ဝက်ဘက်တီးရီးယားရောဂါနှင့် ဝက်များရောဂါမကျအောင် ကာကွယ်နည်းများ

ဝက်မွေးမြူသူများအနေဖြင့် မိမိတို့မွေးမြူထားသောဝက်များ မည်သို့မည်ပုံ ရောဂါကျရောက်တတ်သည်ကို သိရှိထားရန်လိုပါသည်။

ဝက်များရောဂါဖြစ်ပွားစေသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းများမှာ ..

၁။ ရောဂါပိုးမွှား အမျိုးမျိုးဝင်ရောက်ခြင်း၊
၂။ ကိုယ်တွင်းဖြစ်စဥ်များ ချို့ယွင်းခြင်း(သို့)ပြောင်းလဲသွားခြင်း၊
၃။ ပြင်ပမှထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခြင်း၊
၄။ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း၊
၅။ ပတ်ဝန်းကျင်မှ သဘာဝဖိစီးမှုဒဏ်များ ရရှိခြင်း၊
၆။ အဆိပ်ဖြစ်စေသော အစာများ စားသုံးမိခြင်း၊
၇။ မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်ရောဂါများ ပါရှိလာခြင်း၊
၈။ မသန့်ရှင်းသောလေကို ရှူရှိုက်မိခြင်း၊
၉။ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှု မရှိခြင်း စသည့်အချက်များကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဝက်များတွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသောရောဂါများထဲမှ ယခုဖော်ပြမည်မှာ Pasteurella ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်သော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါအကြောင်းဖြစ်သည်။ ယခုရောဂါကို အဓိကဖြစ်စေခြင်းမှာ Pasteurella multocida ဟု ခေါ်သော ဘက်တီးရီးယားကြောင့် ဖြစ်သည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားစေသည့် အကြောင်းရင်း

အဆိုပါရောဂါသည် အဆုတ်အအေးမိခြင်း(Pneumonia)ကို အဓိကဖြစ်ပွားစေပြီး အချို့အခြေအနေများတွင် နောက်ဆက်တွဲရောဂါအနေဖြင့် ဝင်ရောက်လာတတ်ပါသည်။ (ဥပမာ-ဝက်နားရွက်ပြာရောဂါဖြစ်ပွားနေသောဝက်တွင် နောက်ဆက်တွဲရောဂါအနေဖြင့် ဝင်ရောက်ခြင်း)

ရောဂါလက္ခဏာများ

ရုတ်တရက်ရောဂါဝင်ရောက်လာပါက ..

အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်း၊
အသက်ရှူမြန်ခြင်း၊
နားရွက်များအေးစက်ခြင်း၊
အရောင်ဖျော့လာခြင်း၊
အဆုတ်အအေးမိခြင်း

စသည်တို့ကို တွေ့ရပြီး သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။ထို့ပြင် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ပိန်ချုံးခြင်း၊ နှလုံးဖုံးအမြှေးပါးရောင်ခြင်းတို့ကိုလည်း တွေ့ရနိုင်ပါသည်။

ကုသခြင်းနှင့် ကာကွယ်ခြင်း

ဝက်ရောဂါအများအပြားတွင် နောက်ဆက်တွဲရောဂါအဖြစ် ဝင်ရောက်လေ့ရှိသောကြောင့် ပဋိဇီဝဆေးဖြင့် ကုသနိုင်ပါသည်။
ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဖြင့်လည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

ဝက်များရောဂါမဖြစ်စေရန် လိုက်နာသင့်သည့်အချက်များ

၁။ အဆောက်အဦကို နေရောင်ခြည်ကောင်းစွာရရှိအောင် စီမံခြင်း၊
၂။ လေဝင်လေထွက် ကောင်းမွန်၍ ခြောက်သွေ့သန့်ရှင်းသော အခင်းများဖြစ်ခြင်း၊
၃။ ရာသီဥတုအေးလွန်းသည့်အချိန်တွင် အနွေးဓာတ်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊
၄။ ကြမ်းခင်းများ ခြေချော်မှုမရှိစေရန် စီမံပေးခြင်း၊
၅။ အာဟာရဓာတ်ပြည့်ဝသောအစာကို လုံလောက်စွာ ကျွေးပေးခြင်း၊
၆။ ခြံသန့်ရှင်းရေးနှင့် ပိုးသတ်ဆေးပက်ဖျန်းခြင်းတို့ကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊
၇။ ကာကွယ်ဆေးများကို စနစ်တကျထိုးနှံပေးခြင်း၊
၈။ ပဋိဇီဝဆေးများကို တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်များ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း တိုက်ကျွေးခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။

ကာကွယ်ဆေးထိုးရမည့်အစီအစဥ်

ရောဂါအမည် အသက်(ရက်) ကာကွယ်မှုသက်တမ်း

ဝက်ဝမ်းကျ ၄၅ ၁ နှစ်

ဝက်ပုလိပ် ၆၅ ၆ လ

ခွာနာလျှာနာ ၆၀ ၁ နှစ်

ဝက်ခြံအတွင်းကူးစက်ရောဂါများ ဝင်ရောက်လာပါက ဆောင်ရွက်ရန်နည်းလမ်းများ

၁။ ရောဂါပိုးများကူးစက်ရာတွင် ၁ ကောင်မှ ၂ ကောင်သို့၊ တစ်ခြံမှ တစ်ခြံသို့ လေမှလည်းကောင်း၊ ရေမှလည်းကောင်း၊ ခြံသို့လာရောက်သောလူမှ လည်းကောင်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကူးစက်နိုင်ပါသည်။
၂။ ဝက်ခြံတစ်ခြံတွင် ရောဂါဖြစ်နေသောဝက်နှင့် အခြားဝက်များကို သီးသန့်ခွဲထားရပါမည်။
၃။ သေဆုံးသောဝက်ကို မီးရှို့ပစ်ခြင်း (သို့) တွင်းနက်နက်တူး၍ မြေမြှုပ်ခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ ရေတွင်မျှောခြင်း၊ အခြားတစ်နေရာသို့ သွားရောက်စွန့်ပစ်ခြင်း မပြုလုပ်ရပါ။
၄။ ရောဂါဖြစ်သောဝက်ကို တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ သယ်ဆောင်သွားခြင်း၊ ရောင်းချခြင်း မပြုရပါ။
၅။ ရောဂါဖြင့် သေဆုံးသောခြံကို ပိုးသတ်ဆေးများပက်ဖျန်း၍ သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ပြီး အနည်းဆုံး ၂ ပတ်ကြာမှသာ ဝက်အသစ်ထပ်မံထည့်ရပါမည်။
၆။ ဝက်ခြံအတွင်းသို့ ဝက်အသစ်များ မထည့်မီ ၁ ပတ်ခန့် သီးခြားခွဲထားပြီး ရောဂါမရှိကြောင်း သေချာမှသာလျှင် ဝက်ခြံထဲသို့ ထည့်ပါ။
၇။ ကူးစက်ရောဂါဟု သံသယရှိပါက မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနသို့ သတင်းပို့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...