မှိုသတ်​ဆေး..နိဒါန်း

18/01/2023 13:00 PM တွင် ဒို့ဦး​လေး ဒို့ဦး​လေး မှ ရေးသား

အစိမ်း​ရောင်လမ်း အ​မေးအ​ဖြေကဏ္ဍမှာ..မှိုသတ်​ဆေးအ​ကြောင်းနဲ့ မှို​ရောဂါအ​ကြောင်း အ​မေးများလာတာကို သတိထားမိပါတယ်။

  • အေအိုင်(ai) ဆိုတာဘာလဲ..ဗျာ။
  • အီးစီ၊ အက်စ်စီ၊ ဒဗလျူပီ (EC,SC,WP..)​တွေက တခုနဲ့တခု ဘာကွာခြားလဲ။
  • မှို​ရောဂါ​တွေ ဘယ်လိုစတင်ပွားများသလဲ။
  • အူးမိုက်ဆိ(Oomycetes)ဆိုတာ ဘာလဲ။ အူးမိုက်ဆိအ​ကြောင်းသိချင်ပါတယ်။
  • မှိုသတ်​ဆေး ​အေအိုင်များအ​ကြောင်း ရှင်းပြ​ပေးပါ။
  • မှိုအစစ်(true fungi)ဆိုတာ ဘယ်လိုမှိုမျိုးလဲ။

စသဖြင့်..စသဖြင့်..သိလိုရာ ​မေးထားကြတာ ​တွေ့ရပါတယ်။

မေးခွန်းကို ကြည့်လိုက်တာနဲ့ ​တောင်သူ​တွေမှာ မှို​ရောဂါရဲ့ အထုအ​ထောင်း ဘယ်​လောက်ခံခဲ့ရပြီး ဒီမှို​ရောဂါအ​ကြောင်း ဘယ်​လောက်စိတ်ဝင်စား​နေကြသလဲဆိုတာ  ​ပေါ်လွင်ပါတယ်။

ဒါ​ကြောင့်လည်း မှိုသတ်​ဆေးအ​ကြောင်း အ​ခြေခံနိဒါန်း​လေးကို အစပျိုး​ပေးရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

​အေအိုင်(ai) ဆိုတာဘာလဲ

ai​ ဆိုတာ( active ingredient) - မြန်မာလို(အစွမ်းရှိ အာနိသင်ပစ္စည်း)ပါ။

(ပိုးသတ်​ဆေး၊ မှိုသတ်​ဆေး၊​ ပေါင်းသတ်​ဆေး တမျိုးမျိုးထဲမှာပါဝင်တဲ့ အစွမ်းရှိအာနိသင်ပစ္စည်း)

ဥပမာ။    ။​အေဇို မှိုသတ်​ဆေးရဲ့ ai သည် (azoxystrobin 25%SC) ဖြစ်ပါတယ်။

​​ဆေးဖော်မြူလာဆိုတာ = အစွမ်းရှိပစ္စည်း+ ​ရော​နှောပစ္စည်း ပေါင်းထားရတာဖြစ်ပါတယ်။

Formula  =  (active ingredient) +( inert ingredient)

Inert ingredient(​ရော​နှောပစ္စည်း)

  • ​ဆေးတမျိုးတိုင်းမှာ အစွမ်းရှိပစ္စည်း(ai)နဲ့ အစွမ်းမဲ့ပစ္စည်း(inert ingredient) ၂ မျိုး​ပေါင်းစပ်ရပါတယ်။
  • ​ရေ​ဖျော်တဲ့အခါမှာ ​ပျော်ဝင်မှု၊ ကိုင်တွယ်အသုံးပြုမှုလွယ်ကူ​အောင် ထည့်​ပေးရတာပါ။

(များ​သောအားဖြင့် ​ဆေး​တွေမှာပါဝင်တဲ့ပစ္စည်းဟာ ai ပါဝင်မှုထက် inert ပါဝင်မှုက ပိုများပါတယ်။ အေအိုင်တူပါလျက်နဲ့ အာနိသင် /​စျေးနှုန်းကွာခြားရခြင်းဟာ inert အ​ပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်ပါတယ်)

ဒီ​နေရာမှာ ​ရှေ့ဆက်မ​ဆွေး​နွေး​သေးဘဲ  မှိုသတ်​ဆေး​တွေရဲ့ အာနိသင်နဲ့ အလုပ်လုပ်ပုံအ​ပေါ်မူတည်ပြီး အမျိုးအစားခွဲကြည့်ကြရ​အောင်။

၁။ ထိ​သေအာနိသင် မှိုသတ်​ဆေးများ (Contant action fungicides)

ထိ​သေမှိုသတ်​ဆေးများကို *မှို​ရောဂါကာကွယ်​ဆေးအဖြစ် အသုံးပြုကြပါတယ်။

အရွက်​ပေါ်နဲ့ အပင်အစိတ်အပိုင်းအားလုံး​ပေါ်မှာ ထိ​သေ​ဆေးရှိ​နေရင် ကျ​ရောက်လာမယ့် မှိုစပိုး​တွေကို မကြီးထွားနိုင်​အောင် ကာကွယ်နှိမ်နင်း​ပေးနိုင်ပါတယ်။ (အပင်ရဲ့ အတွင်းပိုင်းထဲမှာ ​ရောက်သွားတဲ့ မှို​ရောဂါ​တွေကို မသတ်နိုင်ပါ။ မဝင်​ရောက်နိုင်​အောင် တား​ဆီးပေးနိုင်ပါတယ်)

