မြေချဥ်၊ မြေငန်ပြုပြင်ရေး မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ပေး

# မြေချဥ်၊ မြေငန် (soil pH)ဆိုတာဘာလဲ? 

မြေကြီးထဲမှာ ဟိုက်ဒြိုဂျင်အိုင်းယွန်းပါဝင်မှုပမာဏ(Potential of hydrogen)ကို ခေါ်ပါတယ်။

တနည်းအားဖြင့် သင့် မြေဆီလွှာထဲမှာ သီးနှံပင်ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ သတ္တုအာဟာရ ရှိခြင်း/ မရှိခြင်းကို ပြတဲ့ ကိန်းဂဏန်းလို့လည်းပြောလို့ရပါတယ်။

# သင့်လယ်ယာမှာ၊ ချဥ်သလား၊ ငန်သလား?

လက်နဲ့တို့ပြီး လျှာနဲ့လျက်ကြည့်လို့ သိနိုင်တဲ့အရာ မဟုတ်ရကား..(soil test kit) ပီအိပ်ချ်မီတာ နဲ့ တိုင်းကြည့်မှ သိပါမယ်။

သို့တည်းမဟုတ်စိုက်ပျိုးရေးဌာနသို့ မြေနမူနာပေးပို့ပြီး စမ်းသပ်သိရှိနိုင်ပါတယ်။ သို့မဟုတ် အိမ်သုံးပစ္စည်းများနဲ့ အကြမ်းဖျဥ်း တိုင်းတာနိုင်ပါတယ်။

(ဥပမာ..ပန်းရောင် ဂေါ်ဖီထုပ်/ မုန့်ဖုတ်ဆိုဒါနဲ့ ရှာလကာရည် …စသည်တို့ဖြင့် တိုင်းတာခြင်း..)

မြေချဉ်ငန်ကိန်းက ၀ ကနေ ၁၄ အထိ ရှိပါတယ်။

ပီအိပ်ချ် ၅.၀ အောက်ဆိုရင်မြေချဥ်လို့မှတ်ပါ။

ပီအိပ်ချ် ၇.၅ အထက်ရှိနေရင် မြေငန်လို့သတ်မှတ်ပါ။

ချဥ်သည်ဖြစ်စေ၊ ငန်သည်ဖြစ်စေ မြေပျက်နေပြီ လို့သတ်မှတ်ပါ။ (ဒီလိုဆိုရင် မြေသြဇာထည့်သလောက်အပင်မစားနိုင်တော့ပါ။)

ပီအိပ်ချ် ၅.၅ - ၇.၅ အကြားရှိရင်၊ သင့်လယ်ယာဟာ မြေမှန်သေးတယ်လို့ သတ်မှတ်ရပါမယ်။

#မြေကြီးဘာကြောင့် ချဥ်ရသလဲ?

တနှစ်ပတ်လုံး မိုးရေချိန်ပမာဏများခြင်း၊ ရွာသွန်းတဲ့အကြိမ်ရေ များခြင်းတို့ကြောင့် မြေကြီးက ဓါတ်ဆားတွေ မိုးရေနဲ့အတူ စီးဝင်ပျောက်ဆုံးရခြင်း၊ အက်ဆစ်ဓာတ်များသော မိုးရွာခြင်း၊ အက်ဆစ်ဓာတ်ပါသော မြေသြဇာ၊ ပိုး၊ ပေါင်း၊ မှိုသတ်ဆေး ဓါတ်ကြွင်းများ စုပုံရောက်ရှိခြင်းတို့ဟာ မြေချဉ်ခြင်းကို ဖြစ်စေတာပါ။

#မြေငန်ရခြင်းအကြောင်းရင်း

မိုးနည်း၊ ရေရှားဒေသ၊ မိုးရွာသွန်းမှုနည်းခြင်းတို့ကြောင့် မြေကြီးထဲက ဆားဓာတ်တွေအငွေ့ပျံပြီး အပေါ်ယံမြေမျက်နှာပြင်မှာ စုပုံလာခြင်း၊  ပင်လယ်ဆားငန်ရေဝင် ရောက်ခြင်းတို့ဟာ ပီအိပ်ချ် မြင့်တက်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

#မြေချဥ်ရင် ဘယ်လိုဆိုးကျိုးဖြစ်နိုင်လဲ

မြေကြီးချဥ်ရင်ထယ်ထိုး၊ ထွန်မွှေလို့ မကောင်းတော့ပါဘူး။ နှမ်းဖတ်တောင့်လို မာတင်းလာပါမယ်။အပင်ခါးကြပ်လာမယ်။ အစိုဓာတ်မထိန်းနိုင်ဘူး။ စပါးစိုက်ရင် နီတို၊ ရွက်ဖုံးခြောက် စတဲ့ရောဂါတွေ ရလွယ်ပါတယ်။

