အမျိုးအစား
ခေတ်မီစိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည့် သစ္စာပန်းမှာ များသောအားဖြင့် စပ်မျိုး (Hybrid) များဖြစ်သည်။ ၇ လက်မမှ ၈ လက်မထိရှိသည်။ မြေတွင်း ပင်စည်ရှိအပင်များဖြစ်သည်။ အပင်မှာ ၄ ပေ ၅ ပေအထိမြင့်သည်။ အပွင့် အရောင်မှာ အရောင်ခွဲများရှိသည်။
မြန်မာအမည် - သစ္စာပန်း
အင်္ဂလိပ်အမည် - Gladiolus
ရုက္ခဗေဒအမည် - Gladiolus gam davensis
g.primulimus (Baker)
မျိုးကွဲပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ရှိသည်။
မျိုးရင်း - IRIDA CEAE
မူရင်းဒေသ - တောင်အာဖရိက၊ အနောက်အာရှတိုက်၊ ဥရောပ
စိုက်ပျိုးဒေသ
သမအအေးပိုင်းတွင် အများဆုံးဖြစ်ထွန်းပေမယ့် အခြားပူအိုက်သော ဒေသများမှာလည်း စပ်မျိုးစိုက်သည်။
ရာသီဥတု
အေးမြသောရာသီဥတုကို ကြိုက်သည်။ တောင်တန်းဒေသများတွင် ပိုဖြစ်ထွန်းသည်။
စိုက်ပျိုးနည်း
သစ္စာပန်းဥများကို တစ်ဥနှင့်တစ်ဥ ၉ လက်မခြား၍ တြိဂံပုံ ခြားစိုက်ပါ။ တစ်တန်းနှင့် တစ်တန်း ၂ပေ x ၂ပေခွဲခြားပြီး စိုက်ပျိုးပါ။ သို့မှသာ ရေလောင်းရန်နှင့် မြေဆွရန်လွယ်ကူမည်။ အပင်များ မယိမ်းယိုင်စေရန် အပင်ခြေရင်းကို မြေဖို့ပေးပါ။
ယူရီးယား (ပုလဲ) မြေဩဇာကို သုံးဆွဲမှုများလျှင် အပွင့်အထားမခံခြင်း၊ ကြွေလွယ်ခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ဂရုစိုက်ပြီး သုံးစွဲပါ။
မျိုးပွားနည်း
သစ္စာပန်းဥများကို တူးယူသောအခါ ဥအရွယ်အစား အမျိုးမျိုးရရှိပါမည်။ အကြီးဆုံးကိုသာ မျိုးအဖြစ်ထားပြီး သေးငယ်သောဥများကို သီးသန့်ရွေးထုတ်ထားရပါမည်။ တူးပြီးသည့်အခါ ဆယ်ရက်ခန့် နေလှန်းကာ အခွံခွာပြီးပြန်စိုက်ပါ။ သို့မှသာ အပင်ပေါက်မြန်ပြီး အပင်ပေါက်ကောင်းနိုင်မည်။ ပြန်စိုက်ပျိုးသည့်မျိုးဥများက နောက်ထပ် ၇ လကြာလျှင် စိုက်ပျိုးရန်သင့်သော မျိုးဥများပြန်ဖြစ်လာမည်။ နှစ်လခန့် အနားပေးပြီး ပန်းအဖြစ် ပြန်စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ အလွန်သေးငယ်သော ဥသေးများကိုလည်း ထပ်မံပြီး တစ်နှစ်ပြီးတစ်နှစ် ပန်းအတွက် စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် မျိုးဥများ ပြန်လည်ရရှိနိုင်ပါသည်။ အနည်းဆုံး ၃ နှစ် ကြာသည်။
မျိုးအတွက် မျိုးပွားချိန်မှာ ဩဂုတ်လနှင့် စက်တင်ဘာလများတွင် ပျိုးထောင်ပါ။ အနက် ၃ လက်မအထိ စိုက်ပါသည်။
တစ်ဧကမျိုးနှုန်း
