ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ကော်ဖီပင်ပျိုးထောင်ခြင်းအကြောင်းလေး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးစိတ်ဝင်စားသူ တော်တော်များများက ကော်ဖီစိုက်ဖို့ စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကော်ဖီပင်ဘယ်လိုပျိုးရမလဲကို သိတဲ့သူနည်းတယ်လို့ တွေးမိသောကြောင့် ရေးလိုက်ပါရစေ။
ကော်ဖီအကြောင်းကိုပြောရင် ကုန်းမြင့်ကော်ဖီ (Arabica) နဲ့ မြေနိမ့်ကော်ဖီ (Robusta) ကို မေ့ထားလို့မရပါဘူးနော်။
ကော်ဖီပင်ကို ပျိုးမယ်ဆိုပါက ပျိုးနည်း -၃ နည်းရှိပါတယ်။
၁) မျိုးစေ့မှ မျိုးပွားနည်း
၂) ပင်ပိုင်းမျိုးပွားနည်း
၃) Tissue Culture နည်းဖြင့်မျိုးပွားနည်း
၁) မျိုးစေ့မှ မျိုးပွားနည်း
မျိုးစေ့ခံယူရန် မိခင်ပင်သည်
- ၈ -၁၅ နှစ်သား
- ရောဂါပိုးမွှားကင်း၊ အသီးတင်မှုကောင်းပြီး
- ကော်ဖီဆံအရည်အသွေးနှင့် တခြားအရည်အသွေးများကောင်းရန် လိုအပ်ပါတယ်။
မျိုးစေ့ရွေးချယ်ခြင်းနှင့် စုဆောင်းခြင်းကို လုပ်ဆောင်တော့မည်ဆိုပါက
- ပြည့်ပြည့်ဝဝမှည့်နေသော အလယ်ကိုင်းများ၏ အလယ်ပိုင်းမှအသီးကို ခူးရပါမယ်။
- ရေစိမ်လိုက်ပါက ရေပေါ်မှာပေါ်သော အစေ့အဆံမအောင်သော အသီးများကို ဖယ်ရပါမယ်။
- အခွံချွတ်၊ အကျိအချွဲဆေးရန် 10 နာရီ ရေစိမ်ရပါမယ်။
- လေသလပ်အခြောက်ခံပြီး မကောင်းသော၊ မှိုတတ်နေသော၊ အခြမ်းပဲ့နေသော အစေ့များအား ဖယ်ရှားပစ်ပြီး လေလုံအောင် အိတ်နှင့်သိမ်းဆည်းပါ။
ပျိုးထောင်မယ်ဆိုပါက ပျိုးဘောင်ကို အရိပ် ၇၀ % ရသောနေရာမှာ စနစ်တကျပြင်ဆင်ပါ။ ပုံမှန်အားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ပျိုးကြပါတယ်။
ပျိုးတဲ့အခါမှာ ကော်ဖီစေ့လေးကို မှောက်ခုံလေးစိုက်ပြီး တန်းကြား - ၄ လက်မ၊ မျိုးစေ့ကြား -၁ လက်မနဲ့ မြေအနက် ၀.၅ လက်မ ထား ပျိုးကြပါတယ်။
- အပေါ်ကနေ သဲနှင့် မြေအရော ဖုံး၊ ထိုအပေါ်မှာ ကောက်ရိုးဖုံးပေးကြပါတယ်။
အပင်လေးပေါက်လာဖို့
- ရက် ၃၀ - ၅၀ ကြာမြင့်ပါတယ်။ အပင်ပေါက်ရန် အပူချိန် ၂၈-၃၀ 'C လိုအပ်ပါတယ်။
- ၂ - ၃ သားအရွယ်မှာ ပျိုးအိတ်ထဲသို့ပြောင်းပေးပြီး (အမြစ်ကောက်၊ ပျိုးသက်ရင့်၊ ရောဂါကျနေသောအပင်များအား ဖယ်ပါ) ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုနှင့် နေရောင်ဒဏ်ခံနိုင်ဖို့ တစ်ဆင့်ချင်းစီ နေကျင့်ပေးထားပါတယ်။
ပျိုးအိတ်အတွင်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းခြင်းတွင်
- ပျိုးအိတ်အရွယ်အစား -၆ x ၈ လက်မ ကိုသုံးပါ။
- တောမြေဆွေး ၄ ဆ, နွားချေးမြေဆွေး ၁ ဆ ရောထည့်ပါ။
ပျိုးအိတ်ထဲ ထည့်မည်ဆိုပါက ၂ လက်မအနက် ကျင်းလေးဖောက်ပြီး၊ ပျိုးပင်ကို တည့်တည့်စိုက်ပြီး၊ မြေကိုသေသေချာချာ ဖိသိပ်ပေးပြီး ပျိုးဘောင်စနစ်တကျဖြင့် စီစီရီရီထားရပါမယ်။
နေကျင့်ရာတွင် မြေချမစိုက်မီ
၂ လခွဲခန့်အလိုတွင် -၂၅ % အရိပ်ဖယ်ပါမယ်။
၁ လခွဲခန့်အလိုတွင် - ၂၅ % နှင့်
၁၅ ရက်ခန့်အလိုတွင် -၁၀၀ % လုံးဝ အရိပ်ဖယ်ပေးရပါသည်။
- ပျိုးသက် ၈ - ၁၂ လသားအရွယ်၊ အရွက် ၆ - ၈ ရွက်စုံပါက စိုက်ခင်းသို့ ပြောင်းရွေ့စိုက်နိုင်ပါပြီ။
၂) ပင်ပိုင်းမျိုးပွားနည်း
ဒီမှာတော့ ကိုင်းထိုးနည်း၊ ကိုင်းဆက်နည်း၊ အဖူးမြှပ်ခြင်းများဖြင့် လိုအပ်သလို ပျိုးနိုင်ပါတယ်။
၃) Tissue Culture နည်းဖြင့်မျိုးပွားနည်း
ဒါကိုတော့ မြန်မာပြည်မှာလုပ်ဆောင်တာ မကြာသေးပါဘူး။ Culture နည်းဖြင့် မျိုးပွားဖို့ကိုတော့ ပျိုးပင်သက် ၁ နှစ်ဆိုပြီး သုံးကြပါတယ်။ ပြင်ဦးလွင် ကော်ဖီသုတေသနခြံမှာ စတင်မွေးမြူရာ အောင်မြင်တယ်လို့သိရှိရပါတယ်။
နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ကော်ဖီက အစေ့အပင်ပေါက်ရန် ကြားနေကာလမရှိပါဘူး။ ကုန်းမြင့်ကော်ဖီ အစေ့သက်တမ်းက ၆ လထိခံပြီး မြေနိမ့်ကော်ဖီကတော့ ၂ လပဲခံတာကိုတော့ သတိပြုသင့်ပါတယ်။
ကော်ဖီပင်ပျိုးထောင်နည်းဆောင်းပါးကို KMSS အဖွဲ့က ပံ့ပိုးကူးညီထားပါတယ်ရှင်။
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။