ကျွဲ၊ နွားများ သေစေနိုင်ပြီး ကူးစက်တတ်သည့် နာတာရှည်ဝမ်းပျက်ရောဂါ

နာတာရှည်ဝမ်းပျက်ရောဂါသည် ကျွဲ၊နွားများတွင်အဖြစ်များသော ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ညှပ်ဝမ်းလိုက်သည်ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ-

ပါရာကျူဘာကူလိုဆစ် (Paratuberculosis) ဟုခေါ်သည့် ဘက်တီးရီးပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားပါသည်။နာတာရှည်ခံစားရပြီး ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

ရောဂါကူးစက်ပုံမှာ-

ရောဂါဖြစ်ပွားသောတိရစ္ဆာန်မှ စွန့်ထုတ်သော ကျင်ကြီးများအတွင်းတွင် ရောဂါပိုးများပါရှိလာကြသည်။ ထိုကျင်ကြီးများတွင် ရောနှောပါဝင်နေသော မြက်၊ အစားအစာနှင့် သောက်ရေတို့ကို ကျွဲ၊နွားများ စားသောက်မိပါက ကူးစက်တတ်ပါသည်။ ရောဂါပိုးသည် ရေထဲတွင် ၁၆၃ ရက်၊ နွားချေးထဲတွင် နှစ်ချီ၍ နေနိုင်ပါသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများမှာ -

ရောဂါပိုးသည် နွား၏ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ဝင်ရောက်ပြီး ၁ နှစ်မှ ၂ နှစ်ကြာသောအခါတွင်မှ ရောဂါလက္ခဏာများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။ အထူးသဖြင့် ၂ နှစ်မှ ၆ နှစ်အကြာမှာ လက္ခဏာများ ပေါ်ပေါက်လာတတ်ကြပါသည်။

- ရှေးဦးစွာ တွေ့ရှိရသောလက္ခဏာမှာ ရောဂါဖြစ်ပွားသောတိရစ္ဆာန်သည် ပိန်ချုံးလာခြင်း ဖြစ်သည်။ နို့ပေးနွားမများတွင် ဖြစ်ပွားပါက နို့ထွက်နှုန်းကျဆင်းလာပါမည်။

- ရောဂါပိုးသည် အူနံရံသို့ရောက်ရှိပြီး အူများမှအစာကို ကြာရှည်စွာ မစုပ်ယူခြင်းကြောင့် ဝမ်းလျှောခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။ဝမ်းလျှောခြင်းသည် ရောဂါဖြစ်စဥ်တလျှောက် အမြဲမပြတ် သွားနေတတ်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ ဝမ်းလျှောလိုက်၊ ဝမ်းရပ်လိုက်နှင့် ဖြစ်ပေါ်နေတတ်သည်။

- ကျင်ကြီးမှာ မပျစ်မကျဲအနေအထားရှိ၍ ဆိုးရွားသောအနံ့ မရှိကြပါ။ ထို့ပြင် သွေးနှင့် အရိအချွဲအမျှင်များလည်း မပါရှိကြပေ။

- ရောဂါဖြစ်ပွားသောတိရစ္ဆာန်မှာ အစာစားသုံးမှု မပျက်ဘဲ ကောင်းစွာစားနိုင်ကြသည်။ သို့သော် ရေအလွန်ငတ်ကြပါသည်။

- ရောဂါဖြစ်ပွားသည့် ကြာချိန်မှာ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်မှ လပေါင်းများစွာကြာတတ်၍ တိရစ္ဆာန်မှာ နောက်ဆုံးတွင်ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း၊ ပိန်ချုံးခြင်း၊ အားပြတ်ပြီးလဲခြင်းတို့ဖြစ်၍ သေဆုံးသွားနိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်ကုသနည်းမှာ-

- တိရစ္ဆာန်များကို အာဟာရပြည့်ဝစွာ ကျွေးမွေးခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်အစာစားသော နေရာများ၊ အစာခွက်များကို မကြာခဏဆေးပေးခြင်း၊ ကျင်ကြီးများကို မကြာခဏလဲလှယ်ပေးခြင်း၊ သိမ်းခြင်း စသောသန့်ရှင်းမှုလုပ်ငန်းများသည် ကာကွယ်ရေးအတွက်အရေးကြီးသော အချက်များ ဖြစ်ပါသည်။

- ကုသရန်မှာ နားလည်တတ်ကျွမ်းသော တိမွေးကုဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပြသပြီး စထရက်တိုမိုင်စ င်(Streptomycin)ကို တစ်နေ့လျှင် 50 mg နှုန်းကို ကိုယ်အလေးချိန်နှင့်ချိန်ဆပြီး ရက်ဆက်ထိုးပေးပါ။ကျွဲ၊ နွားများ၏ နေရာထိုင်ခင်းကို သန့်ရှင်းအောင်ထားရမှာဖြစ်ပြီး အာဟာရရှိသောအစာများကို ကျွေးမွေးရပါမည်။ အားဆေးများ ထိုးပေးရပါမည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...