မျိုးဥကောင်းများကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးမှသာ အပွင့်ကောင်း၊ အပင်ကောင်းများ ရရှိနိုင်မည်။ တစ်ဧကမျိုးဥနှုန်း တစ်သောင်းခန့် လိုသည်။
ရေသွင်းနည်း
မိုးခေါင် မိုးပြတ်လျှင် အပင်အခြေအနေကိုကြည့်ပြီး ရေလိုအပ်ပါက ရေသွင်းပေးနိုင်သည်။ ရေသွင်းသည့်အခါ နှံ့စပ်အောင်သွင်းပေးရန်လိုမည်။ သို့မှသာ အပင်ပေါက်ညီပြီး အပွင့်များလည်းလှပမည်။
ဆောင်းနှင့် နွေရာသီတို့တွင် မြေကြီးအစိုဓာတ် ထိန်းသိမ်းမှုပေါ်မူတည်ပြီး သုံးရက်လျှင်တစ်ကြိမ် ရေလောင်း ရေသွင်းပေးလျှင် လုံလောက်ပါသည်။ ခဲမြေမဟုတ်သောမြေနီနှင့် သဲနုန်းမြေများတွင် နှစ်ခါခန့် ရေသွင်းပေး ရမည်။
အပင်ပြုစုနည်း
စိုက်ပျိုးပြီး တစ်လခန့်အတွင်း အပင်စုံလျှင် မြေကို ခပ်နက်နက်ဆွပေးပါ။ အရွက်လေးရွက်ရှိလာချိန်တွင် တစ်ဖန် ထပ်ဆွပေးပါ။ တတိယအကြိမ်တွင် ၅-၆ ရွက် ထွက်လာသည့်အခါ ထပ်၍ဆွပေးပါ။ အရွက် ၇ ရွက် ထွက်လာသည့်အခါ အဖူးတံ တပါတည်းထွက်လာမှာဖြစ်လို့ မြေဆွပေးရန်မလိုတော့ပါ။ ရောဂါကျရောက်မှု နည်းပါးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အရွက်ခြောက်ခြင်း၊ ပင်စည်ပုပ်ခြင်းတွေ့ရှိလျှင် နှုတ်ပစ်ပြီး မီးရှို့ပေးခြင်းဖြင့် ရောဂါပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်နိုင်သည်။
ပန်းများဆွတ်ခူးခြင်း
အရွက်ခုနှစ်ရွက်ထွက်လာသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အဖူးတံပါ တစ်ပါတည်း ထွက်လာမည်။ အဖူးတံ၏ အောက်ဆုံး အဖူးပွင့်ဖတ်များမှ စ၍အရောင်သမ်းလာသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ပန်းများကိုမြေကြီးမှ ၄ လက်မ ခန့် ခွာပြီး ဖြတ် ခူးပါ။ သစ္စာပန်းများသည် ဥတစ်ဥမှ ပန်းခိုင်တစ်ခိုင်ရရှိနိုင်ပါသည်။ မြေကောင်းလျှင် ဥပမာ - ပြင်ဦးလွင် ၌ စိုက်သော ခဲမြေတွင် ပန်းခိုင် ၃ ခိုင်ထိရရှိနိုင်သည်။ ပန်းပွင့်ကောင်းများရရှိစေရန် ရေမှန်မှန်လောင်းပေးရန် အရေးကြီးသည်။
မျိုးထိန်းသိမ်းသိုလှောင်ခြင်း
သစ္စာပန်းဥသေးနှင့် ဥကြီးများကို ဖော်ပြပါအတိုင်းတူးဖော်ပြီးလျှင် ဥကြီးများကို လွှစာမှုန့် သို့မဟုတ် သဲထဲတွင် အဝတ်ပါးပါးဖြင့် ဖုံးအုပ်၍ အရိပ်ရှိသော နေရာများတွင် သိုလှောင်ထားရပါမည်။ တစ်နှစ်အထိထားပြီး စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ပလတ်စတစ်အိတ်များနှင့် ပုံးများတွင် မထားသင့်ပါ။ အပူရှိန်ဖြင့် အညှောင့်များ ပျက်စီးနိုင်ပါသည်။
ကိုရဲ - စိုက်ပျိုးရေး
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်