မှို​ရောဂါများကိုလေ့လာခြင်း (မှိုအစစ်နဲ့ မှိုအတုဆိုတာ)

20/01/2023 13:00 PM တွင် ဒို့ဦး​လေး ဒို့ဦး​လေး မှ ရေးသား

သီးနှံပင်​တွေမှာ ကျ​ရောက်​လေ့ရှိတဲ့ မှို​ရောဂါ​တွေကို မှိုးစပိုးထုတ်ပုံကိုလိုက်ပြီး အကြမ်းအားဖြင့် အောက်ပါအတိုင်း၄ မျိုး/အုပ်စု ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

  • ၁။ phycomycete/Oomycetes (ဖိုက်ကိုမိုက်ဆိ/အူးမိုက်ဆိ)
  • ၂။ Ascomycetes (အက်စ်ကိုမိုက်ဆိ)
  • ၃။ Basediomycetes (ဘေစီဒီယိုမိုက်ဆိ)
  • ၄။ Deuteromycetes (ဂျူထရိုမိုက်ဆိ)

ဒီ​နေရာမှာ ​​လေ့လာသူ​တွေ​မေးတဲ့ True fungi(မှိုအစစ်)  untrue fungi(မှိုအတု)ဆိုတာ ဘာ​တွေလဲ ဆရာ? ဆိုတဲ့ ​မေးခွန်းကို ​ဖြေရင်း... ရောဂါအမျိုးအစား​တွေကို ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

True fungi(မှိုအစစ်)

အထက်​ဖော်ပြပါ မှိုအုပ်စု ၄ မျိုးထဲကမှ...

မှို​ရောဂါများ၊ စပိုးထုတ်ခြင်း၊ ပွားများခြင်း၊ ဆဲလ်နံရံအကန့်ပိုင်းခြားခြင်း၊ ကပ်ပါးပြုခြင်း စတဲ့ မှိုအင်္ဂါရပ်များနဲ့ကိုက်ညီ​သော...

Ascomycetes/Basediomycetes/Deuteromycetes ၃ မျိုးကို မှိုအစစ်ဟု​ခေါ်ကြပါတယ်။

သီးနှံပင်မှာကျ​ရောက်တဲ့ အပင်​ရောဂါနမူနာတွေနဲ့ ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြရရင်..

Ascomycetes ( ​Powdry mildew (ဖားဥမှို​ရောဂါ၊ rice blast(စပါးဂုတ်ကျိုး​ရောဂါ၊)၊ apple scab (ပန်းသီးအ​ကြေးဖတ်​ရောဂါ..စသည်...)

Basediomycetes - (သံ​ချေး​ရောဂါများ နှင့် စပါးမှိုသီး​ရောဂါ စသည်... )

Deuteromycetes - ( Leaf- spots (ရွက်​ပြောက်​ရောဂါများ), blights, (ရွက်​ခြောက်​ရောဂါများ၊​တောက်တဲ့မြီး၊ wilts(ပင်ညှိုး​ရောဂါများ)၊ rots (ခါးရိ၊အမြစ်ပုပ်​ရောဂါ)၊ anthracnose (မှည့်​ပြောက်စွန်း​ရောဂါ... စသည်...) တို့ဖြစ်ပါတယ်။

(စိုက်/​ဆေး​ လောကသား​တွေက​တော့ Non Oomycete(နန်းအူးမိုက်ဆိ မှိုအုပ်စု)လို့ အလွယ်​ခေါ်ကြပါတယ်)

Untrue fungi/fungus liked organism(မှိုအတု)

Oomycetes(အူးမိုက်ဆိမှို)ကို​တော့...

