မှို​ရောဂါများကိုလေ့လာခြင်း (မှိုအစစ်နဲ့ မှိုအတုဆိုတာ)

သီးနှံပင်​တွေမှာ ကျ​ရောက်​လေ့ရှိတဲ့ မှို​ရောဂါ​တွေကို မှိုးစပိုးထုတ်ပုံကိုလိုက်ပြီး အကြမ်းအားဖြင့် အောက်ပါအတိုင်း၄ မျိုး/အုပ်စု ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

• ၁။ phycomycete/Oomycetes (ဖိုက်ကိုမိုက်ဆိ/အူးမိုက်ဆိ)
• ၂။ Ascomycetes (အက်စ်ကိုမိုက်ဆိ)
• ၃။ Basediomycetes (ဘေစီဒီယိုမိုက်ဆိ)
• ၄။ Deuteromycetes (ဂျူထရိုမိုက်ဆိ)

ဒီ​နေရာမှာ ​​လေ့လာသူ​တွေ​မေးတဲ့ True fungi(မှိုအစစ်)  untrue fungi(မှိုအတု)ဆိုတာ ဘာ​တွေလဲ ဆရာ? ဆိုတဲ့ ​မေးခွန်းကို ​ဖြေရင်း... ရောဂါအမျိုးအစား​တွေကို ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

True fungi(မှိုအစစ်)

အထက်​ဖော်ပြပါ မှိုအုပ်စု ၄ မျိုးထဲကမှ...

မှို​ရောဂါများ၊ စပိုးထုတ်ခြင်း၊ ပွားများခြင်း၊ ဆဲလ်နံရံအကန့်ပိုင်းခြားခြင်း၊ ကပ်ပါးပြုခြင်း စတဲ့ မှိုအင်္ဂါရပ်များနဲ့ကိုက်ညီ​သော...

Ascomycetes/Basediomycetes/Deuteromycetes ၃ မျိုးကို မှိုအစစ်ဟု​ခေါ်ကြပါတယ်။

သီးနှံပင်မှာကျ​ရောက်တဲ့ အပင်​ရောဂါနမူနာတွေနဲ့ ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြရရင်..

Ascomycetes - ( ​Powdry mildew (ဖားဥမှို​ရောဂါ၊ rice blast(စပါးဂုတ်ကျိုး​ရောဂါ၊)၊ apple scab (ပန်းသီးအ​ကြေးဖတ်​ရောဂါ..စသည်...)

Basediomycetes - (သံ​ချေး​ရောဂါများ နှင့် စပါးမှိုသီး​ရောဂါ စသည်... )

Deuteromycetes - ( Leaf- spots (ရွက်​ပြောက်​ရောဂါများ), blights, (ရွက်​ခြောက်​ရောဂါများ၊​တောက်တဲ့မြီး၊ wilts(ပင်ညှိုး​ရောဂါများ)၊ rots (ခါးရိ၊အမြစ်ပုပ်​ရောဂါ)၊ anthracnose (မှည့်​ပြောက်စွန်း​ရောဂါ... စသည်...) တို့ဖြစ်ပါတယ်။

(စိုက်/​ဆေး​ လောကသား​တွေက​တော့ Non Oomycete(နန်းအူးမိုက်ဆိ မှိုအုပ်စု)လို့ အလွယ်​ခေါ်ကြပါတယ်)

Untrue fungi/fungus liked organism(မှိုအတု)

Oomycetes(အူးမိုက်ဆိမှို)ကို​တော့...

• မှိုအတု (​ရေကြိုက်မှို (water mold) နဲ့ ဘုံနိမ့်မှို  (Lower fungi)လို့ ​ခေါ်ကြပါတယ်။
• အခြားမှိုအုပ်စုနဲ့ မတူတဲ့အချက်က မှိုမျှင်​တွေမှာ အကန့်မပါခြင်းနဲ့ စပိုး​တွေမှာ ယက်​မွှေး​လေး​တွေပါခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
• ဒါ​ကြောင့် အူးမိုက်ဆိမှို​ရောဂါ​တွေဟာ ကူးစက်တာမြန်တယ်၊ ​ရေနဲ့ အစိုဓာတ်ကိုကြိုက်တယ်။

သီးနှံပင်မှာကျတဲ့​ရောဂါ​တွေနဲ့ ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြရရင်...

• Phytopthora spp (​နှောင်းပင်နာကျ​ရောဂါများ)
• Pythium spp (အပင်ငယ် ခါးရိညှိုး​သေ​ရောဂါ)
• Downy mildew(​ဒေါင်းနီးရွက်​ခြောက်​ရောဂါ)

စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။

ဘာ​ကြောင့် အူးမိုက်ဆိမှို​ရောဂါ​တွေကို သီးသန့်ခွဲခြား​ဖော်ပြ​နေရတာလဲဆိုရင်...

Non oomycetes​ တွေကို ဖျန်းတဲ့ မှိုသတ်​ဆေး​တွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိ​နေလို့ပါပဲ။

အူးမိုက်ဆိ​ရောဂါဆိုရင် မှို​ဆေးအုပ်စု သီးသန့်​ပေးရပါတယ်။

ဥပမာဆိုရရင်...

• ဒိုင်မီသို​မော့၊
• ဆိုင်​မောက်ဇ​နေးလ်
• ဖို့စတိုင်းအလူမိနိယံ
• မက်တလက်ဇီး
• အဇိုဇီစထရိုဘင်...စတဲ့ ​အေအိုင်များကို အသုံးပြုရတာဖြစ်ပါတယ်။

အထူးသတိပြုစရာ တခုလည်းကျန်ပါ​သေးတယ်။

အဲ့ဒါကတော့... မှို​ရောဂါ​တွေထဲမှာ..​တောင်သူ​တွေ အ​ကြောက်ဆုံးနဲ့ အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်တဲ့ အပင်​ရောဂါတွေပါ။

• Dry root rot - အမြစ်​ခြောက်​ဆွေး​ရောဂါ(Rhyzoptonia spp)
• Fusarium walt - ဖျူ​ဆေရိယန် ခါးရိပင်ညှိုး​ရောဂါ (Fusarium spp)

​အဲ့ဒီရောဂါ ၂ မျိုးကို​တော့ နာတာရှည်မှို​ရောဂါ သို့မဟုတ် "ဆရာမနိုင် နှစ်​ဆောင်ပြိုင်"လို့ ​ခေါ်ရမလိုပါပဲ။

လက်ရှိမှိုသတ်​ဆေး​တွေနဲ့ ကုသဖို့ အဆင်မ​ပြေ​သေးပါ။

သို့​​သော်..ပညာရှင်​တွေအ​နေနဲ့..

Pseudomonas fluorescens(ဆူဒိုမိုနပ်စ် ဖလူးဆင့်) နဲ့Bacillus subtilis (ဘက်ဆဲလပ်စ်ဆာ့ဘ်တလစ်) လို့​ခေါ်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားဆေး​တွေနဲ့ အချိန်ယူစမ်းသပ်လျက်ရှိတယ်လို့တော့ ဆိုပါတယ်။

ကဲ... ဒီတပတ်​တော့..ဒီ​လောက်နဲ့ပဲ... နားကြပါဦးစို့။

ဒီလောက်ဆိုရင်တော့..မှို​ရောဂါ​တွေရဲ့အ​ကြောင်း အနည်းအကျဉ်းသ​ဘော​ပေါက်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

မဖြစ်ခင်..ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းကတော့ အ​ကောင်းဆုံးနည်းပါပဲ..

​စေတနာများစွာဖြင့်

ဒို့ဦး​လေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြလိုပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်