အစားထဲက ပိုးတွေ(၂).........နှမြောစာတွေမစားပါနဲ့

အရင်နေ့က အပိုင်း (၁) တင်ပေးတာ စိတ်ဝင်စားကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ဒီနေ့တော့ အပိုင်း (၂) ကို ဖတ်ကြည့်ကြရအောင်။

Bacillus cereus

ဘယ်နေရာတွေမှာ တွေ့ရလဲဆိုရင်တော့ ဆန်တွေ၊ ထမင်းတွေမှာတောင် နေနိုင်ပါတယ်။ စွတ်ပြုတ်တွေ အချဉ်ရည်တွေ စတဲ့ အစားအစာတွေကို အခန်းအပူချိန်ထဲမှာ အချိန်တော်တော်ကြာကြာ ထားထားတယ်ဆိုရင် အဲ့ဘက်တီးရီးယားတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။

ကူးစက်ပြီး တိုက်ခိုက်ခံရရင် (၆)နာရီကနေ (၁၅)နာရီအတွင်း ဝမ်းသွားပါမယ်။ နာရီဝက်ကနေ (၆) နာရီအတွင်းမှာ ပျို့အန်တာတွေဖြစ်ပါမယ်။ ဗိုက်နာ ဗိုက်အောင့်ဖြစ်ပါမယ်။ အဲ့လို ဖြစ်ရင် ဘယ်လောက်ကြာမလဲ ဆိုတော့ (၂၄) နာရီကြာမှာပါ။

ဘာလုပ်သင့်လဲ မေးလာရင်တော့ ဝမ်းသွားလို့ အော့အန်လို့ ကုန်ဆုံးသွားတဲ့ ရေဓာတ်ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးနိုင်အောင် အရည်များများဝင်အောင်လုပ်ပါ။ ကြိုတင်ကာကွယ်ထားချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အအေးစားရမဲ့အရာကို အအေးအတိုင်း၊ အပူစားရမဲ့အရာကို အပူအတိုင်းပဲ ထားပြီးတော့ စားသုံးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ နှမြောစာတွေ မစားပါနဲ့။

Botulism

မွေးကင်းစကလေးတွေကို ကူးစက်တတ်ပါတယ်. ဆိုတော့ ကြောက်ဖို့ကောင်းပါတယ်။ ကလေးတွေကို ပျားရည်နဲ့ ပျားရည်ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်တာပါ။ ပျားရည်စိမ်ထားတဲ့ ချိုလိမ်တွေကနေ ကူးစက်ပါတယ်။ ကလေးခပ်ငယ်ငယ်တွေနဲ့ လူကြီးတွေဆိုရင် ပျားရည်ပါတဲ့ စည်သွပ်ပစ္စည်းတွေကို ကျွေးတဲ့အခါမျိုး၊ အချဉ်ပေါက် အသီးအရွက်တွေ၊ ငါးတွေ ကျွေးတဲ့အခါမျိုး၊ ခဲပတ် အာလူးဖုတ်တွေ၊ ချိစ့်၊ အသင့်စား စည်သွပ် ကြက်သွန်ဖြူတွေကနေ ကူးစက်ပါတယ်။

မွေးခါကစကလေးတွေကို ကူးစက်ဖို့ (၃)ရက်ကနေ ရက် (၃၀)လောက် ကြာတာဖြစ်ပြီးတော့၊ ကလေးတွေနဲ့ လူကြီးတွေကို ကူးစက်ဖို့ ဆိုရင်တော့ ၁၂ နာရီကနေ ၇၂ နာရီ ကြာပါတယ်။ ကူးစက်ခံရပြီဆိုရင် ဖျားတာနာတာကတော့ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်မတူပါဘူး။

