သိုး၊ဆိတ်များတွင်အဖြစ်များသော မေးခိုင်ရောဂါ ကာကွယ်ကုသနည်း

14/12/2022 17:00 PM တွင် ဦးဇော်(dof) ဦးဇော်(dof) မှ ရေးသား

 

သိုး၊ ဆိတ်များတွင် ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသော မေးခိုင်ရောဂါ(Tetanus)အကြောင်းကို သိုး၊ ဆိတ် မွေးမြူသူများ သိရှိစေရန် ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသည့်အကြောင်းအရင်း

CL.tetani ဟု ခေါ်သော ပိုးမျိုးစိတ်၏ Spore များ သိုး၊ ဆိတ်များ၏ ဒဏ်ရာနက်နက်ထဲသို့ ဝင်သွားပြီး vegetative ပုံစံသို့ ပြန်ပြောင်းပွားများကာ အဆိပ်ထုတ်လုပ်သောကြောင့် ဖြစ်ပွားပါသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

  • ဘက်တီးရီးယားပိုးက ထုတ်လုပ်သောအဆိပ်(toxin)သည် ဖြေလျော့ကြွက်သားများအား ထောက်ပံ့သည့်အာရုံကြော (Inhibitory nerves)များကို တွယ်ကပ်ပြီး ဖျက်ဆီးပစ်ကြသဖြင့် သိုး၊ ဆိတ်၏ ကြွက်သားများ ဖြေလျော့၍မရဘဲ တောင့်တင်းနေစေပါသည်။
  • ရောဂါဖြစ်ပွားသည့်အခါ လှုံ့ဆော်မှုအသေးစားလေးများကိုပင် ကြွက်သားများက အလွန်အမင်း အထိန်းအချုပ်မဲ့စွာ တုံ့ပြန်ကြသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။
  • နောက်ဆုံးတွင် ဆိတ်ငယ်ကလေးမှာ အသက်ရှူ၍မရဘဲ အသက်သေဆုံးရပါသည်။

ကူးစက်ပုံ

  • CL.tetani ပိုးများသည် အခွံမာအိတ်(spores)အိတ်များ ပြုလုပ်နေထိုင်နိုင်ပြီး မစင်များရှိသည့် မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ရှိနေနိုင်ပါသည်။
  • ၎င်းတို့သည် လေမဝင်နိုင်သဖြင့် အောက်ဆီဂျင်မရရှိနိုင်သော အနာနက်နက်များတွင် ကောင်းစွာ ပေါက်ပွားရှင်သန်ကြပါသည်။
  • တိရစ္ဆာန်များဒဏ်ရာရရှိသည့်အခါ (ဥပမာ-သင်းကွပ်ခြင်း) ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ရောဂါပိုး spore များသည် ဒဏ်ရာအတွင်းသို့ ဝင်သွားပြီး ကူးစက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အသေကောင်အားခွဲစိတ်စစ်ဆေးခြင်း

  • ရောဂါဖြစ်ပြီး သေဆုံးသွားသော တိရစ္ဆာန်အသေကောင်အား ခွဲစိတ်စစ်ဆေးရာတွင် ထူးခြားချက်များ မတွေ့ရှိရပါ။

ရောဂါကိုစစ်ဆေးခြင်း

  • ရောဂါလက္ခဏာနှင့် ဒဏ်ရာရရှိမှု နောက်ကြောင်းလေ့လာမှုများအရ ရောဂါဟု အမည်တပ်နိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်ခြင်း

  • မေးခိုင်ရောဂါကို ကာကွယ်ရာတွင် အသုံးပြုသော ကာကွယ်ဆေးမှာ အဆိုပါရောဂါပိုးမှ ထုတ်လုပ်သောအဆိပ်ကို အားဖျော့ထားသော(toxoid)ကာကွယ်ဆေး ဖြစ်ပါသည်။
  • ၎င်းကာကွယ်ဆေးသည် ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးပြီး ခုခံအားစနစ်အနေဖြင့် ရောဂါ ပိုးမှ ထုတ်လုပ်သည့်အဆိပ်ကို ချေဖျက်နိုင်မည့် ရောဂါအခံဓာတ်(Immunoglobulin)များကို ထွက်ပေါ်လာစေပါသည်။
  • ဆိတ်မကြီးများအား သားမကျမီ အနည်းဆုံး ၂ ပတ်ခန့်အလိုတွင် မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေး (toxoid) ထိုးနှံပေးရပါမည်။
  • ထို့နောက် ဆိတ်ငယ်လေးများအား သင်းမကွပ်မီ၂ ပတ်ခန့်ကြိုတင်၍ မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံရန် လိုအပ်ပါသည်။

ကုသခြင်း

  • ငြိမ်ဆေးများ ထိုးနှံပေးပြီး မှောင်သောအခန်းတွင် တိရစ္ဆာန်အား ထားရှိခြင်းဖြင့် အာရုံကြောလှုံ့ဆော်မှုများကို လျှော့ချပေးရပါမည်။
  • ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသော တိရစ္ဆာန်၏သွေးရည်ကြည်တွင်ပါဝင်သော Immunoglobulins များအား ဒဏ်ရာနက်နက်ရထားပြီး ကာကွယ်ဆေး မထိုးထားသော တိရစ္ဆာန်တွင် ထိုးနှံပေးခြင်းကို ပြုလုပ်ပေးလေ့ရှိကြပါသည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 


မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။
Read more Facebook page သို့သွားရန်

ဆွေးနွေးချက်များ

ဆွေးနွေးရန်