ပဲကြဲရင်လည်း ပဲပင်လေးတွေ ညှိုးသေဝင်တတ်ပါတယ်။  မှိုရောဂါတွေက မြေကြီး စိုပြီး ချဥ်တာကို ပိုကြိုက်တတ်လို့ပါ။

နောက်ထပ်ဆိုးကျိုးကတော့ ကျွေးလိုက်တဲ့ဓာတ်မြေသြဇာတွေကို သံ၊ အလူမီနီယမ်တွေက မစားနိုင်အောင် ထိန်းချုပ်ခံရတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

# မြေငန်ရင်၊ဘယ်လိုဆိုးကျိုးတွေ ရနိုင်လဲ

မြေငန်တွေမှာတော့ အပင်ပေါက်ဖို့တောင် ခက်ပါတယ်။ ဆိုဒီယမ်တွေများရင် အကျိုးပြုမိုက်ခရုပ် တွေမနေနိုင်လို့ အပင်က အစားမစားနိုင်၊ မကြီးထွားနိုင်ပါ။ အပင်ပေါက်နိုင်ရင်တောင် ပုကျစ်ပြီး မသန်စွမ်းနိုင်ပါဘူး။

# မြေငန်ရင် ဘယ်လိုပြုပြင်ရမလဲ

ဆိုခဲ့သလို ကိုယ့်မြေဟာ ပီအိပ်ချ်ဘယ်လောက်ထိ ငန်သလဲအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ပြင်ရပါမယ်။

မြက်ပင်မပေါက်နိုင်လောက်အောင်တောင် ဆားပေါက်မြေဆိုရင်တော့ ပြင်ဖို့ခက်မှာပါ။ အပင်ငစဥ် ပုံမှန်ဖြစ်ထွန်းပြီး အသီးကင်းဝင်မှ၊ အပင်တန့်သွားတာမျိုဆိုရင်တော့ ပြုပြင်လို့ရပါတယ်။

- Organic matter လို့ ခေါ်တဲ့ သဘာဝမြေဆွေး များများထည့်ပါ။ ရနိုင်သလောက်ထည့်ပါ။

- သစ်စိမ်းမြေသြဇာ ပြုလုပ်သုံးစွဲပါ။

- အက်ဆစ်ဆန်သော မြေသြဇာများ( သိုင်အိုယူရီးယား၊ အလူမီနီယံဆာလဖိတ်၊ အမိုနီယံ ဆာလဖိတ်) ထည့်ပါ။

တတ်နိုင်ပါက အိုင်းယွန်းဆာလဖိတ် ၁ စတုရန်း ပေ/၁၀ပေါင် နှုန်း ထည့်ပါ။

# မြေချဥ်ရင် ဘယ်လိုပြင်မလဲ

မြေချဥ်ရင်ထုံးထည့်ပါ ဆိုတာတော့ တောင်သူတိုင်းသိပြီးသားပါ။ ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်လောက်နှုန်း ထည့်ရမလဲဆိုတာတော့ သိဖို့လိုပါတယ်။

မြေချဉ်ငန်ကိန်းအပေါ်မူတည်ပြီး ထည့်ရမယ့် ထုံးအမျိုးအစားက ကယ်လ်စီယမ်များသောထုံး(calcitic lime)နဲ့ မဂ္ဂနီဆီယမ်များသောထုံး(Dolomite lime) ဆိုပြီး ၂ မျိုး ရှိပါတယ်။

- အချဥ်များရင်(pH 4,3…စတဲ့ထိ) ဒိုလိုမိုက်ထုံးလိုမျိုးတွေ သုံးသင့်ပါတယ်။

- အချဉ်အရမ်းမများဘူး (pH4,4.5,5...)ဆိုရင်တော့. ရိုးရိုမဖောက်ထုံး သုံးလို့ရပါတယ်။

# ထုံး ဘယ်နှုန်းထည့်ရမလဲဆိုရင်တော့..

ပီအိပ်ချ် ၁ ယူနစ် တက်ဖို့ တဧက အတွက် ထုံး၁-တန်(အိတ်-၂၀) လိုအပ်ပါတယ်။ ရနိုင်ရင် စပါးခွံပြာ၊ စက်ဖွဲပြာ လှည်း ၁၀ စီးခန့်လည်း ထည့်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

"လူ" ကို “သင်"မှ ပညာတတ်သလို.."မြေ" ကိုလည်း "ပြင်" မှ အထွက်နှုန်းတိုးစေပါတယ်။ ဆိုတော့

မိတ်ဆွေတောင်သူများ..အသိလည်းတိုး၊ အထွက်လည်းတိုးကြပါစေ။

စေတနာများစွာဖြင့်..

ပျံလွှား(ပုလဲ)

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်