ဒူးရင်းသီးတွင်ကျရောက်သော အသီးပုပ်ခြင်းရောဂါ (Durian Fruit disease )

ဒူးရင်းသီးများပုပ်ခြင်းတွင် အပင်ပေါ်တွင် အသီးပုပ်ခြင်း၊ အသီးရင့်မှည့် ကြွေကျချိန်တွင် အသီးပုပ်ခြင်းနှင့် အသီးများ ခူးဆွတ်ပြီးချိန်တွင် အသီးပုပ်ခြင်းတို့ဖြစ်ကာ အသီးပုပ်ခြင်း ပိုဖြစ်စေသော ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိသည်လည်း မတူညီပဲ ကွဲပြားမှုရှိသည်။

အသီးပုပ်ခြင်း Type (1) သည် ရောဂါဖြစ်စေသည့်သက်ရှိ Phytium palmivora ကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါဖြစ်သည်။ စီးပွားရေးထိခိုက်သည်အထိ အသီးပုပ်ခြင်းရောဂါ ဆိုးဝါးစွာကျရောက်တတ်သည်။ ပထမဦးစွာ အသီးမျက်နှာပြင်မှာ ရေစိုနာကွက် စတင်ဖြစ်ပေါ်သည်။ စိုထိုင်းဆများသောအခြေအနေတွင် အဖြူရောင်ဝါဂွမ်းမွှေးကဲ့သို့ မှိုမျှင်နှင့်Sporangia များကို ပုံပျက်နေသောအစင်းကြောင်းများ၌ တွေ့ရသည်။ ပုပ်နေသောဒဏ်ရာသည် အတွင်းပိုင်းရှိ အစေ့ထိ ပျံနှံရောက်ရှိသည်။ ပင်လုံးပြန့်မှိုသတ်ဆေးအား အသီးပေါ်သို့ တိုက်ရိုက်ဖျန်း၍ ရောဂါကျရောက်မှုကို ကာကွယ်နှိမ်နင်းနိုင်သည်။ အသီး၏အရွယ်အစားနှင့် အသုံးပြုမည့်မှိုသတ်ဆေးကို အပင်ပါ်တွင်ရှိသော ဒူရင်းသီးများကို hight power sprayer gun မှိုသတ်ဆေးဖျန်းပါ။

အသီးပုပ်ခြင်း Type - 2 သည် ရောဂါဖြစ်စေသော သက်ရှိ Sclerotium rolfsii သို့ Cortium rolfsii ကြောင့်ဖြစ်သည်။ အသီးပေါ်ရှိ အညိုရောင်ပုံပျက်နေသည့် ရေစိုနာကွက်၌ ယပ်တောင်ပုံတူသောမှိုမျှင်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ရောဂါလက္ခဏာကို မြေကြီးပေါ်သို့ ကြွေကျသောအသီးများတွင် ပို၍တွေ့ရသည်။ အတွင်းပိုင်းအစေ့သာမက အစေ့တွင်းတွင်းရှိ အစေ့ရွက်ပါ အရောင်ပြောင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ အပင်အောက်သို့ကြွေကျသောဒူးရင်းသီးများအား နေ့စဉ်အပင်ခြေမှကောက်ယူ ဖယ်ရှား ရှင်းလင်း၍ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ ပြန့်ပွါးမှုမရှိအောင်ကာကွယ်ပါ။ ဒူးရင်းပင်၏ အပင်ခြေတွင် ပူနွေးစိုစွတ်သောအခြေအနေကြောင့် မှိုရောဂါများပျံနှံပေါက်ဖွားမှုမရှိစေရန် အပင်ခြေကိုရှင်လင်းပါ။

အသီးခူးပြီးနောက်ပိုင်း(Post harvest)တွင် အသီးများပုပ်ခြင်းကို ပုံစံအမျိုမျိုးဖြင့်တွေ့ရသည်။ များသောအားဖြင့် အသီးပေါ်ရှိ ပုံသဏ္ဍန်မမှန်သော ရေစိုနာအကွက်များတွင် အညိုရောင်အနားသတ် ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိကြပြီး အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အညိုရင့်ရောင်ဖြစ်လာသည်။ Rhizopus . Mucor or Lasiondiploida ကြောင့်ဖြစ်ပါက အသီးပုပ်ခြင်းလက္ခဏာတွင် ပုံပျက်နေသောအကွက်များသည် ဖိလိုက်သည့်အခါ ပျော့နေသည်။ ရောဂါကျအရောင်ပျက်နေသောအကွက်သည် အကွက်တလျှောက် ဘေးသို့ ပြန့်နှံကြီးလာသည်။ အသီးခူးပြီးချိန် အသီးပုပ်ခြင်းကို တစ်ကြိမ်တည်း အသီးများစွာခူးခြင်းထက် အကြိမ်ကြိမ်အသီးခူးခြင်းဖြင့် လျော့ချနိုင်သည်။ တစ်ရက်လျှင် ၂-၃ ကြိမ် အသီးခူးဆွတ်ခြင်း လုပ်ဆောင်၍ ခူးဆွတ်ပြီး အသီးများအား အသီးပေါ်ရှိ ညစ်ပတ်နေသောအရာများ (မြေကြီး၊အရွက် စသဖြင့်) များ ဖယ်ရှားခြင်းချက်ချင်း ပြုလုပ်ရမည်။ အသီးများခူးဆွတ်ရာတွင် မြေပြင်သို့ တိုက်ရိုက် ကျစေခြင်နည်းစေရန်ပြုလုပ်ရမည်။ ခြံရှင်များအနေဖြင့် အသီးရင့်မှည့်ရာသီချိန်၌ ရင့်မှည့်ကြွေကျ အသီးများကို မြေပြင်နှင့်တိုက်ရိုက်မထိစေရန် နိုင်လွန် ပိုက်ကွန်များ အပင်ခြေတွင် ပြုလုပ်တပ်ဆင် ထားသင့်သည်။ ယင်းသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် မြေပြင်သို့တိုက်ရီုက်ကျရောက်အသီးများ ဒါဏ်ရာရ ပျက်စီး ခြင်းနှင့် အသီးပုပ်ခြင်း တို့ကို ကာကွယ်နိုင်သည်။

Ref; http://aninnhosnan.blogspot.com/2013/12/durian-fruit-diseases.html

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟု ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...