ကျူးကျော်ဗေဒါတွေကို ပိုးနဲ့နှိမ်နင်းနေရတဲ့ တောင်အာဖရိကပညာရှင်များ..

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ဟာတီးဆည်ဟာ တစ်ခါတုန်းကတော့ ခရီးသွားတွေ စည်းကားရာနေရာ အပန်းဖြေစခန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဧည့်သည်တွေက သဘာဝရှုခင်းတွေကို လာရောက်ကြည့်ရှုခံစားကြသလို ရေပေါ်အားကစားတွေနဲ့လည်း ဆော့ကစားအပန်းဖြေခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ ဆည်ကြီးအတွင်းက ဗေဒါတောပင်လယ်ထဲမှာ လှေကလေးတွေ မလူးသာမလွန့်သာဖြစ်နေတဲ့မြင်းကွင်းကသာ ဧည့်သည်တွေကို အသင့်စောင့်ကြိုလျက်ရှိပါတယ်။

ဟာတီးဆည်ကို ဗေဒါပင်တွေ ဝါးမြိုလာခြင်းရဲ့ အကြောင်းကတော့ မိလ္လာအညစ်အကြေးတွေ၊ စက်ရုံထွက်ဓာတုပစ္စည်းတွေ၊ ဓာတ်သတ္တုတွေအပြင် Johannesburg နဲ့ Pretoria ဒေသမြစ်တွေဆီက စီးဝင်လာတဲ့ အမှိုက်သရိုက်တွေ ဆည်ကြီးအတွင်း ညစ်ညမ်းလာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာ ရေထုညစ်ညမ်းမှု အကြီးအကျယ် ကြုံတွေ့နေရပါတယ်” လို့ ဗေဒါပင်တွေအကြောင်း နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် လေ့လာခဲ့ပြီး ယခုအခါ Rhodes တက္ကသိုလ်၊ ဇီဝနည်းလမ်းသုံးကာကွယ်နှိမ်နင်းရေးဌာနရဲ့  ရေနေပေါင်းနှိမ်နင်းရေးအစီအစဉ်ကို ဦးဆောင်နေသူ ပါမောက္ခ Julie Coetzee က ပြောပါတယ်။

ညစ်ညမ်းပစ္စည်းတွေအတွင်း ပါဝင်နေတဲ့ အပင်အာဟာရဓာတ်တွေဟာ ဗေဒါပေါင်းပင်တွေ ပွားများလာစေတဲ့ အကောင်းဆုံးဓာတ်မြေသြဇာတွေ ဖြစ်နေပြီး ဆည်ကို မှီတင်းကာ အသက်မွေးနေကြသူ ရပ်ရွာလူထုအတွက် အလွန်အင်မတန် စိုးရိမ်စရာကိစ္စ ဖြစ်လာပါတယ်။

အပျော်စီးလှေကုမ္ပဏီ တည်ထောင်ထားသူ အသက် ၅၃ နှစ်ရှိ Dion Mostert ဟာ ဆည်အတွင်း ဗေဒါတွေ ဖုံးလွှမ်းပေါက်ရောက်လာလို့ သူ့လုပ်ငန်း ဆက်လက်မလည်ပတ်နိုင်တော့ဘဲ ဝန်ထမ်း ၂၅ ဦးလုံးကို ဖြုတ်ပစ်ရတော့မယ့်အခြေအနေ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

“လှေတွေ ဘယ်မှရွေ့လို့မရတော့ဘူး။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအလုပ်အကိုင်တွေအပေါ် ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်စေပါတယ်” လို့ Mostert က ဗေဒါပင်တွေကြား ပိတ်မိနေတဲ့ သူ့လုပ်ငန်းရဲ့ အပျော်စီးလှေတစ်စီးကို ညွှန်ပြရင်း ပြောပါတယ်။

