ကြက်သွန်တောက်တဲ့မြီး ရောဂါ (Onion Purple Blotch)နှင့် ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

ရောဂါဖြစ်စေသော သက်ရှိ- Alternaria porri

ကျရောက်သည့် အချိန်- ရေသွင်းစိုက်ချိန်

ရောဂါလက္ခဏာ

ကြက်သွန် အမြိတ်ပေါ်တွင် အညိုရောင် အပြောက် အလယ်၌ ခရမ်းရောင်များ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းသည် ဤရောဂါ၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာ ဖြစ်သည်။ ရာသီဥတု အခြေအနေ ပေးပါက ၎င်းကွက်ပြောက်သည် ခရမ်းရောင် ဘဲဥပုံ ဗဟိုတူ စက်ဝိုင်းရစ်များ ဖြစ်ပေါ်လာပါသည်။ အမြိတ်ရင့်များပေါ်တွင် ရောဂါ ကျရောက်မှု ပိုမို တွေ့ရှိရပါသည်။ ရောဂါ ကျရောက်မှု ပြင်းထန်ပါက အမြိတ်တွင် ရောဂါ တစ်ပတ်ပတ်မိပြီး ကျိုးကျ စေပါသည်။ ကြက်သွန်ဥ တူးဖော်ချိန် ရောဂါ ကျရောက်ပါက ဥများပေါ်တွင် ရေစိုနာကွက် ဖြစ်ပြီး ပျော့ပုပ်စေနိုင်ပါသည်။ အမြိတ်နှင့် ဥ ဆက်သည့် နေရာတွင် အဝါရင့်ရောင်၊ နီညိုရောင် အနာကွက်များပေါ်၌ အညိုရောင် မှိုမျှင်စုများ တွေ့ရပြီး ရောဂါရ တစ်သျှူးသားမှာ စက္ကူကဲ့သို့ပါးပြီး ညိုခြောက်သွားသည်။

ရောဂါသံသရာ

ပူနွေး စွတ်စိုသော ရာသီဥတု(၁၈ဒီဂရီ- ၃၀ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်) တွင် ပိုမို၍ ရောဂါ ကျစေပါသည်။ ရေသွင်းစိုက် ဧရိယာများတွင် ဤရောဂါ ပြင်းထန်စွာ ကျရောက်လေ့ရှိပါသည်။ ရောဂါ ကျစေသာ အစိတ်အပိုင်းနှင့် ကြက်သွန်စေ့များပေါ်တွင် ရောဂါ ဖြစ်စေသော မှိုသည် ခိုအောင်း နေနိုင်သည်။ အင်းဆက်ပိုး၊ သွင်းရေ၊ လေ တို့အားဖြင့် ကူးစက် ပျံ့နှံ့စေပါသည်။ ကြက်သွန်မြိတ်ပေါ်တွင် လေဝင်ပေါက်နှင့် ဒဏ်ရာများမှ တဆင့် ရောဂါ ဝင်ရောက် နိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

(၁) ခြောက်သွေ့ပြီး ကောင်းမွန်စွာ သိုလှောင်ထားသော မျိုးကို အသုံးပြုပါ။

(၂) ရောဂါကျ အခင်းမှ ပင်ကြွင်း ပင်ကျန်များကို စုပုံ၍ မီးရှို့ခြင်း၊ မြေမြှုပ်ခြင်း ပြုလုပ်ပါ။

(၃) ကြက်သွန်ခင်းတွင် ပုလဲ (နိုက်ထရိုဂျင်) မြေသြဇာကို လွန်ကဲစွာ မသုံးရ။

(၄) ကြက်သွန်ခင်းတွင် ရေမဝပ်စေရ။

(၅) သီးနှံ အလှည့်ကျ စိုက်ပျိုးပါ။

(၆) ရောဂါ ကျရောက်ပါက မှိုသတ်ဆေးများ ဖြစ်သော လာဘီလိုက်(Labilite) ဆေးကို (၂၀၀ဂရမ်/ဧက) PHI မှာ (၁၄)ရက် ၊ ဒက်ကိုနေး( Deconil) PHI (၇) ရက် ၁၄၃-၁၆၇ ဂရမ်/ ဧက၊ ကိုဆိုက်ဒ်( Kocide) PHI (၁၄) ရက် ၁ကီလို/ဧက နှုန်းဖြင့် (၁၀-၁၄)ရက် ခြား ပက်ဖျန်းပါ။

မှတ်ချက်။ PHI (Pre Harvest Interval)ဆိုသည်မှာ ပိုးသတ်ဆေးဖြန်း အသုံးပြုပြီးနောက် သီးနှံများ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလ။

ပိုးသတ်ဆေး တစ်မျိုးချင်း သီးနှံအမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလသည် ကွာခြားမှု ရှိပါသည်။

အစိမ်းရောင်လမ်း

မှတ်ချက်- စိုက်ပျိုး မွေးမြူ ရေးနှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာန (www.doa.gov.mm)မှ စိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာများ ပြန်လည် မျှဝေ ပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ဓာတ်ပုံ- ကြက်သွန်တောက်တဲ့မြီးရောဂါ လက္ခဏာ

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...