုင်နေကြတာပါ။ အမျိုးသမီးလုပ်သားချည်းသီးသန့်အနေနဲ့ဆိုရင်တော့ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဒီစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနယ်ပယ်မှာ လုပ်ကိုင်နေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။
ကန္တာရတစ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေအားလုံးထဲမှာတော့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနယ်ပယ်မှာ အမျိုးသမီးလုပ်သားအများဆုံးက တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံပဲဖြစ်ပါတယ်။ တန်ဇန်းနီးယားလယ်သမားအများစုကတော့ မိသားစုပိုင်လယ်ယာတွေကိုပဲ လက်ဆင့်ကမ်းလုပ်လာကြတာဖြစ်ပြီး ၂ ဟက်တာ (၅ ဧကခန့်) အောက်သာ မြေယာပိုင်ဆိုင်ကြတာပါ။ ဒီထဲမှာ မှ အမျိုးသမီးတွေ အတိတ်ကာလတုန်းက ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြရတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုက အမျိုးသမီးတွေမြေယာပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ဥပဒေတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
(ကျန်နိုင်ငံများအကြောင်းကို အပိုင်း (၂) တွင် ဆက်လက်ဖော်ပြသွားပါမည်)
Ref: https://www.globalcitizen.org/en/content/women-in-agriculture-around-the-world/
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။