တိုက်ခိုက်ခံရပြီဆိုရင်တော့ နို့စို့ကလေးတွေမှာ ခေါင်းမကောင်းတာ၊ နို့မစို့တာ အစားမစားတာ၊ ငိုသံမထွက်တာ၊ အရေပြားလေးတွေ လျော့တွဲကျနေတာမျိုးတွေ ဖြစ်မှာပါ။ ကလေးနဲ့ လူကြီးတွေမှာဆိုရင် အမြင်နှစ်ထပ်တွေဖြစ်မယ်။ ဝါးမယ်။ မျက်ခွံတွေလေးမယ်။ စကားပြောရင် မပီဘူး။ အစာတွေ မျိုချရတာခက်တယ်။ ပါးစပ် အာခေါင်တွေ ခြောက်ပြီးတော့ ကြွက်သားတွေ အားမရှိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

ကူးစက်တိုက်ခိုက်ခံရတယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်နဲ့ ချက်ချင်းပြပါ။ ကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် အသက် (၁၂)လအောက် ကလေးတွေကို ပျားရည်နဲ့ အခြေခံပြုလုပ်ထားတဲ့ ချိုလိမ်တွေပေးမတပ်ပါနဲ့။ ကူးစက်တတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားတဲ့အခါ၊ စည်သွပ်အစားအစာတွေကို စားတဲ့အခါမှာ သတိထားပြီးစားပေးပါ။

Salmonella

အစားအသောက်တွေထဲမှာဆိုရင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ၊ ကြက်သား၊ ဝက်သား၊ အသီးတွေ၊ အစေ့အဆန်တွေ၊ ကြက်ဥ၊ အမဲသား နဲ့ ဂေါ်ဖီလို အလုံးလေးတွေပါတဲ့ အပင်မျိုး (မြန်မာမှာတော့မရှိသေးပါဘူး) အဲ့ဒါတွေကနေ ကူးတတ်ပါတယ်။ တွားသွားတဲ့ သတ္တဝါတွေ - မြွေ၊ ရေလိပ်၊ ဖွတ်၊ ပဒက်၊ ဖား စတဲ့အကောင်တွေ၊ ပြီးတော့ ငှက်တွေ (ငှက်ပေါက်) နဲ့ အိမ်မွေး တိရိစ္ဆာန် အကောင်လေးတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့အစာတွေကနေ ကူးနိုင်ပါတယ်တဲ့။

ဘယ်လောက်ကြာမလဲ ဆိုတော့ (၁၂) နာရီကနေ (၇၂) နာရီ လောက်ကြာတတ်ပါတယ်။ အဲ့အချိန်ပြည့်ပြီးရင် ပြတဲ့ လက္ခဏာတွေထဲမှာ ဝမ်းသွားမယ်၊ ဖျားမယ်၊ ဗိုက်(အစာအိမ်) အောင့်မယ်၊ အော့အန်မယ်။ အဲ့လို ခံစားရမှာ (၄) ရက်ကနေ (၇)ရက်လောက် ကြာနိုင်ပါတယ်။

လုပ်ရမှာကတော့ အရည်များများဝင်အောင် လုပ်ဖို့ပါပဲ။ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့သူတွေကတော့ အန်တီဘိုင်အိုတစ်လေးတွေ သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဆရာဝန်ညွန်ကြားချက်အတိုင်း လိုက်နာဖို့တော့ လိုပါတယ်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ထားချင်တယ်ဆိုရင်တော့ မကျက်တကျက် ကြက်ဥ၊ မကျက်တကျက် အမဲသား၊ မကျက်တကျက် ကြက်သားတွေကို မစားဖို့နဲ့ နွားနို့ဆိုရင် ကျိုချက်ပြီးမှ သောက်ဖို့ အကြံပေးပါတယ်။ အကောင်ပလောင်လေးတွေ ကိုင်ပြီးရင် လက်သေချာဆေးပါ၊ အစားမစားခင် အစားအစာတွေ ပြင်ဆင်တော့မယ်ဆိုရင် လက်ကို သေချာပြောင်စင်အောင် ဆေးပေးပါ။

ထွန်းဝင်းကျော်

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...