အပူပိုင်းဒေသများတွင် ကောင်းမွန်စွာရှင်သန်ပေါက်ရောက်ကြသည်။ ဉယျာဉ်ခြံတည်၍ စိုက်ပျိုးကြသည်။ မျိုးစိတ်ပေါင်း (၈၀) ခန့်ရှိသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရိုးရိုးသြဇာနှင့် သင်္ဘောသြဇာနှစ်မျိုးသာ ထင်ရှားသည်။ နှစ်မျိုးစလုံး ပိုးသတ်ဆေးအာနိသင် ရှိပါသည်။
အသုံးပြုအစိတ်အပိုင်း - အရွက်၊ အသီး၊ အစေ့
အစွမ်းသတ္တိ - ထိသေ၊ စားသေ၊ တွန်းကန်သတ္တိ၊ အစားအသောက်ပျက်စေသတ္တိ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ လောက်ကောင်သတ်ဆေး
ပါဝင်သောဓာတ်များ
သြဇာစေ့တွင် Amorphous Alkaloid နှင့် စူးရှပြင်းထန်သော အဆီပါဝင်သည်။ အရွက်တွင် Hydrocyanic နှင့် စူးရှသော အနံ့ ပါရှိသည်။
နှိမ်နင်းနိုင်သော ပိုးများ
စပါးဖြုတ်ညို
စပါးဖြုတ်စိမ်း
စပါးဖြုတ်ကျောကုန်းဖြူ
ပိုးနဂါး/ငမြှောင်တောင်
ပျပိုး
စိန်ကွက်ဖလံ
ကြမ်းပိုးစိမ်း
ဝါပိုးနီ
သီးထိုးယင်
ဘူး၊ ဖရုံကျိုင်းနီ
ခူကောင်များ
အကြေးပိုး
လွှသွားကျိုင်း
အသုံးပြုနည်း
နည်းလမ်း -၁
သြဇာရွက် - တစ်ပိဿာခွဲ
ရေ - ၄ ဂါလန်ခွဲ
လက်ဆက်သော သြဇာရွက် တစ်ပိဿာခွဲကို ခုတ်စင်း၍ ရေ ၄ ဂါလန်ခွဲတွင် ထည့်ကာ ပြုတ်ပေးပါမည်။ ထို့နောက် ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ညှစ်ယူကာ ရေ(၁၄) ဂါလန်ဖြင့် ရောစပ်ပက်ဖျန်းနိုင်ပါသည်။
နည်းလမ်း - ၂
သြဇာရွက် - ၃၀ ကျပ်သား
ဆေးရွက်ကြီး - ၃၀ ကျပ်သား
တိရစ္ဆာန်ကျင်ငယ်ရေ - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၃ ဇွန်း
ဒုတ္တာ - ၆ ကျပ်သား
ရေ - ၁ ဂါလန်
လတ်ဆတ်သော သြဇာရွက် (၃၀) ကျပ်သားကို ခုတ်စင်း၍ ရေ ၁/၂ ဂါလန်နှင့် ပြုတ်ပါ။ အရည်များ ပျစ်လာလျှင် အအေးခံ၍ ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ညှစ်ယူထားပါ။ ပုလင်း ၁/၃ ခန့်ရရှိနိုင်သည်။
ဆေးရွက်ကြီး ၃၀ ကျပ်သားကိုလည်း ခြေမွ၍ ရေ၁/၂ ဂါလန်ထည့်ကာ ၄၅ မိနစ်ကြာ ပြုတ်ပေးပါ။ ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ညှစ်ယူထားပါ။
နွားကျင်ငယ်ရည်၊ နွားမစင်တို့ကို ရောသမမွေ၍ အနည်ထိုင်စေပါ။ အပေါ်ယံ အရည်ကြည် ၁/၃ ပုလင်းကို ရယူထားပါ။
အထက်ပါ စစ်ကျရည်သုံးမျိုးကိုရောစပ်၍ ဒုတ္တာ ၆ ကျပ်သား ထည့်ကာ ရောမွေသမ ပေးပါ။ ရရှိလာသော စစ်ကျရည်ပေါင်းကို ရေ ၁၃ ဂါလန်နှင့် ဖျော်စပ်၍ အသုံးပြုနိုင်ပြီဖြစ်သည်။
နည်းလမ်း - ၃
သြဇာရွက် - တစ်ပိဿာခွဲ
ငရုတ်သီးခြောက် - ၃၀ ကျပ်သား
တမာကြိတ်ဖတ် - ၆၀ ကျပ်သား
ရေ - ၅ ပုလင်း (၅ လီတာ)
