ဘာကြောင့်ကြက်တွေချေးဖြူပါကြသလဲ? (အပိုင်း-၂)

ကျောက်ကပ်ကောင်းကောင်းအလုပ်မလုပ်တော့တဲ့ ထိခိုက်မှုကိုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတစ်ခုခုကို ကြက်အုပ်တစ်အုပ်လုံး ခံစားခဲ့ရရင် ကြက်သေဆုံးမှုအများအပြားဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကြက်အုပ် တစ်ဝက်လောက်လည်း သေသွားစေနိုင်ပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ထိခိုက်မှုဖြစ်စေတဲ့ လက်သည်တွေထဲမှာ ကူးစက်ရောဂါတွေကြောင့်၊ အစာမှာ အာဟာရဓာတ်ပါဝင်မှု အချိုးမညီလို့၊ အဆိပ်အတောက် တစ်ခုခုကြောင့်၊ သောက်ရေပြတ်တောက်လို့ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ရောဂါတွေထဲမှာ Avian nephritis virus, Infectious bronchitis virus, Chicken astrovirus တွေက ကျောက်ကပ်ကို ပျက်စီးစေတဲ့ လက်သည်တွေပါ။ Infectious bursal disease ကသူတို့လောက်မပြင်းထန်ပေမဲ့ ကျောက်ကပ်ရောင်စေ၊ ထိခိုက်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးလို့ သိထား ကြပါတယ်။

ဘတ်တီးရီးယားရောဂါပိုးတွေက အများအားဖြင့် သွေးထဲရောက်သွားပြီးမှ ကျောက်ကပ်ကို ရောက်လာတဲ့ ပိုးအမျိုးအစားတွေပါ။ E.coli, Proteus mirabils, Pasteurella spp, Pseudomonas spp, Staphylococcus spp, Streptococcus spp,Listeria monocytogenes, Erysipelothrix rheusiopathiae စတဲ့ ဘတ်တီးရီးယားတွေကို ကျောက်ကပ်ရောင်တဲ့ကြက်တွေမှာ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

အစာမှာ ကယ်လ်ဆီယမ်များနေရင် ကျောက်ကပ်ကိုထိခိုက်မှု ဖြစ်လွယ်စေပါတယ်။ ကယ်လ်ဆီယမ် များတဲ့ ဥကြက်မအစာကို ကြက်ငယ်တွေကို ကျွေးမိရင်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကြက်ငယ်အစာမှာသုံးတဲ့ ထုံးကျောက်မှုန့်အရွယ်အစားကြီးနေရင် ( > 1-2 mm) ကြက်ကလေးတွေက သူတို့ချည်း ရွေးစားသွား (ပိုစားမိ)လို့ ကျောက်ကပ်ကိုထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ Phosphorus ကဆီးကို အချဉ်ဓာတ်ပိုစေတဲ့ အတွက် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ Phosphorus ပါဝင်မှုနည်းရင် ကျောက်ကပ် ပျက်စီးမှုဖြစ်လွယ်စေပါတယ်။

အစာမှာ Vitamin D3 ပါဝင်မှုများရင် ဆီးကျောက်ဖြစ်လွယ်စေတဲ့အတွက် ဆီးလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့ပြီး ကျောက်ကပ်ထိခိုက်မှုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကာလကြာရှည်စွာ Vitamin A လျော့နည်းမှု တွေကြောင့် လည်း ကျောက်ကပ်ထိခိုက်ပျက်စီးမှုဖြစ်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

အစာမှာ Protein ပါဝင်မှုပိုများနေရင် (အထူးသဖြင့် ကျောက်ကပ်အားနည်းစပြုနေတဲ့ ကြက်တွေ အတွက်) ကျောက်ကပ်ကို ဝန်ပိစေပြီး ထိခိုက်စေပါတယ်။ အစာမှာ protein ပိုပါတယ်လို့ထင်ရအောင် urea ရောထည့်ပေးတဲ့ မသမာမှုမျိုးကြောင့်လည်း urates ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကျောက်ကပ်ကို ထိခိုက်စေပါတယ်။

အစာမှာတဲ့ မှိုဆိပ်တွေ ( Ochratoxin A, Oosporein, deoxynivalenol) ကြောင့်လည်း ကျောက်ကပ်ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

ကြက်ခြံတွေမှာသုံးတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေ (phenol,cresol) အချိန်အဆလွန်ကဲပြီး သုံးမိရင်လည်း ဆေးကျန်တွေကို စားမိရာက ကျောက်ကပ်ထိခိုက်မှုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

Broilerတွေမှာသူတို့ မြန်ဆန်တဲ့ ကြီးထွာားမှုနဲ့ လိုက်ဖက်အောင် အစာချေဖျက်မှုလုပ်ရတဲ့ အတွက် Oxygen မလုံလောက်မှုဖြစ်လို့ တစ်သျှူးတွေထဲမှာ ရေဓာတ်ဖြစ်ပေါ်မှု လွန်ကဲလာရာကနေ ရေဖျဉ်း ရောဂါ (ascites) ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ ရေဖျဉ်းဖြစ်မှုကြောင့် ကျောက်ကပ်အပေါ်ဝန်ပိစေပြီး ကျောက် ကပ် ထိခိုက်မှုဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။

ကြက်ငယ်လေးတွေမှာ သောက်ရေခွက်ထားပေးမှု မလုံလောက်တာကြောင့် တာရှည်ရေအလုံ အလောက်မသောက်ရတာ၊ ဆေးတိုက်ဖို့အတွက် ရေဖြတ်တဲ့အခါ ရေမသောက်ရတာတွေ ကြောင့်လည်း ကျောက်ကပ်ထိခိုက်မှုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

ကြက်တွေအတွက်သုံးတဲ့ တချို့ကုသဆေး (sulfas and aminoglycosides) တွေကို ကျောက်ကပ်က တစ်ဆင့် စွန့်ထုတ်ရတဲ့အတွက် ကျောက်ကပ်ကို ဝန်ပိစေပြီး ထိခိုက်မှု ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ မှိုရောဂါကုသဖို့ သောက်ရေမှာ ထည့်သုံးတဲ့ ဒုတ္တာပြာ (copper sulphate) အချိန်အဆ ပိုသွားရင်လည်း ကျောက်ကပ်ထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ချေးဖြူပါတဲ့ ကိစ္စကို ကုစားချင်ရင် ချေးဖြူပါစေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို သုံးသပ် အဖြေရှာပြီး လိုအပ်သလို ကုစားပေးနိုင်မှ ထိရောက်မှာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

ဒေါက်တာအောင်မြင့် ရေးသားသော ဆန်းသစ်လေ့လာသော ကြက်ရောဂါပြဿနာများမှ ကောက်နုတ် ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...