ပေါင်းသတ်ဆေးတွေ အသုံးပြုပြီး ဗေဒါပင် နှိမ်နင်းဖို့ သူ စဉ်းစားခဲ့ဖူးပေမယ့် ဒါဟာ လက်ပူတိုက်ပြီး ဖြေရှင်းတဲ့နည်းတစ်ခုသာ ဖြစ်မယ်လို့ ဝန်ခံပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ကံကောင်းတာတစ်ခုက သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ ဒေသခံတွေဟာ ဒီကျူးကျော်ဗေဒါပင်တွေကို ရှင်းလင်းဖို့ နည်းလမ်းကောင်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိထားကြပါတယ်။ အဲဒါကတော့ သိပ္ပံအမည် Megamelus scutellaris လို့‌ ခေါ်တဲ့ ဗေဒါစားပိုးကောင်ငယ်တွေကို ဆည်ထဲမှာ လွှတ်ပေးတဲ့နည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အပင်ရဲ့အစာကြောကို စားသောက်တတ်တဲ့ ဒီပိုးကောင်ငယ်တွေဟာ ဗေဒါပင်တွေအတွက် သဘာဝရန်သူပိုးမွှားတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒီပိုးကောင်နဲ့ ဗေဒါပင်တို့ဟာ တောင်အမေရိကတိုက် အမေဇုန်ရေဝေကြောကနေ လာကြပြီး မူရင်းဇာတိတူသူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဆည်အတွင်းကို တစ်ခါလွှတ်ရင် အင်းဆက်ကောင်ရေ ထောင်ဂဏန်းလောက် လွှတ်ပေးရတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒီအင်းဆက်တွေဟာ အပင်အစာချက်လုပ်နေစဉ်အတွင်း အရွက်ကနေ အခြားအပင်အစိတ်အပိုင်းတွေဆီ အစာပေးပို့တဲ့ အပင်တစ်ရှုးတွေကို စားသောက်ကာ ပေါင်းပင်ကို သေစေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဗေဒါပင်တွေဟာ ဆည်ဧရိယာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိတောင် ဖုံးလွှမ်းထားနိုင်ပြီး အရင်တစ်ခါကတော့ ဒီအင်းဆက်ပိုးတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုနဲ့ ဆည်ပေါ်မှာ ဗေဒါဖုံးလွှမ်းဧရိယာ ငါးရာခိုင်နှုန်းသာ ကျန်အောင် လျှော့ချပစ်နိုင်ခဲ့ဖူးတယ်လို့ Coetzee က ပြောပါတယ်။

အသက် ၄၁ နှစ်အရွယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပညာရှင် Patrick Ganda က ဗေဒါစားပိုးကောင်တွေကို ဟာတီးဆည်ရဲ့ အရှေ့တောင်ဘက်မှာရှိတဲ့ Grootvaly Blesbokspruit စိမ့်မြေထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးစခန်းမှာ မွေးမြူပါတယ်။

ဟာတီးဆည်ဟာ အရင်က ငှက်မျိုးစိတ် တစ်ရာကျော်လောက် ကျက်စားရာနေရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ခရီးသွားအများအပြားကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ယနေ့မှာတော့ စိမ့်မြေ ရေထုအများစုပေါ်မှာ အပင်တွေ ဖုံးအုပ်နေပြီး ငှက်တွေဟာ ငါးနဲ့ အပင်ငယ်တွေ ရှာဖွေစားသောက်နိုင်ခြင်းမရှိတော့ ယခုတော့ ငှက်မျိုးစိတ် နှစ်ခုသုံးခုသာ ကျန်ရှိတော့တယ်လို့ ၎င်းက ပြောပါတယ်။

အင်းဆက်အသုံးပြုပြီး ဗေဒါပေါင်းတွေကို နှိမ်နင်းတာ အတော်အတန် ထိရောက်အောင်မြင်ပေမယ့် ယခုလိုဖြစ်လာရခြင်းရဲ့ ပင်မအကြောင်းကို ဖြေရှင်းဖို့ များစွာ လုပ်ဆောင်ရဦးမယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက သတိပေးပါတယ်။ အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ရေဆိုးရေညစ်စီမံခန့်ခွဲမှုအပေါ် ဥပဒေတင်းတင်းကျပ်ကျပ်ပြဋ္ဌာန်းမယ်ဆိုရင် ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ၎င်းတို့က အကြံပြုပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ဟာ ပိုမိုကြီးမားတဲ့ အရင်းခံပြဿနာကြီးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ‌ရောဂါကို ကုသနေရသလိုမျိုးပါ” လို့ Rhodes တက္ကသိုလ်က သိပ္ပံပညာရှင် Kelby English က ပြောပါတယ်။

ဝေယံဟိန်း (B.Ag)

Ref: South African scientists use bugs in war against water hyacinth weed - Reuters

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်