ခွာနာလျှာနာထိန်းချုပ်ရမယ့်တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ကမ္ဘာတလွှား စိတ်ဝင်စားဖွယ်မွေးမြူရေးသတင်းများ

ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဖို့ တိရစ္ဆာန်တွေကို သုတ်သင်နေရတဲ့ တောင်ကိုရီးယား

တောင်ကိုရီးယားအစိုးရဟာ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက ပြည်နယ်တစ်ခုမှာ ခွာနာလျှာနာရောဂါ ဖြစ်ပွားကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ပြီးတဲ့နောက် ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ရာနဲ့ချီတဲ့နွားတွေကို သတ် ဖြတ်သုတ်သင်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်ကြောင်း မေလ ၁၁ ရက် နေ့စွဲနဲ့ ရိုက်တာ သတင်းတစ်ရပ်က ဆိုပါတယ်။ ဆိုးလ်မြို့ရဲ့ တောင်ဖက်မှာရှိတဲ့ Chungcheong ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ Cheongju အရပ်က နွားခြံသုံးခြံမှာ ခွာနာလျှာနာရောဂါကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နွားတွေကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းရုံတင်မကဘဲ အခြားဇီဝလုံခြုံရေး အစီအမံတွေကိုလည်း လုပ် ဆောင်မှာဖြစ်တယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာမွေးမြူရေးဌာနက ဆိုပါတယ်။ နွားအကောင်ရေ ၃၆၀ ခန့်ကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းမှာဖြစ်ပြီး ရောဂါဖြစ်တဲ့ခြံနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ခြံတွေအားလုံးကို ပိုးသတ်ဆေးဖျန်း ပက်ခြင်း၊ ၄၈ နာရီကြာအောင် လူ၊ တိရစ္ဆာန်နဲ့ ယာဉ်အသွားအလာတွေ လုံးဝကန့်သတ်ထားခြင်းတွေ ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ခွာနာလျှာနာရောဂါဟာ ကူးစက်မှု အလွန်လျင်မြန်သလို စီးပွားရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုလည်း မြင့်မားတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်၊ ဝက် အပါအဝင် ခွာကွဲသတ္တဝါတွေအားလုံးမှာ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ 

ကာကွယ်ဆေး မလုံလောက်မှုကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုအတွက် စိုးရိမ်လာနေတဲ့ တောင်အာဖရိက

မွေးမြူရေးကဏ္ဍရဲ့ ရေရှည်ရှင်သန်ရပ်တည်မှုအတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ မရှိမဖြစ် အရေးပါပါတယ်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာတော့ တိရစ္ဆာန်ရောဂါကာကွယ်ဆေး မလုံလောက်တဲ့ ပြဿနာဖြစ်ပေါ်နေပြီး၊ အဲဒီပြဿနာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာထုတ်လုပ်မှုကို ထိခိုက်လာနိုင်တဲ့အတွက် မွေးမြူသူတွေ၊ အသားထုတ်လုပ်သူတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေအကြား စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးပွားလာနေပါတယ်။ 

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံရဲ့ မွေးမြူရေးကဏ္ဍဟာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍကြီး တစ်ခုလုံးရဲ့ ၅၀ ရာခိုင် နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုတာပါ။ ဒါကြောင့် မွေးမြူရေးကဏ္ဍဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးအတွက်ရော၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက်ပါ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် တိရစ္ဆာန်တွေအတွက် လုံလောက်တဲ့ကာကွယ်ဆေးရရှိဖို့ကလည်း မဖြစ်မနေအရေးကြီးပါတယ်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံရဲ့ တိရစ္ဆာန်ရောဂါကာကွယ်ဆေးတွေကို အဓိကထုတ်လုပ်ပေးဖို့ တာဝန်ရှိတာကတော့ အစိုးရပိုင် Onderstepoort Biological Products (OBP) ဖြစ်ပါတယ်။

