ကြက်များတွင်အဖြစ်များသော နာတာရှည်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါ

၁။ ရောဂါဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်း

CRD ဆိုတဲ့ရောဂါဟာ Mycoplasma gallisepticum ဆိုတဲ့ ဘက်တီးရီးယားပိုးကြောင့် အစပြု ဖြစ်ပြီး ကြက်လည်လိမ် ND နဲ့ လေပြွန်ယောင်ရောဂါ IB တို့နဲ့ပါ မကြာခဏဆက်နွယ်နေပြီး ကြက်တွေ stress ရတဲ့အချိန်မှာ ရောဂါထဖြစ်ပါတယ်။ Secondary bacterial infection အနေနဲ့ E. coli ပါ တွဲဝင်လာပြီး နာတာရှည်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါကို ဖြစ်ပွားပါတယ်။

၂။ ကူးစက်ပုံ

Vertical transmission- ရောဂါရှိမျိုးကြက်မမှ ကြက်ဥသို့။ ထိုမှတစ်ဆင့် ကြက်ပေါက်သို့ ကူးစက်ခြင်း။

Horizontal transmission- ရောဂါပိုးပါတဲ့ဖုန်မှုန့်နဲ့ အညစ်အကြေးများကိုရှူမိခြင်း၊ ထိမိခြင်းမှ ကူးစက်ခြင်း၊ လူ၊ ယာဉ် နှင့် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများမှ ကူးစက်ခြင်း။

၃။ ရောဂါလက္ခဏာများ

အသားတိုးကြက်နဲ့ ဥစားကြက်မဒန်းတွေမှာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းလက္ခဏာများဖြစ်ခြင်း၊ အစာစားနည်းခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ခြင်းနှင့် အစာမှအသားတိုးနှုန်း FCR မကောင်းခြင်း။

ဥကြက်မတွေမှာ -

ဥနှုန်း ၂၀ - ၃၀ % ကျပြီး မျိုးဥပေါက်နှုန်းကျခြင်း၊ ကြက်ပေါက်အရည်အသွေးညံ့ခြင်း၊ နှာခေါင်းနဲ့ မျက်လုံးမှာ အညစ်အကြေးထွက်ခြင်း၊ မျက်ရည်ကျခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊ ပါးစပ်ဟ၍အသက်ရှူခြင်း၊ ခေါင်းတဆတ်ဆတ်ခါခြင်း။

အသားတိုးကြက်များတွင်-

ဦးခေါင်းရောင်ခြင်း၊ ဦးနှောက်ပုံပျက်ယွင်းခြင်း၊ အမွေးစောင်းခြင်း၊ ကြီးထွားနှုန်းနှေးခြင်း၊ ခြေထောက်များမသန်ခြင်း၊ အသားနှင့် ဥအရည်အသွေးညံ့ခြင်း။

၄။ အများဆုံးဖြစ်တဲ့အသက်အရွယ်

ကြက်အသက် ၃ ပတ် နဲ့ ၆ ပတ်ကြား ကူးစက်နှုန်းမြန်ပြီး ထိရောက်စွာကုသပါက သေနှုန်းနည်းနိုင်ပါတယ်။

၅။ ရောဂါအမည်ဖော်ခြင်း

- ကြက်များရဲ့ရောဂါလက္ခဏာ၊ ကြက်ခြံရဲ့ ရောဂါဖြစ်စဉ်သမိုင်း၊ ကြက်အသေကောင် ခွဲစိတ်စစ်ဆေးမှုရလဒ်ပေါ် အခြေခံ၍ ကောက်ချက်ချခြင်း။

- သွေးခဲရည်ကြည်ကို ELISA နည်းဖြင့် စစ်ခြင်း၊ ကြက်ထံမှ swab နမူနာယူ၍ PCR နည်းဖြင့်စစ်ခြင်းဖြင့် ရောဂါအတည်ပြုခြင်း။

၆။ အသေကောင်ခွဲစိတ်ရာတွင်တွေ့ရမယ့် လက္ခဏာများ

- လည်ပင်း လေပြွန်နီရဲယောင်ရမ်းခြင်းနှင့်အတူ အချွဲများရှိနေတတ်ခြင်း။

- နှာခေါင်းပေါက်နှင့် ဦးခေါင်းခွံအတွင်း ဆက်သွယ်တဲ့ လေလမ်းကြောင်း sinus များရောင်ခြင်း၊ ရင်ခေါင်းတွင်း airsac လေအိတ်များရောင်ခြင်း။

- နောက်ဆက်တွဲ E. coli ပါ တွဲဝင်လျှင် airsac များ ပိုမိုထူထဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ အထဲမှာ အရေများနောက်ကျိနေခြင်း။

- Fibrinopurulent pericarditis and perihepatitis ပြည်ယောင်သန်းတဲ့ ချိစ်ပုံအမျှင်များ ဖုံးလွမ်းမှုကြောင့် နှလုံးဖုံးအမြှေးနှင့် အသည်းဖုံးအမြှေးများ ယောင်ခြင်း။

၇။ ကုသခြင်း

- ခြံနှင့် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများကို သင့်လျော်တဲ့ ပိုးသတ်သန့်စင်ဆေးဖြင့် ဆေးကြောခြင်း။

- ခြံကို လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင် လုပ်ပေးခြင်း။

- ခြံသန့်ရှင်းရေးကို အလေးထားခြင်း။

- ပဋိဇီဝဆေး တိုက်ကျွေးခြင်း။

၈။ ကာကွယ်ခြင်း

- ဇီဝလုံခြုံရေး မြှင့်တင်ခြင်း။

- သန့်ရှင်းရေး အလေးထားခြင်း။

- လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း။

- မျိုးကြက်များတွင် ကာကွယ်ဆေးသုံးခြင်း။

- ကြက်သေများကို တွင်းနက်နက်တူးမြှုပ်ခြင်း။

- ကြက်ခြံတစ်ခြံနှင့်တစ်ခြံ ကူးသန်းသွားလာမှုကန့်သတ်ခြင်းတို့ဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

Ref ; Dr. Swe Mar Tun ရေးသားသော “ကြက်နာတာရှည် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါ” ဆောင်းပါးမှ ကောက်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...