သြဇာရွက် လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် တစ်ပိဿာခွဲကို ထုထောင်း၍ ရေတစ်ပုလင်းတွင် ရောမွှေ၍ ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ယူထားပါ။
ငရုတ်သီးခြောက် ၃၀ ကျပ်သား ကိုလည်း ထုထောင်းကာ ရေတစ်ပုလင်းခွဲတွင် တစ်ညသိပ်စိမ်ထားပြီး ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ညှစ်ယူထားပါ။
တမာစေ့ကြိတ်ဖတ် ၆၀ ကျပ်သားကိုလည်း ရေ နှစ်ပုလင်းခွဲတွင် တစ်ညသိပ်ရေစိမ်ထားပြီး ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ ညှစ်ယူထားပါ။
အထက်ပါ စစ်ကျရည် သုံးမျိုးကို ရောမွှေသမပေး၍ အမှုန့်များ မပါစေရန် ပိတ်စဖြင့် ထပ်မံစစ်၍ ညှစ်ယူပါ။ ရရှိလာသော စစ်ကျရည်ပေါင်းကို ရေ ၁၂ ဂါလန်နှင့် ရောစပ်ပြီး အသုံးပြုနိုင်ပြီဖြစ်သည်။
နည်းလမ်း - ၄
သြဇာစေ့သည် သြဇာရွက်ထက် ပိုမို အစွမ်းထက်သည်။ သြဇာစေ့များ နေရိပ်တွင် ကောင်းမွန်စွာ ခြောက်သွေ့အောင် လေသလပ်ခံ အခြောက်ခံထားပါ။
သြဇာစေ့ - ၃၀ ကျပ်သား
ရေ - ၄ ဂါလန်ခွဲ
သြဇာစေ့ခြောက်များကို ထုထောင်း၍ ကြေညက်စေပါ။ မျက်စိထဲ မဝင်ရန် ဂရုပြုပါ။ သြဇာစေ့မှုန့် ၃၀ ကျပ်သားကို ရေ ၄ ဂါလန်ခွဲနှင့် ရောစပ်သမ၍ ၂ ရက်ခန့် စိမ်ထားပါ။ ထို့နောက် ပိတ်စိမ်းပါးဖြင့် စစ်ချ၍ အသုံးပြုနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။
နည်းလမ်း - ၅
သြဇာစေ့ကို ရေနွေးအနည်းငယ်စွက်၍ ဆီကြိတ်ယူပါ။ ရရှိလာသော သြဇာစေ့ဆီ တစ်ဆ ရေ (၁၀) ဆ ရောစပ်၍ ဆပ်ပြာရည် အနည်းငယ်ထည့်၍ အသုံးပြုပါက ထိရောက်မှုကောင်းသော ပိုးသတ်ဆေးဖြစ်သည်။
အထက်ပါ ဖျော်ရည်တွင် ရေနံဆီ အနည်းငယ် ထပ်မံ၍ ရောစပ် အသုံးပြုပါက ပိုမို၍ အာနိသင် ထက်မြက်စေသည်။
နည်းလမ်း - ၆
သြဇာစေ့ဆီကို သီးနှံအစေ့အဆန်များနှင့် လူးနယ်၍ သိုလှောင်ခြင်းဖြင့် သိုလှောင်သီးနှံများ ပိုးထိုးလောက်ကိုက် ကင်းစေသည်။ သြဇာရွက်ခြောက်များကိုလည်း အစေ့အဆန်များ သိုလှောင်ရာတွင် တစ်လွှာခြင်းထည့်ထားခြင်းဖြင့် သိုလှောင်သီးနှံဖျက်ပိုးများကို ကာကွယ်နိုင်သည်။
သြဇာရွက်များကို ဆေးရွက်ကြီး၊ တစောင်းလက်ပတ်တို့နှင့် ထုထောင်း၍ ပြည်တစိုစိုဖြစ်နေသော အနာဆွေး၊ အနာဟောင်းများကို အုံပေးခြင်းဖြင့် အနာများအကျက်မြန်၍ အသားမြန်မြန်တက်စေသည်။
သြဇာပင်၏ အသားသည် ခြမတတ်နိုင်သောကြောင့် သြဇာသားဖြင့် သေတ္တာများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
မောင်ဌေးအန့်
ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ
Aqua ဘူစတာ
Aqua ကယ်လဆီယမ်