အာဟာရရှိပြီး ဆေးဖက်ဝင်တဲ့ တောင်ပို့မှို/ငှက်စွေမှို

မြေညံ့ကိုပြောင်းပေးပြီး သီးနှံဖြစ်ထွန်း စေမယ့် ဇီဝမြေသြဇာ (သို့) အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာ မှို အပိုင်း (၇၁)

အင်အော်ဂဲနစ်ဓါတ်မြေသြဇာ သုံးစွဲနုန်း လျော့ချ ပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် ဇီဝနိုးဆွ တီမြေဆွေး၊ မြေဆွေးများ အစားထိုး (သို့မဟုတ်) ဖြည့်စွက် အသုံးပြုခြင်း (၂၃)

တောင်ပို့မှို /ငှက်စွေမှို များကို အာဟာရအတွက်သာမက ဆေးဖက်ဝင်အဖြစ် စားသင့်သည် (၁)

တောင်ပို့မှိုကို အာဟာရအတွက်သာမက ဆေးဖက်ဝင်အဖြစ် စားသင့်သည်။ ဘာကြောင့်လဲ?

တောင်ပို့မှိုမျိုးစိတ်များသည် ဒုတိယ အစာချေဖျက်ပေးနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းများ၊ ဗိုက်တာမင်များ ပါဝင်သည်။

အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝပြီး ဒေသအလိုက် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင်သည်။ ဖြည့်စွက် ဇီဝသတ္တိနှင့် ဆေးဝါးဆိုင်ရာ တန်ဖိုးရှိသောကြောင့် တန်ဖိုးမြင့် ဘိုင်အိုအက်တစ်ကွန်ပေါင်းများ အစားအစာများ ထုတ်နိုင်သည်။ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးရှိသည့် ပစ္စည်းများ လည်း ထုတ်နိုင်သည်။ မှိုများသည် ပရိုတင်း ကြွယ်ဝသည်။ ဖြည့်စွက်ဇီဝသတ္တိရှိသည်။ အင်ဇိုင်းထုတ်သဖြင့် စားသောက်ရေးဆိုင်ရာ စက်ရုံများတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။ တောင်ပို့မှိုအမျိုးမျိုးကို ဒေသအလိုက် ရိုးရာဆေးအဖြစ် နိုင်ငံအလိုက် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးချသည်။ ၎င်းဆေးဖက်ဝင်မှုကို ဖော်ထုတ်လေ့လာရန်လိုအပ်သည်။ လူမျိုးများအလိုက် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင်မှုသည် ခေတ်မီသော ဆေးဖက်ဆိုင်ရာ သုတေသနများအတွက် များစွာအကျိုးရှိစေသည်။ အဏုဇီဝဆေးများ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ အသုံးပြုနိုင်အောင် သုတေသနပညာရှင်များကို ကူညီသည်။

ဘယ်လို အာဟာရတန်ဖိုးတွေပါသလဲ

တောင်ပို့မှိုမျိုးစိတ်များသည် အမျှင်များသည်။ ကယ်လိုရီနည်းသည်။ ဆိုဒီယမ် ပါဝင်မှုနည်းသည်။ ဂလူးကိုစ်အချိုဓာတ်  ပါဝင်မှုနည်းသည်။ မင်နရယ်နှင် ဗိုက်တာမင်များသည်။ ပေါ်လီစက္ကရိုက်ပါသည်။ အန်တီအောက်ဆီးဒန့်ပါသည်။

၁။ မှိုအုန်းနက်/ မှိုဦး   Termitomyces cartilaginous and T. umkowaan

မှိုခြောက် ၁ဝဝ ဂရမ်တွင်ပါဝင်သော ဗိုက်တာမင် (မီလီဂရမ်)

၂။ ငှက်စွေမှို / တောင်ပို့မှို  Termitomyces eurrhizus 

မှိုခြောက် ၁၀၀ ဂရမ်တွင်ပါဝင်သော ဗိုက်တာမင် (မီလီဂရမ်)

၃။ တောင်ပို့မှို/ နဂါးမှို 

မှိုခြောက် ၁ဝဝ ဂရမ်တွင်ပါဝင်သော ဗိုက်တာမင် (မီလီဂရမ်)

၄။ Termitomyces microcarpus

မှိုခြောက် ၁ဝဝ ဂရမ်တွင်ပါဝင်သော ဗိုက်တာမင် (မီလီဂရမ်)

စားမှိုများ၏ တန်ဖိုးမြင့်စေသော သဘာဝဆေးဖက်ဝင်အရည်အသွေးများ

၂၁ ရာစုတွင် တိုးတက်လာသော နည်းပညာများအသုံးချပြီး ကျန်းမာရေးအကျိူးပြု ဒုတိယ အစာချေဖျက် ပေးနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်း များကို ဖော်ထုတ်နေကြသည်။ ပါဝင်သော အန်တီအောက်ဆီးဒန့်ကြောင့် ရောင်ကိုင်းမှုကို ကျစေသည်။ ကင်ဆာဖြစ်စေမှု လျော့ကျ သည်။ အအေးမိခြင်း၊ ဖျားနာခြင်းမှ လွတ်ကင်းသည်။ အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း ကောင်းစေသည်။ သွေးတွင်းကိုလက်စထရော အဆင့်ညီမျှအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ကိုယ်ခံအားကောင်းစေသည်။ ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေသည်။ နာတာရှည်ရောဂါများဖြစ်နိုင်ချေမှ ကာကွယ်ပေးသည်။ ကယ်လိုရီနည်းပြီး အမျှင်များသော အစားအစာ ဖြစ်သည့်အတွက် မှိုများကို ဆေးဖက်ဝင်ဖြည့်စွက်စာအဖြစ် သုံးလာကြသည်။ ခေတ်မီသော ဆေးဖက်ဆိုင်ရာ သုတေသနများအတွက် တောင်ပို့မှိုမျိုးစိတ်များ၏ လူမျိုးများအလိုက် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင်မှု ကို ဆက်လက်ဖော်ထုတ် အသုံးချလာသည်။ တိုးတက်လာနည်းပညာများ၊ မော်လီကျူကာဆိုင်ရာ လေ့လာဆန်းစစ်နည်းများ သုံးလာသဖြင် တောင်ပို့မှိုမျိုးစိတ်များ၏ ဘိုင်အိုအက်တစ်ကွန်ပေါင်းများ ထုတ်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့၏ အာနိသင်များ၊ အခြားစားမှို ဆေးဖက်ဝင်မှိုများ၏ ကင်ဆာဆန့်ကျင်သတ္တိရှိသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိလာသည်။

ကိုးကား

Paloi S. et al., Termite Mushrooms (Termitomyces), a Potential Source of Nutrients and Bioactive Compounds Exhibiting Human Health Benefits: A Review. J. Fungi 2023, 9(1), 112; https://doi.org/10.3390/jof9010112

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်