ကြိုတင်ကာကွယ်ပါ..ခရမ်းချဉ်ဘက်တီးရီးယား အနက်စက်ရောဂါ

ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ကလောမြို့နယ်အတွင်း စိုက်ပျိုးရေးပညာပေး ဆွေးနွေးဟောပြောပွဲ ပြုလုပ်စဥ် ခရမ်းချဥ်စိုက် တောင်သူတယောက်က မေးလာပါတယ်။

“ ဆရာ..ကျွန်တော့်ခရမ်းချဥ်ခင်းထဲမှာ အသီးတွေပေါ် အနက်စက်လေးတွေ တွေ့ရတယ်..

မှိုဆေး၊ ပိုးဆေးဖျန်းတယ်..မရဘူးဆရာ၊ အဲဒါ ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ ”  တဲ့။

(Septoria leaf spot) ဆက်တိုးရီးယား ရွက်ပြောက်ရောဂါ ဖြစ်မယ်ထင်တယ်။ သေချာ အောင်..ရောဂါရတဲဲ့ အသီးတလုံးလောက် ခူးခဲ့ပေးပါ..ဆိုပြီး..

ကြည့်လိုက်တော့မှ...

ဘက်တီးရီးယား အနက်စက်ရောဂါ(Bacterial speck) ဖြစ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။

ခရမ်းချဥ်သမားအားလုံးကို မေးကြည့်တော့မှ.. သူတို့ခြံထဲမှာလည်း အဲ့လို အစက်အပြောက်တွေ ဖြစ်တယ်၊ ပွဲစားက အဲ့လိုအသီးတွေကို ပယ်သီးသတ်မှတ်တယ်..ဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်။

ဆိုတော့ ဒီရောဂါက ဘယ်လိုမျိုးလဲဆိုတော့..

• အမည် - ခရမ်းချဥ်ဘက်တီးရီးယားအနက်စက်ရောဂါ (Bacterial speck in Tomato)
• ရောဂါဖြစ်စေသက်ရှိ - (Pseudomonas syringae pv. tomato)

ရောဂါလက္ခဏာ 

ဆင်တူယိုးမှား ဖြစ်စေတဲ့ ခရမ်းချဥ်အစက်ပြောက်ရောဂါ ၃ မျိုးထိ ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒါတွေကတော့..

၁။ ဆက်တိုးရီးယား အစက်ပြောက်ရောဂါ (Septoria leaf spot)

၂။ ဘက်တီးရီးယားကင်ကာရောဂါ (Bacterial canker)

၃။ ဘက်တီးရီးယား အနက်စက်ရောဂါ (Bacterial  black spot or speck)

ပိုမို သိသာထင်ရှားစေဖို့ အောက်ကပုံတွေနဲ့ ဆန်းစစ်ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။

ဘက်တီးရီးယားအနက်စက်ရောဂါဟာ ခရမ်းချဥ်သီးနုစဥ်မှာ ရေစိုနာ အစက်အပြောက်လေးအနေနဲ့ စတင်ပေါ်လာပါတယ်။ အညိုရောင်ကနေ တဖြည်းဖြည်း မည်းနက်လာပါတယ်။

အနက်စက်တခုနဲ့တခု အရွယ်အစား သိပ်မကွာဘဲ ၂ - ၄ မီလီမီတာခန့် အရွယ်ထက် ပိုမကြီးပါ။

ဒဏ်ရာဟာ အပေါ်ယံသာဖြစ်ပြီး အတွင်းသားတွေက ဘာမှမဖြစ်ပါ။

(အချို့တောင်သူတွေကတော့ ဒဏ်ရာရအသီးတွေကို လွှင့်မပစ်ဘဲ လက်လီရောင်းကြတယ်လို့ မြင်းမထိရွာ တောင်သူမကြီးတယောက်က ပြောပါတယ်)

အောက်အရွက်ရင့်တွေပေါ်မှာလည်း အနက်စက်လေးတွေ တွေ့ရပါတယ်။

ရောဂါကျရောက်ပုံ (Comments on the disease)

• ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ မြေကြီးထဲမှာ၊ အပင်အကြွင်းအကျန်ထဲမှာ၊ မျိုးစေ့ထဲမှာ အသက်ရှင်သန်နေနိုင်ပါတယ်။
• ရာသီဥတု အေးမြစိုစွတ်ပြီး မိုးရေပေါက်တွေကတဆင့် ခရမ်းချဥ်ပင်အောက်ပိုင်း အရွက်၊ အသီးတွေပေါ် စတင်ကျရောက်ပါတယ်။
• နေပူရှိန်ပြင်းချိန် ရောဂါမကျရောက်နိုင်ပါ။

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း(Prevention)

ဘက်တီးရီးယားရောဂါတွေဟာ အပင်တစ်သျှူးထဲကို တိုက်ရိုက်ထိုးဖောက်မဝင်နိုင်ပေမယ့်..စတိုမာအပေါက်များမှတဆင့်(သို့မဟုတ်)ထိခိုက်ဒဏ်ရာ၊ ပိုးကိုက်၊ စုပ်စားဒဏ်ရာတွေကတဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

အပင်ထဲကို ရောဂါဝင်ရောက်ပြီးရင် ကုသဖို့ ခဲယဥ်းပါတယ်။

ဒါကြောင့်..ကြိုတင်ကာကွယ်နည်းလမ်းတွေကို အဓိကဦးစားပေး ဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။

• ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်သောမျိုးကို အသုံးပြုပါ။
• မျိုးစေ့ကို ၅၀ ဒီဂရီဆဲစိယပ်ရေနွေး(ကြက်သီးနွေး)ထဲကို ၂၅ မိနစ် စိမ်စိုက်ပါ။
• စပရင်ကလာနဲ့ ရေသွင်းခြင်းကို ရှောင်ပြီး မောင်းစနစ်ဖြင့် ရေသွင်းပါ။
• အပင်ဒဏ်ရာမရအောင်၊ ပိုးမွှားမကျရောက်အောင် ဂရုစိုက်ပါ။
• လေဝင် လေထွက် ကောင်းအောင်၊ ပင်ကြား၊ တန်းကြား မစိတ်အောင်  စိုက်ပါ။
• အပင်အောက်ခြေ  ၆ လက်မအောက် ကိုင်းတက်များ ရှင်းပေးပါ။
• ကော့ပါးအုပ်စု ဆေးတမျိုးမျိုးကို ၁၀ ရက်ခြား ဖျန်းပေးပါ။

ရောဂါကုသခြင်း(Curation)

ရောဂါလက္ခဏာ စတွေ့ပြီဆိုရင်တော့  အောက်ပါဆေးအုပ်စုတမျိုးမျိုးကို ၇ - ၁၀ ရက်ခြား ဖျန်းပေးဖို့လိုပါတယ်။

• Streptomycin,Tetracyclin chloride, Bismerthiazol (ဥပမာ - ဘီလီယံ၊ ဖာတီဇို)

ဘက်တီးရီးယားအနက်စက်ရောဂါဟာ ကင်ကာရောဂါလို အပင်သေတဲ့အထိ မဆိုးရွားပေမယ့် အသီးအရည်အသွေးကျဆင်းတာကြောင့် စျေးနှိမ်ခံရပြီး အကျိုးအမြတ် ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

အင်းလေးဒေသမှာလည်း ဒီရောဂါတွေ ကျရောက်နေပြီဖြစ်လို့  ခရမ်းချဥ်တောင်သူများ ကြိုတင်သတိပြုမိစေရန်နဲ့  ရောဂါမကျရောက်အောင် ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ရေးသားတင်ပြလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒို့ဦးလေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်