ဂျင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာတွင် ပိုးမွှားကျရောက်မှု နည်းပါးပြီး ဘက်တီးရီးယား၊ မှိုနှင့် နီမတုတ် တို့ကြောင့် ဖြစ်ပွားသော ရောဂါကျရောက်မှု ပိုများပါသည်။ ထိုသို့ ကျရောက်တတ်သောရောဂါများမှာ နီမတုတ်မြစ်ဖုရောဂါ၊ ဘတ်တီးရီးယားပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါ၊ နှင့် ဖျူဆေရီယမ်ပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါတို့ ဖြစ်သည်။ ဂျင်းတက်များဖွံ့ဖြိုးနေချိန်တွင် မိုးအလွန်အကျွံရွာခြင်း၊ ရေဝပ်ခြင်းများကြောင့်လည်း ဂျင်းဥပုပ် ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
(က) ဂျင်းတွင်ကျရောက်သောရောဂါများ
နီမတုတ်မြစ်ဖုရောဂါ
ပုံ (၁) နီမတုတ်ရောဂါဖြစ်ထားသော ဂျင်းတက်
နီမတုတ်မြစ်ဖုရောဂါကျရောက်ပါက ဘတ်တီးရီယား၊ မှိုနှင့် အခြားအဆွေးစားကပ်ပါးပိုးမွှားများဝင်ရောက်ရန် လွယ်ကူစေသောကြောင့် ဥတက်များ၏ အပင်ပေါက်နှုန်းကို သိသာစွာလျော့ကျစေသည်။
ဘတ်တီးရီးယား ပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါ
ပုံ(၂) ဘတ်တီးရီးယားပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါ
ရောဂါဖြစ်ပေါ်ပါက ရုတ်တရက်အပင်ညှိုးသွားပြီး အပင်အောက်ခြေမှစတင်ဝါကာ ခြောက်လာမည်။ ထို့နောက် အမြစ်နှင့် မိခင်မျိုးတက်များ အညိုရောင်ပြောင်း၍ပုပ်သွားပြီး ရောဂါစဖြစ်သောနေရာတစ်ဝိုက်တွင် ရေစိုနာအရစ်ဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ အနံ့စူးရှခြင်း၊ ဆွဲနုတ်ပါက အပင်အလွယ်တကူပါလာခြင်းများကို တွေ့ရမည်။ အပင်များ လျင်မြန်စွာခြောက်သွေ့သွားပြီး အရွက်များသည် အဝါရောင်မှ အညိုရောင်သို့ ၃ ရက်မှ ၄ ရက်အတွင်း ပြောင်းသွားမည်။
ဖျူဆေရီယမ်ပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါ
အပင်တွင် အစိမ်းရောင်အရွက်များရှိနေသော်လည်း အပင်ပု၍ဝါနေခြင်း၊ ရွက်ဖျားများခြောက်နေခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်ပြီး အောက်ခြေတွင်ရှိသော အရွက်များ တဖြည်းဖြည်း အဝါရောင်ပြောင်းလာသည်ကို တွေ့ရမည်။
ပုံ (၃) ဖျူဆေရီယမ်ပင်ညှိုးရောဂါ/ ဥပုပ်ရောဂါ
(ခ) ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းများ
ဂျင်းဥပုပ်ရောဂါများကို မည်သည့်ပိုးသတ်ဆေး၊ မှိုသတ်ဆေးနှင့်မှ မနှိမ်နင်းနိုင်ပါ။ ရောဂါမကျရောက်စေရန်သာ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ရမည်။
- ဂျင်းဥပုပ်ရောဂါကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ရောဂါကင်း၍ ကျန်းမာသော ဂျင်းမျိုးတက်များကိုသာ ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်။
- ဂျင်းစိုက်မည့်မြေသည်လည်း ရောဂါကျရောက်ဖူးသော မြေ၊ ဂျင်းတစ်မျိုးတည်းကိုသာ အကြိမ်ကြိမ် စိုက်ပျိုးထားသောမြေ မဖြစ်ရပါ။
- ဘက်တီးရီးယားရောဂါ အလွန်ကူးစက်လွယ်သည့် အာလူး၊ ခရမ်းချဉ်၊ ငရုတ်၊ ခရမ်းနှင့် ဂေါ်ဖီထုပ်များနှင့် သီးညှပ်/ သီးထပ် မစိုက်ပျိုးသင့်ပါ။
- စိုက်ပျိုးပြီးချိန်တွင် ပေါင်းရှင်းခြင်း၊ ရေဝပ်ရေအောင်းခြင်းများမရှိစေရန် ရေနုတ်မြောင်းများကိုလည်း စနစ် တကျဖော်ထားရမည်။ ပိုးသတ်ဆေးနှင့် မှိုသတ်ဆေးများသည် ရောဂါကျရောက်မှုကို မနှိမ်နင်းနိုင်သောကြောင့် ရောဂါကျရောက်ချိန်တွင် အလွန်အကျွံ သုံးစွဲခြင်းနှင့် ရောဂါမကျရောက်ခင် ကြိုတင်သုံးစွဲခြင်းများကို မပြုလုပ်သင့်ပါ။
- ထရိုင်ကိုဒါးမား၊ တမာပိုးသတ်ဆေးတို့ကိုအသုံးပြုကာ လူ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် စိုက်ပျိုးမြေကို အန္တရာယ်မဖြစ်စေဘဲ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို လျှော့ချနိုင်သော ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အပိုင်း(၂) တွင် သဘာဝနည်းများဖြစ်သည့် ထရိုင်ကိုဒါးမားမှိုဖြင့် ဂျင်းဥပုပ်ရောဂါကို ကာကွယ် ခြင်း၊ တမာဆီဖြင့် ပိုးမွှားကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း၊ အီးအမ်-၅ ဖျော်ရည်အသုံးပြု၍ ဖျက်ပိုးများနှင့် အပင်ရောဂါများ ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း စသည့်အကြောင်းများကို ဆက်လက်ဖော်ပြပေးသွားပါမည်။
(Myanseed Agri Business Consultancy မှ ထုတ်ဝေသည့် ' ချင်း (ဂျင်း) စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ဆိုင်ရာ နည်းလမ်းကောင်းများ' စာအုပ်မှ ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။)
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။