ပြဿနာက အဲဒီကုမ္ပဏီက မွေးမြူသူတွေလိုအပ်နေတဲ့ တိရစ္ဆာန်ရောဂါကာကွယ်ဆေးတွေကို အလုံအလောက် ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်း မရှိဘူး ဖြစ်နေတာပါ။ ကာကွယ်ဆေးတွေ မလုံလောက်ဘူးဆိုရင် ထိရောက်တဲ့ ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးကို လုပ်ဆောင်လို့ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အကျိုးဆက်အနေနဲ့ကတော့ အသားထုတ်လုပ်မှုလျော့ကျလာပြီး စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဌာနကို အရေးတကြီး တောင်းဆိုဖို့အတွက် အတိုက်အခံပါတီက လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးဖြစ်သူ Noko Masipa ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်အတွင်း လက်မှတ်ပေါင်း ၁၁,၀၀၀ ကို အွန်လိုင်းကနေ ကောက်ယူခဲ့ပါတယ်။ သူတို့က အစိုးရပိုင် OBP အနေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကိုဖော်ထုတ်ပြီး တကယ်တမ်း ဈေးကွက်အတွက်ထုတ်လုပ်ရာမှာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံအတွင်းက နိုင်ငံသားပိုင်ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အခြားကုမ္ပဏီတွေကိုပေးပြီး ထုတ်လုပ်စေခြင်းဖြင့် ကာကွယ်ဆေးလိုအပ်ချက်ကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ အသားထုတ်လုပ်သူများအသင်း (Red Meat Producers’ Organization) ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ James Faber ကတော့ အရေးကြီးကာကွယ်ဆေးတွေ မလုံလောက်တဲ့ပြဿနာဟာ အသားထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍအတွက် ကပ်ဘေးဆိုက်တဲ့ အခြေအနေကို ရောက်ရှိလာစေနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပြောဆိုထားပါတယ်။ 

ဒီသတင်းကို ကိပ်တောင်းမြို့အခြေစိုက် IOL သတင်းဌာနက မေလ ၁၆ ရက်မှာ တင်ပြခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းဟာ မွေးမြူရေးကဏ္ဍနဲ့ ကာကွယ်ဆေးလိုအပ်ချက်၊ ကာကွယ်ဆေးတွေရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုအတွက် အ ရေးပါ ပုံတွေကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် တွေ့ရှိရနိုင်တဲ့ သတင်းတစ်ပုဒ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်ဒိုနီးရှားကို တစ်နှစ် နွားအကောင် ၇ သိန်း တင်ပို့မယ့် ကင်ညာ

အာဖရိကနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ကင်ညာနိုင်ငံက မွေးမြူရေးသမားတွေအတွက် သတင်းကောင်းတစ်ပုဒ်က ဒီတစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနဲ့ ကင်ညာနိုင်ငံအကြားမှာ နွားတွေ ကုန်သွယ်ဖို့ သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်လို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဟာ တစ်နှစ်ကို နွားအကောင်ရေ ၇ သိန်း ကင်ညာနိုင်ငံကနေ ဝယ်ယူတင်သွင်းတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လာမယ့် သြဂုတ်လမှာ ပထမအသုတ်အနေနဲ့ နွားကောင်ရေ ၂ သောင်း စတင်ပြီး တင်ပို့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မကြာခင်မှာ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုကလည်း ကင်ညာနိုင်ငံကို တရားဝင် ချစ်ကြည်ရေးခရီး သွားရောက်လည်ပတ်ဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

ကင်ညာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၆ နှစ်က စတင်ပြီး သူ့ဆီက တိရစ္ဆာန်တင်ပို့မှုတွေကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့တဲ့ အိုမန်နိုင်ငံနဲ့လည်း နားလည်မှု စာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ကုန်သွယ်မှု ပြန်လည်စတင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အာရှတိုက် အနောက်ပိုင်းနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အိုမန်နိုင်ငံကို တစ်နှစ် နွားအကောင်ရေ ၅ သိန်းလောက် တင်ပို့နိုင်မယ့် အခြေ အနေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိတော့ ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ မွေးမြူရေးထုတ်ကုန် အဓိကကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံတွေဟာ အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ဘာရိန်း၊ ယူဂန္ဓာနဲ့ အီတလီနိုင်ငံတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဖရိကနိုင်ငံငယ်လေးတစ်ခုရဲ့ မွေးမြူရေးတိရစ္ဆာန်တွေကို ပြည်ပပို့ကုန်အဖြစ် ရောင်းချနိုင်တဲ့ အရည်အချင်းကလည်း စိတ်ဝင်စားစရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းကိုတော့ Farmer Review Africa က မေလ ၁၆ ရက်မှာ တင်ပြခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

(သက်ခိုင်စုစည်းတင်ပြသည်)

ဆောင်းပါးများ/ သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်