  • မှိုအတု (​ရေကြိုက်မှို (water mold) နဲ့ ဘုံနိမ့်မှို  (Lower fungi)လို့ ​ခေါ်ကြပါတယ်။
  • အခြားမှိုအုပ်စုနဲ့ မတူတဲ့အချက်က မှိုမျှင်​တွေမှာ အကန့်မပါခြင်းနဲ့ စပိုး​တွေမှာ ယက်​မွှေး​လေး​တွေပါခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
  • ဒါ​ကြောင့် အူးမိုက်ဆိမှို​ရောဂါ​တွေဟာ ကူးစက်တာမြန်တယ်၊ ​ရေနဲ့ အစိုဓာတ်ကိုကြိုက်တယ်။

သီးနှံပင်မှာကျတဲ့​ရောဂါ​တွေနဲ့ ယှဉ်တွဲ​ဖော်ပြရရင်...

  • Phytopthora spp (​နှောင်းပင်နာကျ​ရောဂါများ)
  • Pythium spp (အပင်ငယ် ခါးရိညှိုး​သေ​ရောဂါ)
  • Downy mildew(​ဒေါင်းနီးရွက်​ခြောက်​ရောဂါ)

စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။

ဘာ​ကြောင့် အူးမိုက်ဆိမှို​ရောဂါ​တွေကို သီးသန့်ခွဲခြား​ဖော်ပြ​နေရတာလဲဆိုရင်...

Non oomycetes​ တွေကို ဖျန်းတဲ့ မှိုသတ်​ဆေး​တွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိ​နေလို့ပါပဲ။

အူးမိုက်ဆိ​ရောဂါဆိုရင် မှို​ဆေးအုပ်စု သီးသန့်​ပေးရပါတယ်။

ဥပမာဆိုရရင်...

  • ဒိုင်မီသို​မော့၊
  • ဆိုင်​မောက်ဇ​နေးလ်
  • ဖို့စတိုင်းအလူမိနိယံ
  • မက်တလက်ဇီး
  • အဇိုဇီစထရိုဘင်...စတဲ့ ​အေအိုင်များကို အသုံးပြုရတာဖြစ်ပါတယ်။

အထူးသတိပြုစရာ တခုလည်းကျန်ပါ​သေးတယ်။

အဲ့ဒါကတော့... မှို​ရောဂါ​တွေထဲမှာ..​တောင်သူ​တွေ အ​ကြောက်ဆုံးနဲ့ အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်တဲ့ အပင်​ရောဂါတွေပါ။

  • Dry root rot - အမြစ်​ခြောက်​ဆွေး​ရောဂါ(Rhyzoptonia spp)
  • Fusarium walt - ဖျူ​ဆေရိယန် ခါးရိပင်ညှိုး​ရောဂါ (Fusarium spp)

​အဲ့ဒီရောဂါ ၂ မျိုးကို​တော့ နာတာရှည်မှို​ရောဂါ သို့မဟုတ် "ဆရာမနိုင် နှစ်​ဆောင်ပြိုင်"လို့ ​ခေါ်ရမလိုပါပဲ။

လက်ရှိမှိုသတ်​ဆေး​တွေနဲ့ ကုသဖို့ အဆင်မ​ပြေ​သေးပါ။

သို့​​သော်..ပညာရှင်​တွေအ​နေနဲ့..

Pseudomonas fluorescens(ဆူဒိုမိုနပ်စ် ဖလူးဆင့်) နဲ့Bacillus subtilis (ဘက်ဆဲလပ်စ်ဆာ့ဘ်တလစ်) လို့​ခေါ်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားဆေး​တွေနဲ့ အချိန်ယူစမ်းသပ်လျက်ရှိတယ်လို့တော့ ဆိုပါတယ်။

ကဲ... ဒီတပတ်​တော့..ဒီ​လောက်နဲ့ပဲ... နားကြပါဦးစို့။

ဒီလောက်ဆိုရင်တော့..မှို​ရောဂါ​တွေရဲ့အ​ကြောင်း အနည်းအကျဉ်းသ​ဘော​ပေါက်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

မဖြစ်ခင်..ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းကတော့ အ​ကောင်းဆုံးနည်းပါပဲ..

​စေတနာများစွာဖြင့်

ဒို့ဦး​လေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြလိုပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။


ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...
Read more Facebook စာမျက်နှာသို့သွားရန်

ဆွေးနွေးချက်များ

ဆွေးနွေးရန်