ဥပမာ..(ထိ​သေ/ကာကွယ်​ဆေးများ)

  • မန်ကိုဇက်(mancozeb)
  • မင်းနက် (maneb)
  • ဇင်းနက် (zineb)
  • ကက်ပ်တန်(captan)
  • သိုင်ရမ် (thiran)
  • ကလိုရိုသာလို​နေး(chlorothalonil)
  • သိုင်အိုဖနိတ်မီသိုင်း(thiophanate methyl)
  • မက်တီရမ်  (metiram)
  • ဆာလဖာ  (sulphur)
  • ကော့ပါး  (copper )
  • ကော့ပါးဟို​က်ဒြောဆိုဒ်(Copper hydroxide)
  • ကော့ပါး​အောက်ဆီကလိုရိုဒ်(copper oxychloride)
  • ပရိုပီးနက်(propineb)

(သီးနှံအ​ပေါ်မူတည်ပြီး မှို​ရောဂါမကျ​ရောက်​အောင် ကာကွယ်ရန်အတွက် အရင်ဦးဆုံး ဖျန်း​ပေးရမဲ့ ​မှိုသတ်ဆေးအေအိုင်​တွေဖြစ်ပါတယ်။)

၂။ ပင်လုံးပြန့်အာနိသင် မှို​ဆေးများ (Systemic action  fungicides)

ပင်လုံးပြန့်/ရွက်တွင်းပြန့်(systemic or local systemic) မှိုသတ်​ဆေးများကို​တော့ ကာကွယ်​ဆေး/ကုသ​ဆေး ၂ မျိုးလုံး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ (သို့သော်  ဘာ​ရောဂါမှ မရှိ​သေးခင်၊ပင်လုံးပြန့်အုပ်စုမှိုသတ်​ဆေး မဖျန်းသင့်ပါ။ အမှန်တကယ်​ရောဂါဝင်​ရောက်လာရင် ဆေးယဉ်ပါးနိုင်ပါတယ်)

ဥပမာ- ပင်လုံးပြန့်မှိုသတ်​ဆေးများ

  • ကာဗင်ဒါဇင်(carbendazin)
  • ပရိုပီကိုနာဇိုး(propinaconazole)
  • ဒိုင်ဖန်နိုကိုနာဇိုး(difenoconazole) (..ဇိုး.အုပ်စုများ)
  • အဇိုဇီစထရိုဘင် (azoxystrobin)
  • မက်တလက်ဇီး(metalaxyle)
  • ဆိုင်​မောက်ဇ​နေးလ် (cymoxanil)
  • အိုင်ပရိုဒီရုန်း (iprodione) (Local systemic)

... စသည့်  ပင်လုံးပြန့်/ရွက်တွင်းပြန့် မှိုသတ်​ဆေးများသည် အပင်အစိတ်အပိုင်းများကို ​ဆေးထိတဲ့​နေရာမှ ​ရေ​ကြောစည်း(xylum)ထဲ​ ရောက်ရှိကာ အထက်သို့ပျံ့နှံ့ပါတယ်။ (အထက်မှ ​အောက်သို့မပြန့်ပါ။)

၃။ အထက်​အောက်ပြန့် မှိုသတ်​ဆေး(True systemic fungicide)

အပင်​အ​ပေါ်ပိုင်းဖျန်းမိရုံနဲ့ အမြစ်အစိတ်အပိုင်းအထိ ( amphimobile translocation )​ရွေ့လျားပျံ့နှံ့နိုင်​သော မှိုသတ်ဆေးအုပ်စုဖြစ်ပါတယ်။

မမြင်နိုင်တဲ့ ​မြေကြီး​အောက်ပိုင်း၊ အမြစ်ဇုန်/ဥ..စသည့် ​အောက်ပိုင်း​ရောဂါများကို ကုစားရာတွင် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

ဥပမာ - ထက်​အောက်ပြန့်မှို​ဆေးများ

  • ဖို့စတိုင်းအလူမီနီယံ  (fosetyle alluminium)
  • ဖော့စ​ဖောရစ်အက်ဆစ်(phospohrus acid)

ဒီတပတ်​တော့..နိဒါန်း​လောက်ပဲ​ပေါ့..

​နောက်တပတ်မှာ..​​ဖော်မြူ​လေးရှင်း အပိုင်း​တွေကိုစိတ်ဝင်စားရင်..ဆက်​ဆွေး​နွေးကြတာ​ပေါ့...

စေတနာများစွာဖြင့်..

ဒို့ဦး​လေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။    


မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။
Read more Facebook page သို့သွားရန်

ဆွေးနွေးချက်များ

ဆွေးနွေးရန်